LÀM THẾ NÀO ĐỂ CÂN NẶNG CHUẨN VÀ HUYẾT ÁP CHUẨN?

 Đào Duy An⁽¹⁾

Chủ đề Ngày Tăng huyết áp Thế giới 17/5/2010 là : “Cân nặng chuẩn, huyết áp chuẩn”. Đây là lần thứ sáu Liên đoàn Tăng huyết áp Thế giới tổ chức ngày này nhằm giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về tăng huyết áp và khuyến khích mọi người ngăn ngừa và kiểm soát tăng huyết áp. Thế giới hiện có: (1) 1,5 tỉ người tăng huyết áp mà hàng năm 7 triệu người chết và (2) 1 tỉ người thừa cân mà trong đó ít nhất 300 triệu người béo phì. Béo phì dẫn đến tăng huyết áp và kéo theo những hệ lụy chết người khác. Đây là 2 bệnh dịch thời đại.

Phát hiện tăng huyết áp và béo phì khó không?

Chỉ cần một huyết áp kế, một cân có gắn thước và người đo chuẩn là xác định được tăng huyết áp và béo phì. Đo huyết áp tại cơ sở y tế hoặc đo tại nhà (với máy đo chuẩn và đúng quy trình). Huyết áp chuẩn là 115/75 mm Hg. Cân nặng và chiều cao giúp đo cân nặng chuẩn (biểu hiện qua chỉ số khối cơ thể trong khoảng 18,5-24,9 kg/m², xác định bằng cách lấy cân nặng tính bằng kilogram chia cho chiều cao tính bằng mét).

Ngăn ngừa tăng huyết áp và béo phì thế nào?

• Bỏ hoặc không hút thuốc lá.
• Ăn thanh tịnh: ăn lạt (tổng lượng muối ăn vào mỗi ngày ít hơn 6 g); ăn nhiều rau, trái cây, cá; ăn ít thịt.
• Uống rượu bia ít và điều độ đối với người có uống rượu (nam uống từ 14 cữ trở xuống mỗi tuần; nữ uống từ 9 cữ trở xuống mỗi tuần; một cữ tương đương 1 lon bia 333 hoặc 250 mL rượu gạo). Người không biết uống rượu bia thì không nên uống.
• Rèn luyện thể lực mức độ trung bình: mỗi ngày 30-45 phút với các hình thức như đi bộ nhanh (7 km/giờ), đi xe đạp nhanh, chạy chậm, chơi bóng bàn, bơi.
• Giữ bình thản.

Kiểm soát huyết áp và béo phì

Nếu bị tăng huyết áp và hoặc béo phì thì hãy kiên nhẫn chữa trị theo thầy thuốc hướng dẫn nhằm đưa huyết áp và cân nặng về chuẩn và hạn chế tối đa biến chứng.

Thực trạng

Chỉ cần đo huyết áp là biết tình trạng huyết áp. Tuy nhiên, trên thế giới gần một nửa không biết mình bị tăng huyết áp còn tại Việt Nam thì chỉ 32% người dân biết mình bị tăng huyết áp.

Tỷ lệ tăng huyết áp cũng như thừa cân gồm cả béo phì tại Việt Nam ước khoảng 16,8% và đang có xu hướng tăng dần do lối sống đô thị hóa; vì vậy nỗ lực ngăn ngừa tăng huyết áp và béo phì xem ra là giải pháp lợi chi (cost-effective) nhất như ông bà nhận định “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Nỗ lực “cân nặng chuẩn, huyết áp chuẩn” phụ thuộc mỗi cá nhân, tầm nhìn y tế của chính phủ và dấn thân của thầy thuốc tăng huyết áp.

Mong thay!

(1)   Thạc sỹ Y học; Ủy viên Ban chấp hành Hội Tăng huyết áp Việt Nam; Bác sỹ trưởng, Vietcare Co., Ltd, TpHCM; Trưởng Phòng khám Sông Trà, TpHCM.