Mùa xuân - mùa mãn kinh
 |
| Tỷ lệ mãn kinh đạt đỉnh điểm vào mùa xuân. |
Thời điểm khởi phát giai đoạn mãn kinh có thể do sự thay đổi về mùa chi phối. Một nghiên cứu của Hungary cho thấy, tỷ lệ mãn kinh đạt đỉnh điểm ngay sau xuân phân và thu phân. Những thời khắc này còn quyết định triệu chứng mãn kinh nào họ sẽ phải trải qua.
"Phụ nữ dường như cảm nhận sâu sắc nhất những biến đổi đầu tiên của cơ thể khi bước vào thời kỳ mãn kinh vào mùa xuân, tiếp đến là mùa thu", tiến sĩ Janos Garai làm việc tại Bệnh viện Baranya County Teaching cho biết.
Trong hơn 100 phụ nữ tham gia nghiên cứu của Garai, 72 người có thể nhớ chính xác tháng cuối cùng tắt kinh nguyệt, 30 người chỉ nhớ được mùa. Họ cũng được hỏi về lối sống, các yếu tố môi trường, chế độ dinh dưỡng và luyện tập.
"Những biến đổi về chức năng sinh sản liên quan đến mùa từng được ghi nhận ở động vật hoang dã. Con người cũng có xu hướng tương tự, song không cụ thể" - Garai cho biết. Nghiên cứu của ông đã chi tiết hoá một phần những thời khắc trong năm tác động đến quá trình mãn kinh của phụ nữ.
Nguyên nhân của hiện tượng trên, theo Garai, có thể là do melatonin - một hoóc môn do tuyến yên tiết ra. Melatonin làm nhiệm vụ chi phối đồng hồ sinh học hằng ngày của cơ thể và rất nhạy cảm với những tác động của môi trường. Trước đây, người ta cho rằng chất này chỉ hoạt động qua tuyến yên trong não bộ, song trên thực tế, phạm vi hoạt động của nó rộng hơn nhiều. Người ta đã tìm thấy các cảm thụ thể của melatonin ở khắp hệ sinh sản. Điều này gợi cho thấy, melatonin có thể ảnh hưởng tới sự sản xuất hoóc môn steroid của buồng trứng, theo đó tác động đến hoạt động sản xuất trứng. Như vậy, có thể coi melatonin là yếu tố trung gian giữa môi trường và hoạt động của hệ sinh sản, trong đó, những điều kiện ngoại cảnh như thời tiết, độ dài của một ngày hay độ ẩm tác động đến melatonin, sau đó hoóc môn này tác động đến hoạt động của buồng trứng.
Hiện tượng mãn kinh thường xảy ra từ 45 đến 60 tuổi, song nó cũng có thể đến sớm hơn trong trường hợp buồng trứng bị lấy đi hay đột nhiên ngừng hoạt động. Trong thời gian tới, nhóm nghiên cứu của Garai sẽ tìm hiểu sâu hơn hiện tượng mãn kinh theo mùa, đặc biệt là vai trò của hoóc môn melatonin.
Mỹ Linh (theo BBC, Reuters)
