ĐẶC ĐIỂM PHỔI NGƯỜI GIÀ VÀ CÁCH PHÒNG CHỐNG BỆNH
BS. VŨ HƯỚNG VĂN
Biến đổi của phổi
theo tuổi tác rất rõ, nói một cách khác, khi tuổi càng cao, phổi càng có sự
lão hóa rõ rệt: Vách phế nang - mao mạch thường bị teo, mô tạo keo dần dần
thay thế cho những mao mạch đã bị thưa đi, khiến cho khí qua lại không được
dễ dàng như lúc tráng niên.
BỆNH DỄ NÂNG LÊN
Các thống kê lâm sàng cho
hay bệnh phổi rất thường gặp ở những người cao tuổi, và cũng dễ nặng lên hơn
so với người trẻ. Có khi chỉ viêm long mũi họng nhẹ nhưng dễ nặng lên thành
viêm phế quản. Mà viêm phế quản người cao tuổi thường kéo dài hơn, dễ tái
phát hơn, dễ tiến triển thành mạn tính, kể cả giãn phế quản...
Một số người cao tuổi có
thể trước đây nghỉ ngơi yên tĩnh, không khí trong lành, giữ gìn sức khỏe tốt
thì không có biểu hiện gì. Nhưng qua một đợt nhiễm lạnh, nhiễm khuẩn phổi là
bệnh vượng ngay - suy hô hấp sẽ bộc lộ rõ - khó thở, thở nhanh và nông, mạch
nhanh... Thở nhanh, mạch nhanh là một cơ chế tự nhiên của cơ thể nhằm bù đắp
sự thiếu hụt oxy, nhưng vì phổi đã lão hóa nên việc đó lại trở thành phản
tác dụng. Thở nhanh nhưng là thở nông nên sự thông khí chỉ đạt tới vùng phế
quản, không giúp được gì cho việc trao đổi khí ở phế nang, có rất ít thời
gian để hồng huyết cầu tiếp xúc với không khí, do đó càng làm tăng sự thiếu
oxy ở máu và ở các mô, càng cảm thấy thiếu thở.
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG
NGỪA
Qua những dữ liệu nói
trên dễ thấy với người cao tuổi tập thở có phương pháp là rất quan trọng -
đó là cách thở bụng: không nhúc nhích hai vai, thở nhẹ nhàng không phì phào,
chậm rãi. Thót bụng thở ra hết sức; khi bụng thót hết, ngừng thở, cho bụng
phình lên một cách tự nhiên nhẹ nhàng để thở vào; khi bụng phình lên hết,
ngừng một tý, rồi lại thở ra. Làm 4-5 phút như vậy rồi nghỉ. Ngày tập 5-7
lần hoặc nhiều hơn càng tốt. Có thể ngồi, hoặc nằm đều tập thở được. Khi đã
tập thở quen rồi thì ngồi chờ tàu xe, ngồi nghe nói chuyện, xem ti vi... đều
có thể tranh thủ tập thở được.
Ngoài ra, ở người có tuổi
còn cần chú ý không làm việc gì quá sức. Tránh để cơ thể nhiễm lạnh không
những trong mùa rét, mà ngay cả mùa hè. Không bất chợt ra nơi lộng gió, nhất
là khi người đang ra nhiều mồ hôi. Cẩn thận khi phải ra vào những nơi có máy
điều hòa nhiệt độ, để không bị nóng, lạnh đột ngột. Cần đề phòng nằm ngủ
quên dưới quạt máy mở số tốc độ cao. Những hôm lạnh ẩm, gió nhiều, nên hạn
chế tối đa việc đi ra ngoài. Cần sống trong bầu không khí trong lành ít
khói, bụi... Nếu bị viêm long đường hô hấp trên không thể coi thường, phải
đi bệnh viện khám và dùng kháng sinh đủ liều lượng cần thiết điều trị khỏi
bệnh ngay.