"Tiêu diệt" khối u trong não

Khối u ở những vị trí "hiểm" từng ngăn cản khả năng can thiệp nay đã có thể bị "tiêu diệt" nhờ xạ phẫu bằng hệ thống dao gamma quay.

Ứng dụng dao gamma quay

Tại khoa Ung Bướu Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội sau gần một năm đưa vào sử dụng hệ thống dao gamma (Gamma knife - GK) quay của Hoa Kỳ, hàng trăm bệnh nhân đã được điều trị. Theo TS Mai Trọng Khoa, Trưởng khoa Ung Bướu của bệnh viện, tính năng "xoay" giúp quá trình xạ phẫu có thể tác động đến khối u chính xác, an toàn hơn và đến được các vị trí khó mà mổ mở (hở) không thể thực hiện.

Khối u trước điều trị, sau điều trị 4 tháng và sau 8 tháng (Ảnh: Thúy Anh)

Bệnh nhân T.B.D (32 tuổi, ngụ ở Hà Nội), được phát hiện u tuyến yên và đã mổ vi phẫu tại một bệnh viện ở Hà Nội, nhưng 3 năm sau mổ, hồi cuối năm 2007 vừa qua, chị D. lại có các hiện tượng bất thường về sức khỏe: đau đầu, nhức mỏi mắt, tăng huyết áp. Đến khám và chẩn đoán tại khoa Ung Bướu Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân được phát hiện có một khối u tuyến yên kích thước lớn 40 mm x 40 mm x 30 mm, đã có xâm lấn xung quanh. Các bác sĩ của khoa đã chỉ định điều trị xạ phẫu GK. Sau một tháng điều trị, các triệu chứng bệnh được cải thiện, bắt đầu tăng cân. 3 tháng sau điều trị, sức khỏe đã tiến triển rõ rệt: hết đau đầu, buồn nôn, hết sụp mi.

Trường hợp của bệnh nhân Phạm Thị H., 24 tuổi cũng khá phức tạp. Bệnh nhân thường xuyên có cơn đau đầu suốt 10 năm qua, kèm theo hoa mắt, buồn nôn, suy giảm trí nhớ. Sau khi đến khám tại Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ đã phát hiện bệnh nhân bị dị dạng động tĩnh mạch vùng chẩm và được chỉ định điều trị bằng xạ phẫu GK. Bệnh nhân đã xạ trị hai lần, cách nhau 6 tháng xạ trị. Sau điều trị 3 tháng, bệnh nhân hết đau đầu, cải thiện trí nhớ.

Chỉ định điều trị  

Theo các bác sĩ, với hệ thống GK quay hiện đại, sẽ có những ưu điểm giúp cải thiện chất lượng điều trị. Tia gamma có thể tiêu diệt được một số loại khối u trong hộp sọ, với liều lượng thích hợp. Các trường hợp chỉ định điều trị: các khối u di căn vào não, u màng não ở nhiều vị trí khác nhau, đặc biệt, cho hiệu quả trong trường hợp khối u nằm ở vị trí không thể can thiệp được bằng phẫu thuật (hoặc phẫu thuật có thể gây nên nhiều biến chứng) như: u vùng rãnh trượt, u góc tiểu cầu não, u gần các mạch máu lớn, u ở một phần ba trong cánh nhỏ xương bướm.

GK cũng cho phép điều trị u tuyến yên và hiệu quả trong trường hợp những khối u đã xâm lấn vào tổ chức xung quanh: động mạch cảnh, xoang tĩnh mạch, mổ hở không lấy được hết u. TS Mai Trọng Khoa cho biết thêm: "Với trường hợp u dây thần kinh số VII, u dây thần kinh hỗn hợp, chỉ định điều trị bằng GK quay cho hiệu quả tốt, vì tránh được tổn thương dây thần kinh mặt - là ưu điểm so với mổ hở. Với trường hợp dị dạng động tĩnh mạch có kích thước vừa và nhỏ, tia gamma có thể làm xơ teo các mạch máu trong khối u".

Việc thực hiện được kỹ thuật này trong nước giúp giảm được 80%-90% so với điều trị tại Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản. Các bệnh nhân có bảo hiểm y tế điều trị bằng GK cũng được bảo hiểm y tế chi trả một phần.

Nam Sơn