THĂM KHÁM LÂM SÀNG
I. TRIỆU CHỨNG CHỨC NĂNG
1. Đau xương: đau xương có thễ gặp trong bệnh xương nhưng cũng gặp trong các bệnh khác. Tính chất đau ở đây là:
- Đau sâu.
- Lan dọc theo chiều dài của xương.
- Đau tăng lên khi hoạt động, khi ấn hoặc bóp vào.
2. Gãy xương tự nhiên: trong một số bệnh, đồ bền chắc của xương giảm nhiều
(bệnh mềm xương, rỗ xương..), xương có thễ gãy tự nhiên qua một va
chạm, chấn thương nhỏ và có khi chỉ vận động mạnh hơn bình thường cũng làm
gãy.
II. TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ.
Kết hợp quan sát sờ nắn, ta phát hiện các triệu chứng:
1. Những thay đổi về hình dáng và kích thước: xương có thễ thay đổi hình dạng như cong, gập…hoặc thay đổi kích thước như dày mỏng, dài, ngắn hơn bình thường… khi khám nên đối chiếu so sánh hai bên, so sánh từng đoạn và so sánh với người bình thường.
2. Phát hiện những khối u của xương: ta có thễ thấy một hay nhiều khối u. đặc điểm của các khối u xương là:
- Cố định trên thân xương không có di động.
- Mật độ thường rắn như xương, nhưng đôi khi có thể chắc hoặc mềm (bệnh đau tuỷ xương Kahler).
- Những u ở nông và có nhiều mạch máu, có thể làm cho vùng da ở ngoài nóng khi sờ.
- Trong một số khối u xương (ác tính) khi khám có thể tìm thấy một dấu hiệu đặc biệt là lép bép dưới tay khi nắn, do các thớ xương ở đó ròn và mỏng.
3. Phát hiện các vùng xương bị phá huỷ: nói chung khó phát hiện trên lâm sàng, trừ trường hợp vùng phá huỹ rộng và nông( vòm sọ, trong bệnh đau tuỷ xương), ta có thể sờ thấy một vùng xương bị khuyết.
Gãy xương ở các chi dễ phát hiện trên lâm sàng, ngược lại gãy các xương ở sâu ( sườn, lún cột sống…) thường kín đáo khó thấy.
Tóm lại các triệu chứng lâm sàng của xương nói chung không phong phú, không đầy đủ, chỉ có tính chất gợi ý chẩn đoán, muốn đánh giá tình trạng tổn thương, nguyên nhân tổn thương của bệnh xương, nhất định phải dựa vào các phương pháp cận lâm sàng, trong đó Xquang đóng một vai trò rất quan trọng.
