Những điều cần biết khi sử dụng thuốc ngủ
 |
Thuốc ngủ không tạo ra giấc ngủ ngon. |
Đừng bao giờ kết hợp thuốc ngủ với rượu hay các thuốc ảnh hưởng đến thần kinh trung ương. Đối với người cao tuổi, chỉ nên dùng liều thấp hơn một nửa so với thanh niên.
Nếu như giấc ngủ tự nhiên là quá trình bù đắp, hồi phục và đổi mới thì giấc ngủ do thuốc là quá trình kiệt quệ do cơ thể phải tiến hành chống độc. Giấc ngủ tự nhiên bảo tồn năng lượng, còn giấc ngủ do thuốc tiêu phí năng lượng. Sau giấc ngủ tự nhiên, các cơ bắp khỏe hơn, ý chí được tăng cường; còn sau giấc ngủ do thuốc, các cơ yếu và run, ý chí bị cùn mòn đi.
Nếu chỉ mất ngủ 1-2 đêm, việc uống thuốc ngủ có thể giải quyết tốt tình trạng này. Khi bị sang chấn tinh thần nặng nề hoặc căng thẳng, thuốc ngủ có thể thích hợp trong một thời gian ngắn nhằm giúp chúng ta vượt qua stress và tránh các hậu quả về tâm lý sau một đêm không ngủ. Tuy nhiên, nó hoàn toàn không phải là giải pháp thích hợp để điều chỉnh các rối loạn của giấc ngủ hoặc chữa trị mất ngủ.
Về mặt dược động học, thuốc ngủ tồn tại trong cơ thể lâu hơn nhiều so với thời gian gây ngủ. Nó được chuyển hóa ở gan và bài tiết qua thận; vì vậy, nếu chức năng gan, thận càng suy yếu, thuốc ngủ sẽ tồn tại trong cơ thể càng lâu. Đó là lý do tại sao người cao tuổi hoặc mắc bệnh gan, thận nên hạn chế dùng loại dược phẩm này.
Có một thực tế khá phổ biến ở Việt Nam là khi mất ngủ, mọi người thường tự mua thuốc ngủ để uống. Nhiều bác sĩ dễ dàng chỉ định thuốc này cho bệnh nhân. Một thống kê gần đây cho thấy, khoảng 50% bác sĩ ở các bệnh viện kê đơn có thuốc ngủ do thói quen hơn là do nhu cầu của bệnh lý. Khoảng 50% bệnh nhân sử dụng thuốc để điều trị chứng mất ngủ đã xuất hiện những rối loạn tồi tệ hơn so với trước khi dùng thuốc.
Sau đây là một số vấn đề cần lưu ý:
- Không được cho trẻ em dùng bất kỳ loại thuốc ngủ nào. Phụ nữ có thai cũng không nên dùng thuốc này.
- Không bao giờ tự dùng hoặc dùng lại đơn thuốc ngủ mà không hỏi ý kiến bác sĩ.
- Không dùng thuốc ngủ sau khi uống rượu.
- Những người bị bệnh đường hô hấp cũng không nên dùng dược phẩm này vì nó ảnh hưởng đến sự điều hòa chức năng thở ở não.
- Đừng dùng thuốc ngủ cùng lúc với người bạn đời để lỡ có gì xảy ra thì vẫn còn một người đủ tỉnh táo để đương đầu với những sự cố.
- Tìm hiểu cẩn thận về tính chất dược lý của các loại thuốc ngủ qua sách vở, dược điển. Tránh dùng thuốc ngủ vào đêm trước khi phải lái xe (ô tô, xe máy) đường dài hoặc có các hoạt động căng thẳng, bởi các hóa chất vẫn nằm lại bên trong cơ thể bạn đến tận hôm sau và có thể gây buồn ngủ.
BS Bùi Nguyên Kiểm, Sức Khỏe & Đời Sống
