NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý KHI SỬ DỤNG DƯỢC PHẨM
Tác giả : DS. NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (Australia)
(Tiếp theo và hết)
NHỮNG ĐIỂM THƯỜNG GẶP TRÊN MỘT NHÃN THUỐC OTC
Tất cả các sản phẩm OTC đều liệt kê liều dùng, những thông tin khuyến cáo để người tiêu dùng có thể lựa chọn và sử dụng đúng sản phẩm. Bạn sẽ tìm thấy những thông tin sau:
- Hoạt chất (active ingredient): là những chất có tác dụng trị liệu, mục này liệt kê hàm lượng của hoạt chất có trong một đơn vị thuốc.
- Công dụng (uses): Bệnh hoặc những triệu chứng mà sản phẩm sẽ điều trị hoặc ngăn ngừa.
- Thận trọng: Khi nào không nên sử dụng thuốc, những tác dụng phụ có thể xảy ra, những tương tác thuốc có thể mắc phải...
- Thành phần không hoạt tính (inactive ingredient); tá dược, chất tạo màu, chất tạo mùi vị.
- Nhóm thuốc: chẳng hạn như kháng histamine, antacid...
- Liều dùng: tuổi, mỗi ngày uống bao nhiêu lần, sử dụng trong bao lâu?
- Hạn dùng: sau thời hạn này, bạn không nên sử dụng.
- Lô sản xuất: thông tin của nhà sản xuất để giúp nhận diện sản phẩm.
- Trọng lượng tịnh (trọng lượng của mỗi sản phẩm có trong một bao bì chứa).
- Những điều cần làm khi uống quá liều.
Thông thường nhà sản xuất hay thay đổi những thông tin về sản phẩm của mình, vì vậy mỗi lần mua thuốc, bạn hãy đọc thật kỹ nhãn thuốc, đừng nghĩ rằng đã đọc ở lần sử dụng trước nên bỏ qua.
TƯƠNG TÁC THUỐC (DRUG INTERACTIONS)
Mặc dù không quá phổ biến, nhưng sự tương tác của thuốc với những thành phần khác (thực phẩm, dược phẩm...) có thể tạo nên những kết quả không mong muốn hoặc làm thuốc mất đi tác dụng. Bạn cũng nên biết về những tương tác thuốc có thể xảy ra nếu đang sử dụng một loại dược phẩm được kê toa và các loại thuốc OTC vào cùng một thời điểm. Một vài loại thuốc có thể tương tác với thức ăn và đồ uống, và càng nguy hại hơn khi có kèm những bệnh lý như tiểu đường, thận, huyết áp cao... Dưới đây là một vài tương tác thuốc cần lưu ý đối với những sản phẩm OTC.
- Tránh uống rượu nếu bạn đang dùng các thuốc kháng histamine, thuốc cảm, ho mà trong thành phần có chứa dextromethorphan, hoặc những thuốc trị mất ngủ.
- Không được sử dụng các loại thuốc trị mất ngủ nếu bạn được kê đơn những thuốc giảm đau (sedatives) hoặc những loại thuốc an thần (tranquilizers).
- Cùng với bác sĩ của bạn kiểm tra trước khi sử dụng những sản phẩm có chứa aspirine nếu bạn đang được kê những loại thuốc làm loãng máu, hoặc bị tiểu đường, Gout (thống phong)...
- Không nên sử dụng thuốc nhuận tràng (laxative) khi bạn bị đau dạ dày, buồn nôn hay ói mửa.
- Trừ khi được hướng dẫn bởi bác sĩ, không nên sử dụng những thuốc giảm xung huyết (decongestant) nếu bạn đang sử dụng những loại thuốc trị cao huyết áp, hoặc đang bị các bệnh về tim mạch, tiểu đường, các bệnh về giáp trạng hoặc có vấn đề về tuyến tiền liệt.
PHỤ NỮ CÓ THAI VÀ CHO CON BÚ
Thuốc có thể di chuyển từ mẹ sang con trong lúc mang thai, một số thuốc tuy an toàn cho thai phụ nhưng có thể sẽ rất nguy hiểm cho thai nhi. Nếu bạn đang mang thai, nên trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ sản phẩm nào cho dù là prescription hay nonprescription, thậm chí kể cả những thành phần được gọi là chất dinh dưỡng bổ sung (dietary supplements).
Mặc dù thuốc thấm vào sữa với một nồng độ rất thấp, khó có thể gây nên những tác động không mong muốn cho trẻ sơ sinh, tuy nhiên, người mẹ đang cho con bú cũng nên hết sức cẩn thận và phải tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ trước khi sử dụng bất cứ sản phẩm nào.
THUỐC CHO TRẺ EM
- Trẻ em không phải là một “người lớn thu nhỏ”, vì thế đừng suy luận liều lượng dựa vào trọng lượng của chúng, mà phải tuân theo giới hạn tuổi và những hướng dẫn sử dụng cho trẻ em ghi trên toa thuốc.
- Cũng nên phân biệt giữa muỗng canh (tablespoon) và muỗng cà phê (teaspoon) vì chúng có liều lượng khác nhau. Một muỗng cà phê thường chỉ bằng 1/3 muỗng canh.
- Đừng tự mình “làm bác sĩ”, tự ý tăng liều chỉ vì con bạn có vẻ bệnh nặng hơn lần trước.
- Trước khi cho trẻ uống hai loại thuốc cùng lúc, cần phải hỏi ý kiến bác sĩ, dược sĩ.
- Đừng bao giờ để trẻ tự uống thuốc.
- Không nên gọi thuốc là kẹo để “dụ” trẻ em uống thuốc, bởi nếu chúng tình cờ nhặt được một viên thuốc, chúng sẽ nhớ rằng có lúc bạn đã gọi đấy là kẹo.
THƯỜNG XUYÊN KIỂM TRA TỦ THUỐC GIA ĐÌNH
Luôn giữ dược phẩm ở nơi khô mát hoặc những điều kiện được yêu cầu đã ghi trên nhãn, cần kiểm tra tất cả các loại thuốc và dọn dẹp tủ thuốc ít nhất một năm hai lần. Hãy mạnh dạn loại bỏ những dược phẩm quá hạn. Để tránh việc uống nhầm thuốc, nên giữ thuốc trong những hộp chứa nguyên thủy của nó.
