MỘT SỐ THUỐC THÔNG THƯỜNG NHƯNG CẨN THẬN TRỌNG KHI DÙNG CHO TRẺ NHỎ

Thạc sĩ NGUYỄN QUANG SÁNG

Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ lại. Cơ thể trẻ em, nhất là trẻ nhỏ chưa phát triển đầu đủ: Hệ thần kinh trung ương, chức năng gan thận chưa hoàn chỉnh cho nên việc hấp thu chuyển hóa và thải trừ thuốc khỏi cơ thể khác xa với người lớn. Đặc biệt là với trẻ sơ sinh và đẻ non. Do đó, việc tự ý dùng thuốc hoặc dùng không đúng chỉ định hoặc chỉ định không đúng với lứa tuổi sẽ dẫn tới những tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây là một số thuốc thông thường, khi dùng cần lưu ý:

1. Thuốc Biceptol

Thuốc này có rất nhiều tên gọi khác nhau như: Berlocid, Bactrim, Co-trimoxazol, Septrim, Trimazon, Vadamyl v.v... Nhưng đều gồm hai thành phần chính là trimethoprin và sulfamethoxazol theo tỷ lệ 1/5. Hai chất này có tác dụng hiệp đồng ức chế vi khuẩn phát triển.

+ Thuốc dạng viên thường có các loại:

Viên cho trẻ em (loại 120mg).

Viên thường (loại 480mg).

Viên mạnh (loại 960mg).

+ Thuốc tiêm có các loại: tiêm bắp (ống 960mg) hoặc tiêm tĩnh mạch (ống 480mg).

+ Loại viên thường có bán ở các hiệu thuốc là loại 480mg dùng cho trẻ lớn và người lớn.

+ Thuốc dùng để chữa các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tai mũi họng, đường tiết niệu và sinh dục, đường tiêu hóa (kể cả bệnh tả, thường hàn...).

Thời gian dùng thuốc từ 5-7 ngày uống sau bữa ăn.

+ Hiện nay một số nơi cho các cháu nhỏ dưới 1 tuổi uống mỗi ngày 1 viên 480mg là quá liều vì liều dùng cho trẻ em như nhau:

- Trẻ em < 2 tuổi ngày uống 1-2 lần mỗi lần 1/4 viên trẻ em (120mg) tương đương với 1/8 viên người lớn.

- Trẻ 2-6 tuổi ngày uống 2 lần mỗi lần 1/4-1/2 viên trẻ em (120mg) tương đương với 1/4 viên người lớn.

- Trẻ 5-15 tuổi ngày uống 2 lần 1/2 viên đến 1 viên trẻ em (bằng 1/2 viên người lớn).

Tránh dùng cho phụ nữ có thai, tiến sĩ và đẻ non.

2. Thuốc tẩy giun Fugacar

+ Có 2 loại viên 100mg và viên 500mg. Thuốc có tác dụng tẩy được giun đũa, giun kim, giun lươn, giun tóc và cả giun móc.

+ Liều lượng

- Tẩy giun đũa: Người lớn và trẻ em uống 2 lần mỗi lần 200mg (sau bữa ăn sáng và bữa tối) uống 2-3 ngày liền.

- Tẩy giun kim: 1 viên 100mg liều duy nhất. Lập lại điều trị sau 2 tuần nếu chưa hết giun.

- Tẩy giun lươn: 2 viên 100mg vào buổi sáng và 2 viên vào buổi tối/ngày, trong 3 ngày liên tục.

- Tẩy giun móc: ngày uống 2 lần mỗi lần 2 viên 100mg, trong 4 ngày liền.

- Chú ý: Không dùng cho trẻ em < 2 tuổi, không dùng cho phụ nữ có thai hoặc mắc gan nặng.

+ Ở các hiệu thuốc hiện nay thường hay bán loại viên 500mg. Theo chúng tôi không nên mua loại 500mg cho trẻ nhỏ vì có thể gây say thuốc và nên dùng loại viên 100mg an toàn hơn.

3. Viên ngậm bạc hà

Thuốc này thường dùng để chữa ho, phòng cảm lạnh. Thuốc có ưu điểm là ngọt có mùi thơm nên các cháu bé rất thích ăn. Do gia đình không chú ý nên đã cho cháu ăn quá nhiều và bị ngộ độc. Trẻ em dưới 2 tuổi không được dùng thuốc này.

4. Thuốc ho bổ phế

+ Cũng là một loại thuốc để chữa ho, tiêu đờm, chuyên trị ho khan, ho cảm, viêm đường hô hấp.

+ Về thành phần của thuốc gồm rất nhiều vị như: Bạch linh, Bạc hà diệp, Bách bộ, Băng sa, Cam thảo, Cát cách, Cù xúc tác, Ma hoàng, Tang bạch bì, Thiên môn, Tinh dầu bạc hà...

+ Liều uống như sau:

- Trẻ em 1-4 tuổi: mỗi lần 5ml (tương đương với 1 thìa cà phê), ngày 2-3 lần.

- Trẻ 5-10 tuổi: Mội lần 10ml (tương đương với 2 thìa cà phê), ngày 2-3 lần.

+ Chú ý: Thuốc này chống chỉ định với trẻ dưới 1 tuổi vì trong thành phần có chứa một số chất không dùng được cho trẻ em ở lứa tuổi này.

Nhiều bậc cha mẹ và một số nhân viên y tế do không hiểu rõ nên vẫn cho các cháu nhỏ dưới 1 tuổi uống thuốc ho bổ phế. Một số người còn hiểu lầm đây là loại thuốc "bổ phổi" nên cứ thấy trẻ ho là mua cho cháu bé uống. Đã có một số trẻ bị phản ứng phụ do thuốc gây ra.

Tóm lại chúng ta không được đơn giản hóa trong dùng thuốc cho trẻ em. Đừng nên cho rằng lớn dùng nhiều thì trẻ em dùng ít. Cơ thể trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn thiện nên không dùng được một số thuốc như người lớn và trẻ lớn. Khi trẻ bị ốm, nhất thiết phải khám và chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Không nên tùy tiện mua thuốc hoặc điều trị theo lời khuyên của những người không có chuyên môn.