DÙNG THUỐC NÊN BIẾT
NHỮNG LẦM LẪN CẦN LƯU Ý
DS. LÃ XUÂN HOÀN
Tên thuốc có nhiều
loại khi dùng đã gây ấn tượng khó quên: thuốc ho, thuốc ghẻ, hay dùng lâu
cũng thành quen: như cao ích mẫu, philatốp... nhưng cũng có thứ đã làm ta
hiểu sai tác dụng chữa bệnh và thành phần của thuốc.
1. Cao con hổ
Khi trái nắng trở trời ta
thường hay dùng cao con hổ để xoa. Nhiều người cứ tưởng pha chế bằng thịt,
xương con hổ: thực ra nó không dính dáng gì đến hổ cả, do trước đây hãng
thuốc lấy biểu tượng con hổ ngoài vỏ hộp. Thuốc được pha chế bằng các loại
menthol, các loại tinh dầu như bạc hà, khuynh diệp, đinh hương... Ngoài loại
mỡ ta còn có loại nước như dầu gió Trường Sơn, dầu Khuynh Diệp, có người lại
ưa loại có mùi vị thơm như Nhị Thiên Đường trước đây thì dùng dầu Phật Linh.
Thuốc chỉ dùng ngoài
không uống, có người đau bụng lấy một ít cao cho vào mồm uống là không nên.
Không dùng thuốc cho các cháu dưới 30 tháng, phải dùng thận trọng những nơi
da mỏng vì dễ gây kích thích nhất là niêm mạc mũi.
2. Dầu Gấu trắng
Dầu Gấu trắng hoàn toàn
không liên quan gì đến con gấu cả nên có người dùng để xoa bóp như mật gấu
ít tác dụng. Lọ thuốc có hai loại to và nhỏ mang ký hiệu con gấu trắng
(polar/bear bravnd) pha chế bằng nhiều hương liệu cao cấp như: bạc hà tinh
thể, tinh dầu bạc hà, long não, tinh dầu khuynh diệp... Ngoài tác dụng xoa
bóp, giảm đau, còn dùng trong châm cứu các huyệt. Cần chú ý như đối với cao
sao vàng ở đoạn trên.
3. Thuốc ho Bổ phế
Tên thuốc là Bổ phế chỉ
khái lộ có tác dụng tiêu đờm chữa ho. Chúng tôi đã gặp trường hợp một bà đòi
mua Bổ phế cho cháu 4 tháng tuổi nhằm để ăn cho nhiều hơn. Chúng tôi phải
giải thích vì 2 lẽ: thuốc chỉ dùng cho cháu trên một tuổi, thứ hai thuốc
không phải thuốc bổ kích thích ăn uống như bà đã nghe mách bảo. Theo Xí
nghiệp Nam Hà các cháu nhỏ 1-3 tuổi mỗi lần 1 thìa cà phê, 7-10 tuổi mỗi lần
2 thìa cà phê. Người lớn 1 thìa canh / ngày.
4. Mật gấu
Là túi mật phơi hay sấy
khô của nhiều loại gấu Thành phần hóa học gồm: - Muối kim loại của các
axitcholic.
- Cholesterol.
- Sắc tố mật như
bilirubin.
Theo tài liệu cổ, mật gấu
có tác dụng vào 3 kinh: tâm, can, vị dùng trong chữa đau nhức, giúp tiêu
hóa, hoàng đản. Dùng ngoài chữa những chỗ sưng đau do ngã hay bị thương.
Trên thị trường hiện có hai loại: lọ nhỏ 3ml của Quần Ngọc dùng xoa bóp bên
ngoài. Loại lọ 5ml của Công ty dược thiết bị y tế Hà Tĩnh dùng cả trong lẫn
ngoài. Dùng trong có tác dụng giảm đau, viêm gan, kích thích tiêu hóa. Dùng
ngoài chữa viêm tấy, sung huyết do chấn thương, hay mụn nhọt làm tan huyết.
5. Cao dán
Thường có hai loại: cao
dán như Hồng Nghĩa, Salonpas dùng trong các trường hợp giảm đau: đau vai,
đau lưng, nhức đầu, đau khớp... Lau sạch da, lau khô trước khi dán, ngày từ
một đến hai lần.
Thận trọng khi dùng những
chỗ da mỏng, những chỗ gần mắt, dùng trên mười ngày không đỡ phải đi khám.
Loại Salonpip co giãn được, dính tốt trên cơ thể. Phụ nữ có thai và cho con
bú cần có chỉ định của bác sĩ. Vì có hóa chất kích ứng mạnh nên không dùng
cho các cháu nhỏ.
6. Cao tan
Thường là loại cao dán
ngoài đặc trị sưng vú, sưng cơ, khớp, áp xe, đinh nhọt... Hơ nóng thuốc cho
mềm dán mỏng to hơn vòng đỏ (da cần lau sạch mồ hôi). Bảo quản nơi khô mát,
tránh ẩm ướt và quá nóng. Dùng cồn lau sạch vết nhựa dính trên da.
