Các chống chỉ định của thuốc viên tránh thai

Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định dùng thuốc viên tránh thai.

Những phụ nữ bị chứng đông máu bất thường, có tiền sử viêm tĩnh mạch hay nghẽn mạch phổi không được dùng thuốc này. Nguyên nhân là do thuốc viên tránh thai có thể dẫn tới sự hình thành cục máu đông ở hệ tim mạch, gây viêm tĩnh mạch hoặc tắc mạch phổi. 

Những phụ nữ sau tuyệt đối không được dùng thuốc viên tránh thai: 

- Người mắc bệnh tim mạch có thể dẫn đến sự hình thành huyết khối (ví dụ bệnh liên quan đến van tim): Viên thuốc tránh thai có thể làm xuất hiện các cục máu trong động mạch và gây ra tai biến mạch máu não.

- Phụ nữ trên 34 tuổi có thói quen hút thuốc: Xác suất mắc chứng huyết khối tĩnh mạch tăng cùng với tuổi tác và càng tăng mạnh nếu bệnh nhân nhiễm độc thuốc lá. Do đó, phụ nữ từ 35 tuổi trở lên phải lựa chọn giữa việc hút thuốc và dùng thuốc viên tránh thai.

- Người có huyết áp cao (áp suất tâm thu trên 160 mm Hg và áp suất tâm trương trên 100 mm Hg): Viên thuốc tránh thai có khuynh hướng làm tăng huyết áp.

- Người có hàm lượng cholesterol quá cao, người mắc bệnh tiểu đường và viêm gan: Viên thuốc tránh thai thường làm thay đổi hàm lượng lipid huyết và đường huyết.

- Bệnh nhân ung thư vú hay tử cung: Oestrogen trong viên thuốc có thể làm tăng số lượng tế bào ung thư tiềm ẩn trong cơ thể.

Các chống chỉ định tương đối

Những phụ nữ sau không nên dùng thuốc viên tránh thai:

- Trên 40 tuổi: Ở lứa tuổi này, những nguy cơ về thay đổi chuyển hóa trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, để tránh thai, nên đặt vòng thay vì uống thuốc. Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể cho dùng viên tránh thai nếu họ không hút thuốc và khỏe mạnh.

- Mắc bệnh tiểu đường không có biến chứng mạch.

- Cao huyết áp nhưng huyết áp được kiểm soát tốt.

- Bị rối loạn lipid máu mức trung bình.

- Béo phì, đau nửa đầu.

Những đối tượng trên chỉ nên dùng thuốc viên tránh thai nếu được kiểm tra đều đặn về mặt y học. Tuy nhiên, phải ngừng thuốc ngay khi xuất hiện chứng nhức đầu mạnh, những cơn động kinh, khi huyết áp tăng cao hoặc bất động lâu dài (chẳng hạn do can thiệp ngoại khoa). Lúc này, các biến chứng tĩnh mạch do thuốc tránh thai gây ra rất dễ xuất hiện.

Chú ý: Thuốc chống động kinh, một số thuốc trị lao có thể làm giảm công hiệu, còn thuốc chống trầm cảm sẽ làm tăng độc tính của viên thuốc tránh thai.

TS Nguyễn Vĩnh Niên, Thuốc & Sức Khỏe