Một số thuốc gây thừa cân hoặc béo phì
 |
| Thuốc corticoid gây tăng cân ở một số người. |
Một số phụ nữ mãn kinh dùng thuốc nội tiết tố để tránh các rối loạn như chứng bốc hỏa, loãng xương. Loại thuốc này giữ nước trong các mô, làm tăng khối lượng mỡ trong cơ thể và kích thích ăn uống, nhất là đồ ngọt. Trong quá trình dùng thuốc, nếu tăng 2-3 kg, bạn nên báo cho bác sĩ để điều chỉnh.
Ngoài nhóm thuốc nội tiết tố nữ, nhiều dược phẩm khác cũng có tác dụng phụ gây tăng cân hoặc béo phì. Các nguyên nhân chính là chúng giữ nước trong các mô, làm tăng tỷ lệ mỡ hoặc kích thích ăn ngon miệng, thèm ăn. Theo thống kê, 3.000/8.000 loại thuốc lưu hành ở các nước đang phát triển có tác dụng phụ làm lên cân; nhưng chúng không tạo hiệu quả giống nhau cho tất cả mọi người.
Một số nhóm thuốc gây tăng cân:
Nhóm thuốc hướng tâm thần: Các thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần đều có tác dụng phụ gây béo phì rõ rệt. Trong một thử nghiệm tiến hành trên các bệnh nhân phải dùng thuốc hướng tâm thần, có tới 1/3 trường hợp lên cân, thể trọng tăng 5-20 kg. Tác dụng này xảy ra ngay từ những tuần đầu hoặc sau khi dùng thuốc một thời gian dài, bất kể liều lượng cao hay thấp.
Thuốc an thần làm cho bệnh nhân ít hoạt động, lờ đờ nên tiêu hao ít năng lượng, càng dễ gây béo phì. Thuốc chống trầm cảm còn tác dụng trên các trung tâm điều hòa cảm giác đói ở não, làm bệnh nhân luôn luôn thèm ăn và ăn nhiều hơn nhu cầu của cơ thể.
Khi cần thiết, bệnh nhân vẫn phải dùng các thuốc hướng tâm thần, nhưng cần tránh việc dùng nó với mục đích tăng cân.
Nhóm thuốc corticoid: Loại thuốc này giữ muối trong các mô, kích thích sản xuất mỡ và làm rối loạn hấp thu chất đường, khiến bệnh nhân có khuôn mặt tròn và bụng phệ, tăng cân béo phì. Trong quá trình dùng thuốc, nếu không hạn chế chất đường và muối trong khẩu phần ăn, bệnh nhân càng dễ tăng cân, béo phì.
Tuy nhiên, không thể vì sợ tăng cân mà tránh dùng corticoid trong trường hợp cần thiết, chẳng hạn như khi bị thấp khớp cấp. Bị mất vòng eo đẹp còn hơn là bị biến chứng về tim.
Nhóm thuốc kháng viêm có steroid: Thường được sử dụng trong trường hợp đau thấp khớp. Nó cũng có tác dụng phụ làm tăng cân, gây béo phì như các nhóm thuốc kể trên.
DS Phan Quốc Đống, Sức Khoẻ & Đời Sống
