Nhận biết và xử trí sớm bệnh viêm não Nhật Bản
 |
| Muỗi culex truyền bệnh viêm não. |
Đây là bệnh nhiễm trùng cấp tính hệ thần kinh trung ương do virus viêm não Nhật Bản gây ra. Bệnh có diễn biến nặng, nguy cơ tử vong và di chứng cao.
Virus được truyền sang người do bị muỗi đốt. Loại muỗi mang vai trò này có tên là culex, muỗi đốt vật chủ mang mầm bệnh, sau đó đốt sang người, thực hiện vai trò truyền bệnh. Muỗi culex ưa hoạt động trong và ngoài nhà, hút máu về đêm 18-22 giờ, sau đó giảm dần rồi ngưng hoạt động vào khoảng 8 giờ sáng. Vật chủ mang mầm bệnh là lợn và một số loài chim.
Ở Việt Nam có hai nhóm chim có khả năng truyền bệnh. Một là các loài chim sống trong làng mạc, lũy tre, trên cây ăn quả như sẻ, chích chòe... Hai là các loài kiếm ăn ngoài đồng, ít vào làng như cò, sáo, quạ... Do vậy, vào mùa có nhiều quả chín, tần suất bệnh cũng tăng lên. Mùa viêm não thường là hè, phổ biến từ tháng 5 đến tháng 7.
Trẻ em hay bị viêm não Nhật Bản B nhưng tỷ lệ mắc theo lứa tuổi thay đổi từ năm này sang năm khác. Trong phần lớn trong các vụ dịch, bé trai mắc bệnh nhiều hơn bé gái, thường ở lứa tuổi 2-7.
Đặc điểm biểu hiện của bệnh: Sốt xuất hiện đột ngột và thường là sốt
cao từ 39 đến 40 độ C, kèm theo đau đầu (trẻ còn bú thường có những
cơn khóc thét), nôn hoặc buồn nôn. Bệnh nhân có thể rối loạn tri
giác các mức (ngủ gà, li bì, hoặc hôn mê); co giật (thường là toàn
thân). Một số dấu hiệu hiếm gặp hơn hoặc xuất hiện muộn gồm liệt,
tăng trương lực cơ, rối loạn hô hấp, bí tiểu tiện.
Bệnh viêm
não Nhật Bản không có thuốc chữa đặc hiệu, điều trị triệu chứng là
chủ yếu. Để ngăn chặn nguy cơ tử vong, giảm thiểu biến chứng, di
chứng, cần điều trị kịp thời, tích cực tại các cơ sở y tế. Muốn vậy,
các bà mẹ cần cảnh giác và theo dõi cẩn thận khi thấy con có biểu
hiện sốt để kịp đưa các cháu đến các cơ sở y tế. Bệnh nhân sẽ được
điều trị hạ sốt, chống co giật, chống suy thở, chống phù não, bồi
phụ nước điện giải và chăm sóc dinh dưỡng.
Biện pháp tích cực
nhất để phòng bệnh là tiêm vacxin viêm não Nhật Bản đúng và đầy đủ.
Vacxin viêm não được khuyến nghị tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở
lên, nhắc lại sau một tuần, tiêm mũi thứ 3 sau một năm và có thể
tiêm nhắc lại sau 3-4 năm cho đến 15 tuổi.
ThS Hồ Kiên, Sức Khỏe & Đời Sống
