BỆNH ĐỘNG KINH KHÔNG CO GIẬT Ở TRẺ EM
(Tiếp theo và hết)
GS. ĐẶNG PHƯƠNG KIỆT
BẢN CHÂT CƠN ĐỘNG KINH
Cơn động kinh là một sự
kiện kịch phát do những phóng lực không bình thường, phát ra quá mạnh từ một
khối các neuron của hệ thần kinh trung ương (HTKTƯ). Tùy thuộc sự phân bố
các phóng lực và hoạt tính bất thường này của HTKTƯ mà có thể có đủ loại các
biểu hiện: từ một cơn co giật đầy kịch tính, như một cơn động kinh toàn thể
chẳng hạn đến những hiện tượng chỉ mang tính trải nghiệm đầy tính chủ
quan như một cơn đau bụng, đau đầu... mà một nhà quan sát không dễ gì có thể
nhận ra được.
Hoạt tính cơn động kinh
cục bộ có thể khởi sự tại một vùng rất riêng biệt của vỏ não rồi lan ra
những vùng chung quanh nghĩa là có một pha khởi đầu và một pha lan
truyền.
Một số đặc điểm quan
trọng đã được ghi nhận trong các cơn động kinh cục bộ.
1. Ở một số người bệnh,
những cử động hoặc vận động bất thường có thể bắt đầu từ một
bộ phận rất hạn chế như ngón tay chẳng hạn rồi tiến triển từ từ (sau nhiều
giây tới nhiều phút) để bao trùm cả một vùng sâu rộng hơn của chi tương ứng
(thuật ngữ chuyên môn gọi là tiến triển kiểu Jackson).
2. Ở một số khác, cơn
động kinh cục bộ có thể là những thay đổi trong cảm giác thân thể như
dị cảm, chẳng hạn lẫn lộn cảm giác nóng lạnh, thay đổi thị giác (những tia
chớp) hoặc ảo giác về thế cân bằng (cảm giác ngã hoặc chóng mặt) hoặc thay
đổi trong chức năng hệ thần kinh tự chủ như đỏ mặt, vã mồ hôi, dựng đứng
chân lông...
3. Nếu hoạt tính cơn động
kinh cục bộ đơn thuần (không suy giảm ý thức; vẫn hoàn toàn tỉnh táo) xuất
phát từ vỏ não thái dương hoặc vùng trán thì có thể gây ra những thay đổi
trong thính giác, khứu giác hoặc trong chức năng cao cấp của
vỏ não (các triệu chứng tâm thần), hoặc có thể là những cảm giác bất thường
về mùi vị, âm thanh hoặc một cảm giác vùng thượng vị xuất phát từ dạ dày
hoặc lồng ngực bốc lên đầu. Một số bệnh nhân thì mô tả những cảm giác kỳ
quặc trong nội tâm như sợ hãi, một ý nghĩ có cái gì sắp thay đổi, sắp tách
ra, những cảm nghĩ lệch lạc về bản thân, nhớ tới điều gì nhưng chưa xảy ra
hoặc những hư giác về những vật trở nên bé lại hoặc to ra...
Hiện thời khó có thể hình
dung ra viễn cảnh các cơn động kinh cục bộ được mô tả ở trên sẽ diễn biến ra
sao và liệu chúng có thể diễn tiến tới các cơn động kinh toàn thể phức hợp,
tức là kèm mất ý thức hay không?
LỜI KHUYÊN
Khi bất cứ một triệu
chứng nào được mô tả như trên xuất hiện dai dẳng, lặp đi lặp lại mà không
tìm thấy lý do nào giải thích được thì nên tìm đến bác sĩ và phải được chẩn
đoán xác định dựa vào ghi điện não.
