Các chứng đau bụng cần phẫu thuật ở trẻ
 |
| Trẻ khóc thét khi bị lồng ruột. |
Khi trẻ bị lồng ruột, viêm ruột thừa, viêm ruột hoại tử... nếu không phát hiện sớm để mổ kịp thời thì trẻ rất dễ tử vong. Triệu chứng chung của các bệnh này là đau bụng dữ dội.
Đau bụng ở trẻ có thể là biểu hiện của các bệnh sau:
Lồng ruột cấp tính ở trẻ em còn bú: Thường gặp ở các cháu trai
bụ bẫm, hay mắc nhất là khoảng 3-7 tháng tuổi, vào lúc trở trời,
nhất là lúc trở gió mùa đông bắc. Biểu hiện: Trẻ đột nhiên ưỡn người
khóc thét, bỏ bú, người tái nhợt, nôn dữ dội và khoảng vài giờ sau
đại tiện ra máu, mũi nhầy hoặc như bã trầu. Nếu được đưa đến viện
sớm thì việc bơm hơi tháo lồng sẽ cho kết quả tốt. Sự chậm trễ có
thể gây hoại tử ruột, phải mổ cắt ruột và việc hồi sức sau mổ sẽ gặp
nhiều khó khăn.
Viêm ruột thừa cấp tính: Có thể gặp
ở trẻ em mọi lứa tuổi. Đau bụng là dấu hiệu đầu tiên. Nếu hỏi đau ở
đâu, trẻ thường chỉ vào vùng rốn; nhưng khám bụng thấy có phản ứng
đau ở hố chậu phải. Trẻ mệt mỏi, không chịu chơi như thường lệ, có
sốt nhưng không cao lắm (khoảng trên dưới 38 độ C); buồn nôn hoặc
nôn. Nếu không mổ sớm, ruột thừa bị mưng mủ hoặc hoại tử, vỡ ra và
gây viêm phúc mạc, có thể dẫn tới tử vong do nhiễm trùng, nhiễm độc
nặng. Do đó, khi có biểu hiện trên, phải đưa trẻ đến cơ sở y tế để
khám kỹ, tuyệt đối không dùng kháng sinh hay giảm đau vì sẽ làm lu
mờ các biểu hiện bệnh.
Viêm ruột hoại tử: Thường hay xảy ra ở các cháu bé nông thôn,
lứa tuổi 13-15, hay gặp nhất là 6-9 tuổi. Ngay trước khi bị bệnh,
trẻ vẫn khỏe mạnh bình thường. Bệnh thường phát sinh sau một bữa cỗ
(do ăn quá nhiều) hoặc sau khi ăn nhiều lạc sống, khoai lang sống.
Bệnh bắt đầu bằng cơn đau bụng dữ dội, nôn ra mật xanh mật vàng, có
khi nôn ra giun, bụng chướng to và đi đại tiện ra máu, mùi thối
khẳn. Trẻ vật vã, mặt nhợt nhạt, hốc hác, đầu chi lạnh và thâm
tím... Phải nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để xử lý.
- Biến chứng do giun: Viêm ruột thừa do giun đũa thường xảy ra sau khi
tẩy giun bằng thuốc quả núi, biểu hiện giống như viêm ruột thừa thông thường.
Nếu không mổ kịp thời, giun sẽ làm thủng ruột thừa, đi vào ổ bụng gây viêm phúc
mạc rất nặng. Giun cũng có thể gây tai biến tắc ruột; biểu hiện như tắc ruột
thông thường nhưng khi khám bụng trẻ, có thể sờ thấy búi giun chặt như bó đũa.
Áp xe gan do giun thường gặp ở trẻ 18 tháng đến 3-4 tuổi. Biểu hiện là sốt kéo
dài, thường sốt về chiều, thiếu máu, suy dinh dưỡng, gan to và đau. Thường thì
trước đó 2 tuần đến 1 tháng, trẻ ốm liên tục mà khởi đầu là đau bụng lăn lộn,
chổng mông, nôn ra giun, đau suốt ngày đêm và khi đau giảm thì bắt đầu sốt cao.
BS Nguyễn Văn Thịnh, Sức Khoẻ & Đời Sống
