Chăm sóc trẻ động kinh tại nhà
Trẻ mắc bệnh này nếu được theo dõi, điều trị ngoại trú liên tục trong 2-3 năm thì có thể chữa khỏi. Còn nếu không điều trị hoặc điều trị không đúng, trẻ có thể bị thiểu năng trí tuệ, rối loạn hành vi tác phong.
Động kinh là một bệnh
khá phổ biến ở trẻ em Việt Nam. Biểu hiện bệnh là co giật tay chân,
run giật nửa người hay cả hai tay hai chân, mắt nhìn ngược, giật mắt
rồi giật tay chân; cơn lặng người (vắng ý thức), có khi trẻ đột
nhiên mềm nhũn hoặc tím ngắt. Các cơn giật kéo dài vài chục giây đến
một phút và được lặp lại ở những ngày khác.
Có nhiều nguyên nhân gây bệnh động kinh: đẻ ngạt, đẻ chỉ huy, chấn
thương sản khoa, sốt cao co giật nhiều lần, sau viêm màng não mủ,
sau chảy máu nội sọ, chấn thương sọ não hoặc bệnh não bẩm sinh. Bệnh
có tính chất di truyền, nhưng gần 50% trường hợp không tìm thấy
nguyên nhân.
Cách xử trí khi trẻ lên cơn co giật:
- Đặt trẻ ở tư thế nằm nghiêng sang phải để nếu trẻ nôn, chất nôn dễ chảy ra khỏi miệng, tránh bị sặc, dễ dàng móc nước bọt, chất nôn khi trẻ co giật kéo dài.
- Cởi bỏ khăn quấn cổ, cúc áo cổ để trẻ dễ thở.
- Nhanh chóng đặt khăn mặt hoặc vật nhựa mềm giữa hai hàm răng để trẻ không cắn vào lưỡi.
- Không nên giữ chặt khi trẻ đang lên cơn giật.
- Điều cốt yếu là phải quan sát trẻ giật như thế nào, bắt đầu từ đâu, run giật cơ nào, hai bàn tay nắm chặt, co cứng hay ưỡn cứng. Gia đình càng mô tả kỹ cơn giật thì càng tạo điều kiện cho bác sĩ phân loại cơn động kinh và chọn được thuốc kháng động kinh thích hợp.
- Cặp nhiệt độ, nếu trẻ có sốt thì cho uống thuốc hạ sốt, chườm mát vào trán, bẹn.
- Gia đình nên ghi nhật ký cơn động kinh (ngày giờ, kiểu giật).
Để giảm mật độ các cơn giật, giúp bệnh mau khỏi, cha mẹ cần chú ý:
- Hằng ngày, cần cho trẻ ăn đủ chất, đặc biệt là với trẻ dưới một
tuổi. Từ tháng thứ 4 trở đi, ngoài sữa mẹ, trẻ dần dần phải được ăn
bổ sung. Ăn đều đặn giữa các bữa vì não thường xuyên cần chất đường,
đạm, béo...
- Tránh cho trẻ khỏi stress, căng thẳng thần
kinh do học tập liên miên. Không nên quát, đánh đập hoặc đe dọa, làm
trẻ ở trạng thái sợ hãi, ức chế; nên nhẹ nhàng âu yếm.
- Đảm bảo giấc ngủ 8-10 tiếng/ngày. Không nên để trẻ thức khuya xem vô tuyến hoặc chơi điện tử. Không nên đánh thức, bắt trẻ dậy đột ngột khi nó đang ngủ.
- Không nên
kể về bệnh tật của con cho người khác nghe trước mặt trẻ vì sẽ tạo
cho nó ấn tượng có bệnh, dẫn đến tính tự ti và những hành động bất
thường giả bệnh.
- Uống thuốc theo đơn của bác sĩ. Thường với các thuốc chống giật,
cần uống 2-3 lần/ngày (sáng, trưa, tối). Phải cho trẻ uống thuốc đều
đặn, liên tục không nghỉ buổi nào để duy trì thường xuyên nồng độ
thuốc trong cơ thể. Nên chú ý các biểu hiện do tác dụng phụ của
thuốc: như ngủ nhiều, tiêu chảy, nổi mẩn trên da, buồn nôn. Không
nên tự động ngừng thuốc hay giảm liều.
- Nếu trẻ ốm, ngoài thuốc để điều trị bệnh đó, vẫn phải cho uống thuốc chống giật. Nên báo với bác sĩ khám bệnh về những thuốc trẻ đang uống để tránh tương tác thuốc.
-Khi mới uống thuốc, có thể trẻ vẫn lên cơn co giật. Nếu cơn không giảm, nên gặp bác sĩ thường xuyên hơn để có hướng tăng liều, hoặc cho trẻ nhập viện để cắt cơn giật.
- Khi không có cơn co giật, trẻ có thể đi học. Nên báo cho thầy cô biết để nếu trẻ lên cơn ở lớp, thì thầy cô sẽ có hướng xử trí.
TS Ninh Thị Ứng, Sức Khỏe & Đời Sống
