Nicotin gây đột tử ở trẻ nhỏ

Lần đầu tiên, các nhà khoa học tìm ra cách giải thích mối liên hệ giữa hút thuốc lá và Hội chứng Đột tử Trẻ em (SIDS). Theo họ, nicotine truyền từ mẹ sang con sẽ ảnh hưởng tới các cảm thụ thể trong não, chịu trách nhiệm về sự thở và tỉnh giấc trong khi ngủ. Điều này khiến trẻ gặp nguy hiểm vì khó tỉnh dậy khi hàm lượng ôxy giảm.

SIDS là tình trạng một đứa trẻ với vẻ ngoài hoàn toàn bình thường chết đột ngột khi ngủ vì ngừng thở. Các xét nghiệm sau đó đều không tìm ra bất cứ nguyên nhân nào. Tại châu Âu cứ 2000 trẻ lại có một trường hợp đột tử. Ở Bắc Mỹ, con số này cao gấp đôi. Hút thuốc trong khi mang thai được biết đến như yếu tố nguy cơ lớn nhất của SIDS.

Bình thường, trong khi ngủ trẻ nhỏ có thể có những cơn ngừng thở ngắn. Hàm lượng ôxy trong máu giảm tác động tới một cảm thụ thể đặc biệt ở não mang tên nAChR, chịu trách nhiệm báo động về tình trạng thiếu ôxy. Não sẽ ra lệnh kích thích hoạt động của hệ hô hấp và tim mạch. Kết quả là trẻ tỉnh giấc và thay đổi tư thế để có thể thở bình thường.

Các nhà khoa học tại Viện Karolinska Stockholm (Thụy Điển) và Viện Pasteur Paris (Pháp) đã tiến hành tìm hiểu về tác động của nicotin tới cảm thụ thể nói trên trong phòng thí nghiệm. Các con chuột được chia làm 2 nhóm: nhóm 1 là chuột bình thường, nhóm 2 là chuột được biến đổi gene để không còn mang cảm thụ thể nAChR.

Theo dõi chuột trong những điều kiện mô phỏng trạng thái ngừng thở, các tác giả nhận thấy chuột bình thường phản xạ tốt hơn với tình trạng thiếu ôxy - chúng đã tỉnh dậy trong khi nhóm biến đổi gene vẫn tiếp tục ngủ. Ngoài ra, việc tiêm nicotine chỉ làm cản trở đáp ứng thở của chuột bình thường, nhưng không ảnh hưởng tới chuột biến đổi gene. Điều này cho thấy, chính nAChR đảm nhiệm việc báo động cho cơ thể về tình trạng thiếu ôxy khi ngủ.

Theo các tác giả, ở thai nhi đang phát triển, các cảm thụ thể này sẽ bị tê liệt nếu liên tục tiếp xúc với nicotine. Hệ thống báo động không tốt chính là nguyên nhân gây đột tử ở trẻ. Vì vậy, các bà mẹ không nên dùng nicotine dưới bất cứ hình thức nào và tốt nhất là nên bỏ hút thuốc.

Ngoài ra, để ngăn ngừa SIDS cha mẹ nên:

- Cho con nằm đệm cứng.

- Không đắp cho trẻ nhiều chăn.

- Về mùa đông, không nên sưởi phòng quá 19 độ C.

- Không hút thuốc khi ở gần bé.

Các chiến dịch khuyến cáo cho trẻ nằm ngửa khi ngủ trên một tấm đệm cứng đã làm giảm đáng kể số ca đột tử trên toàn thế giới.

Nghiên cứu đăng trên tạp chí Kỷ yếu công trình của Viện hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ số ra ngày 9/9.

Thu Thủy (theo BBC, AFP)