BIẾNG ĂN Ở TRẺ EM LỨA TUỔI ĂN DẶM

Cần cho bé đi khám để phát hiện và điều trị các bệnh lý nếu có. Không nên tự ý mua thuốc để điều trị ở nhà vì như đã nói ở trên, biếng ăn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra và chỉ có thể phát hiện nguyên nhân chính xác sau một quá trình thăm khám cẩn thận, với đầy đủ xét nghiệm cận lâm sàng. Có như vậy, việc điều trị mới có hiệu quả được.

II. Chế độ ăn uống hợp lý - Phòng chống suy dinh dưỡng

1. Chế độ ăn phải phù hợp với lứa tuổi: Ở mỗi độ tuổi khác nhau, trẻ có những đặc điểm cơ thể phù hợp với những chế độ ăn khác nhau (ví dụ răng, men tiêu hoá.) vì vậy việc cho bé ăn những thức ăn không phù hợp có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hoá và làm bé biếng ăn.

            w Trẻ dưới 4 tháng: sữa mẹ

            w Trẻ 4 - 6 tháng: Tập ăn dặm từ bột loãng đến bột sệt + sữa mẹ

            w Trẻ 6 -9 tháng: ăn bột từ sệt đến đặc đủ 4 nhóm + sữa mẹ

            w Trẻ 9 -24 tháng: Cháo đăïc đủ 4 nhóm, bột đặc + Sữa mẹ

            w Trẻ trên 24 tháng: cơm nát à cơm thường.

2. Cách chế biến thức ăn phù hợp với độ tuổi: Thông thường các món nguyên liệu cần chọn mua loại tươi, mới, và nên ăn bữa nào nấu bữa ấy. Các loại rau xanh nên nấu vừa chín tới không nên hầm đến thay đổi màu sắc. Dầu ăn có thể cho vào lúc bột đã chín, còn nóng. Nêm muối iốt để đảm bảo cung cấp đủ lượng iốt cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

            w Bột loãng, sệt: xay mịn, băm mịn các loại nguyên liệu.

            w Bột đặc: Băm nhỏ các loại nguyên liệu

            w Cháo đặc: Băm vừa các loại nguyên liệu, tập cho bé nhai

            w Cơm nát: xé nhỏ các món mặn, bao giờ cũng có món canh rau kèm theo và nên cho ăn canh vào cuối bữa.

            w Khi trẻ đã ăn được cơm thường nên cho ăn càng gần với chế độ ăn của người lớn càng tốt.

3. Thành phần thức ăn phù hợp:

Trong thực tế, không ít những bà mẹ quan tâm đến con mình quá mức, cụ thể là ngày nào cũng hầm cho trẻ một nồi "đồ bổ" với rất nhiều loại nguyên liệu cùng một lúc, với quá nhiều chất đạm trong khi không đủ tinh bột hoặc chất xơ (rau) hay ngược lại tất cả chỉ là lấy nước, bỏ xác nên trẻ không nhận được chất dinh dưỡng cần thiết từ thức ăn. Điều này vừa là nguyên nhân thực thể vừa là nguyên nhân tâm lý dẫn đến biếng ăn cho trẻ. Chế độ ăn không cân đối làm lệch cân bằng các chất trong cơ thể, như là gia tăng qúa mức nồng độ acide amine trong huyết tương trong khi thiếu các vitamine, hoặc năng lượng. hậu quả làm bé biếng ăn dẫn đến SDD. Bên cạnh đó sự lập đi lập lại các món ăn một cách nhàm chán sẽ làm bé ngán, nếu cộng thêm với sự ép ăn qúa sức, bé sẽ bỏ ăn vì các nguyên nhân tâm lý.

Chế độ ăn tốt nhất là một chế độ ăn đa dạng và đầy đủ các chất, ăn cả xác. Nên thay đổi món ăn cho bé hàng ngày và nếu có thể đối với các bé lớn nên cho ăn giống như người lớn. Việc cho bé tham gia vào bữa ăn cùng với người lớn cũng làm cho bé thích thú hơn vì thấy mình "bình đẳng" với người lớn. Nếu bé thích một loại thức ăn nào đó và đòi ăn thường xuyên hơn các loại thức ăn khác, vẫn có thể cho bé ăn thường xuyên loại thức ăn đó, đương nhiên bên cạnh đó tìm cách bổ sung thêm các nhóm thức ăn khác chứ không nên bỏ hẳn loại thức ăn ưa thích của bé. Bổ sung thêm vào thức ăn của bé dầu ăn là một chú ý rất quan trọng trong phòng ngừa SDD. Chỉ nên dứt sữa khi bé đã ăn được nhiều 4 - 5 chén mỗi ngày.

4. Thời gian và cách cho ăn phù hợp:

            Nên cho bé ăn vào những thời gian nhất định trong ngày. Cần lưu ý là dạ dày trẻ nhỏ trong khi nhu cầu năng lượng lại lớn ( một cách tương đối so với kg cân nặng) nên trẻ không thể ăn 3 bữa/ngày như người lớn. Các bữa ăn trung bình cách nhau 3 giờ, một bữa chính xen kẽ với một bữa phụ. Bữa chính nên trùng với bữa ăn chính của gia đình, như vậy vừa thuận tiện cho mẹ vừa tạo niềm vui cho bé. Các thức ăn của bữa phụ có thể đa dạng nhưng nên tránh các loại calori rỗng như kẹo, đường, nước ngọt.

            Trong lúc bé ăn, tránh sự gò ép thái quá. Mẹ có thể cho bé tự xúc ăn, tự chọn thức ăn. Cố gắng biến bữa ăn của bé thành một cuộc vui làm hài lòng cả bé và mẹ. Khi trẻ bệnh, nên khuyến khích trẻ ăn chứ không nên ép buộc.

            Không cho trẻ ăn quà vặt, uống nước ngọt, sữa. trước bữa ăn. Cần lưu ý là với trẻ nhỏ không nên dùng bình sữa để cho trẻ uống nước.

5. Dùng thuốc:

Việc dùng thuốc trong điều trị biếng ăn thường không đem lại hiệu qủa tối ưu như trong suy nghĩ của nhiều người. Các nhóm thuốc thường được dùng trong điều trị biếng ăn thường là

            * Nhóm vitamine và khoáng chất: Đây là các thành phần quan trọng hoặc là chất xúc tác cần thiết cho quá trình sản xuất và tác dụng của các loại men tiêu hóa.

            * Nhóm men tiêu hoá

            - Men tiêu tinh bột: Menalaz

            - Men tụy: Pantyrase, Neopeptin

            - Men tiêu hoá sống: Lacteofort, Antibio, L-Bio, Biosubtyl .

            - Thuốc kích thích hoạt động gan mật: Arginine, Chophytyl.

            * Nhóm thuốc "kích thích ăn"

Thực chất đây là loại thuốc kháng dị ứng và tác dụng ăn ngon chỉ là tác dụng phụ, bên cạnh đó có thể có một số tác dụng không hay vì vậy không nên dùng trong điều trị biếng ăn. Trong thực tế các bà mẹ thường truyền miệng nhau mua loại thuốc này tự sử dụng. Đây là vấn đề cần lưu ý trong tư vấn các trường hợp trẻ biếng ăn.

C. Kết Luận

Biếng ăn là một vấn đề quan trọng và đa dạng ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng dinh dưỡng trẻ em. Việc xác định và loại bỏ các nguy cơ có thể dẫn đến biếng ăn là việc làm cần thiết. Việc phòng ngừa có thể được thực hiện từ những nhận thức và hành động đúng đắn về dinh dưỡng . Điều trị biếng ăn cần sự phối hợp của nhiều biện pháp, cần sự quan tâm đến trẻ của nhiều người (bố mẹ, ông bà, cô giáo) và cần sự kiên trì của người chăm sóc trẻ.