LÀM THẾ NÀO ĐỂ ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ CỦA BỆNH LIỆT
DƯƠNG
BS. HỒ ĐẰC DUY
NGƯỜI THẨY THUỐC LÀM
THẾ NÀO ĐỂ GIÚP CHO BỆNH NHÂN BỊ BẦT LỰC
1. Phải nói cho họ hiểu
rằng bệnh liệt dương cũng giống như các bệnh khác, để biết được điều đó phải
hướng dẫn từ từ cho họ về các vấn đề sinh sản, giới tính, các bệnh lây qua
đường tình dục rồi đề cập đến các rối loạn chức năng tình dục.
2. Nếu bệnh nhân đến khám
ở một thầy thuốc chuyên khoa về tình dục thì quả thật đơn giản bởi vì người
thầy thuốc lẫn bệnh nhân đều biết được ý định cũng như công việc mình phải
làm.
3. Nhưng nếu họ có bệnh
mà vì nhiều lý do họ không đi khám ví dụ như định kiến sai lầm xem đó là một
chuyện đương nhiên của tuổi tác, chuyện không đứng đắn... thấy người sắp sập
hố mà mình không báo thì liệu y đức của người thầy thuốc có cho phép không?
Những người bị ED là những "người câm" cho nên muốn giúp cho họ thì ngoài
những thông tin về giới tính trên phương tiện truyền thông, khi tiếp cận với
bệnh nhân trong nhóm có nguy cơ bị bệnh này thì người thầy thuốc nên chủ
động gợi ý.
Chia sẻ kinh nghiệm
khi khám bệnh nhân bị bất lực.
Đối với tôi việc khám và
điều trị cho một trường hợp bị liệt dương rất mất thì giờ, để hoàn tất cho
việc chẩn đoán xác định, tôi phải thực hiện qua các giai đoạn:
Làm một bệnh sử tổng
quát
Khai thác bệnh sử tình
dục
Đánh giá về mặt tâm lý
Khám lâm sàng
Gởi làm các xét nghiệm
cận lâm sàng
Tôi phải mất hơn buổi để
tiếp xúc, lần đầu tôi phải mất gần hai giờ để nói chuyện với bệnh
nhân, tùy theo mức độ hiểu biết vấn đề mà họ đang gặp, tôi phải ngồi nghe họ
trình bày cái họ đang quan tâm, các khó khăn thực sự bối rối mà không có dịp
nói ra, thỉnh thoảng tôi phải hỏi lại những điều họ mô tả, phần lớn bệnh
nhân đều nhầm lẫn hoặc chưa hiểu rõ các từ ngữ mà họ nói, tôi phải mô tả cho
họ hiểu thế nào là xuất tinh sớm, thế nào là rối loạn cương dương vật, như
thế nào gọi là liệt dương bất lực, thế nào là di mộng tinh, hoạt tinh, thế
nào là dương dự, thận yếu v.v... Cuối buổi gặp mặt đầu tiên tôi đưa cho
họ một bản gồm có 25 câu hỏi về những vấn đề liên quan đến các hoạt động
tình dục, họ sẽ trả lại cho tôi sau khi đã đánh dấu vào các câu trả lời
(bản đánh giá về khả năng tình dục của Association of Sexology Research).
Tôi nói với bệnh nhân là tôi muốn gặp những người hôn phối của họ trong lần
gặp thứ hai nếu cô ấy bằng lòng, tôi cũng nói rõ là tôi sẽ trao đổi hai
người riêng biệt nhau sau đó tôi sẽ cho người hôn phối một bản gồm 20 câu
hỏi liên quan đến việc đánh giá mức độ tình dục của hai người cùng những
hiểu biết về tình dục cũng như tâm lý của người hôn phối.
Trong lần gặp thứ
hai: Tôi sẽ
trao đổi với hai người về các vấn đề gia đình, công ăn việc làm, áp lực và
những stress của môi trường đối với cuộc sống và đời sống tình dục của họ,
sau đó tiếp xúc riêng từng người và tôi muốn nghe những nhận xét riêng của
họ về nhau trong các vấn đề cuộc sống, tình cảm, cách sắp đặt cuộc sống sao
cho thuận tiện, nhất là vấn đề các hoạt động tình dục và cái gì rắc rối mà
mỗi người đang gặp, họ có đề nghị làm cho chuyện đó được tốt đẹp hơn không.
Lần thứ ba tôi khám lâm sàng một cách cẩn
thận, không bỏ sót một chi tiết nào. Tôi khám bệnh theo một bảng hướng dẫn
in saün và sẽ giải thích cho họ nghe tại sao lại bị bệnh bất lực, một số
nguyên nhân có liên quan đến họ mà tôi đã rút ra từ các buổi tiếp xúc trước
hay từ bản câu hỏi. Cần cho họ biết tại sao lại có sự khác nhau giữa người
bị bệnh bất lực và người bình thường, giữa trẻ và người lớn tuổi, tai hại
của rượu và thuốc lá, sự cần thiết phải thích nghi với môi trường và cuộc
sống, cách hóa giải các stress... sau đó gởi bệnh nhân đi làm các xét nghiệm
cận lâm sàng, cũng như cách test cương dương vật trong ba đêm.
Lần thứ tư tôi cho họ biết một chẩn đoán sơ
khởi, giải thích và giới thiệu phương pháp điều trị như dùng thuốc chích vào
dương vật, dụng cụ bơm chân không, lắp đặt dương vật giả, giải phẫu mạch
máu, thuốc uống, thoa tại chỗ, thuốc dán xuyên qua da, thuốc nhét vào niệu
đạo... kết quả cũng như các hệ lụy của các phương pháp điều trị này cũng như
thời gian và chi phí...
Cuối cùng tôi cho
một số điện thoại, địa chỉ Email, Wedsite và thiết lập một sự liên lạc mà
qua đó họ có thể tham khảo và tham vấn với tôi. Nếu bệnh nhân ở xa họ có thể
tái khám qua một tháng.
Quan hệ giữa bác sĩ và
bệnh nhân không phải là mối quan hệ dịch vụ y tế. Trong nghiên cứu bệnh ED
thì tâm lý vẫn là một trong các yếu tố then chốt, bất cứ điều trị cách nào
tâm lý liệu pháp vẫn phải gắn bó, bởi thế người thầy thuốc điều trị ED phải
là người thầy thuốc của ngày xưa, với tư thế cao nhất của nền y học nhân
bản. Lòng tin và sự kính trọng sẽ làm cho bệnh nhân giải tỏa được những
stress về tình dục đã mất.
