NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ CÁC XU HƯỚNG TÍNH
DỤC VÀ TÍNH DỤC ĐỒNG GIỚI
BS. ĐÀO XUÂN DŨNG
Xu hướng tính dục là
gì?
Xu
hướng tính dục (XHTD) là một trong 4 yếu tố tạo nên tính dục người, là sự
hấp dẫn về mặt tình cảm và thể chất với một đối tượng thuộc giới nào đó. Ba
yếu tố kia của tính dục là giới sinh học (cấu trúc gen học, ngoại hình,
tuyến nội tiết), bản sắc giới (cảm nhận mình thuộc giới nam hay nữ) và vai
trò xã hội của giới (có hành vi cư xử theo kiểu nam hay nữ - giới tính nam
hay giới tính nữ về mặt tâm lý và xã hội). Có 3 XHTD thường gặp là: XHTD
đồng giới (hấp dẫn với người cùng giới), XHTD khác giới (hấp dẫn với người
khác giới), xu hướng lưỡng tính dục (hấp dẫn với cả hai giới). Cũng có thể
có một xu hướng nữa tuy hiếm gặp là không hấp dẫn với giới nào cả. Những
người phát triển một XHTD nào đó thường có hành vi tính dục ổn định, ví dụ:
những người có XHTD khác giới thì thà sống một mình hoặc tìm bạn tình khác
giới chứ không thể chấp nhận thực hành tình dục với người cùng giới, còn
những người có XHTD đồng giới thì cũng chỉ tìm bạn tình đồng giới hoặc đành
chịu sống một mình. Những người có XHTD đồng giới có thể là nam hay nữ. Tuy
nhiên với người phát triển xu hướng lưỡng tính dục (bisexuality) thì có thể:
chỉ quan hệ tình dục với người cùng giới hoặc chỉ với người khác giới hoặc
có thể có quan hệ tình dục được với cả 2 giới hoặc sống một mình.
XHTD khác với hành vi tính dục vì nó chỉ đề cập đến cảm xúc và sự cảm nhận
về chính mình. Có người biểu lộ cũng có người giấu kín XHTD trong hành vi
tính dục của họ.
Cái gì làm cho người
ta có một XHTD nào đó?
XHTD đã phát triển như thế nào ở một cá thể còn chưa được biết rõ lắm. Đã có
nhiều giả thuyết về nguồn gốc của sự phát triển các XHTD khác nhau, vận dụng
đến cả các yếu tố di truyền hay bẩm sinh và những hoàn cảnh nuôi dưỡng, giáo
dục trong tuổi thơ ấu. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học chia xẻ quan điểm cho
rằng XHTD đã hình thành từ rất sớm ở hầu hết mọi người ngay từ khi còn nhỏ
tuổi do những tác động qua lại phức tạp của các yếu tố sinh học, tâm lý và
xã hội.
XHTD có phải là sự
lựa chọn không?
Không. XHTD hình thành ở hầu hết mọi người ngay từ tuổi vị thành niên sớm
khi chưa trải qua một kinh nghiệm tính dục nào. Một số người đã cố gắng rất
nhiều trong nhiều năm để thay đổi XHTD từ đồng giới chuyển sang khác giới
nhưng không thành công. Vì những lý do đó, các nhà tâm lý không coi XHTD là
sự lựa chọn có ý thức mà người ta có thể tùy ý thay đổi được.
Tình dục đồng giới
(TDĐG) có phải là một bệnh tinh thần hoặc có vấn đề về đời sống tình cảm
không?
Không. Các nhà tâm lý, tâm thần và các chuyên gia về sức khỏe tinh thần đều
thống nhất rằng TDĐG không phải là một bệnh - rối loạn tinh thần hay có vấn
đề về cảm xúc. Nhiều công trình nghiên cứu khách quan trong 35 năm qua đã
chứng minh rằng XHTD đồng giới không phối hợp với những vấn đề về cảm xúc và
xã hội.
Năm
1973, Hội tâm thần học Mỹ đã khẳng định tầm quan trọng của những nghiên cứu
mới bằng cách không để TDĐG vào danh sách các bệnh về tình cảm và tinh thần.
Năm 1975 Hội Tâm lý Mỹ cũng đã thông qua một nghị quyết ủng hộ chủ trương
nói trên.
TDĐG không được xếp vào danh sách các bệnh tinh thần hay rối loạn tình cảm.
Cả hai Hội đều yêu cầu các chuyên gia về sức khỏe tinh thần tham gia vào
việc xóa bỏ cái tiếng xấu đã từng một thời gán cho TDĐG là bệnh tinh thần.
Những người TDĐG nam
hay nữ có thể là những bậc cha mẹ tốt không?
Có.
Đã có nhiều công trình nghiên cứu so sánh những đứa trẻ do các bậc cha mẹ
TDĐG nuôi dạy với những đứa trẻ do các bậc cha mẹ có xu hướng tính dục khác
giới nuôi dạy thì thấy không có sự khác biệt nào giữa 2 nhóm trẻ này về mặt
chỉ số thông minh, điều chỉnh tâm lý - xã hội, chan hòa với bạn bè, phát
triển giới tính, bản sắc giới và XHTD. Cũng còn có một sự ngộ nhận nữa cho
rằng người TDĐG nam có xu hướng nhiều hơn những người nam bình thường về mặt
quấy rối tình dục trẻ em. Thật ra chưa có bằng chứng nào về mặt này.
Tại sao một số người
TDĐG công khai nói về XHTD của họ?
Vì được chia xẻ với người
khác cũng là điều rất cần thiết cho sức khỏe tinh thần, để không bị dồn nén.
Quá trình phát triển bản sắc ở những người TDĐG nam và nữ, thường được gọi
là quá trình bộc lộ, có liên hệ mật thiết với sự điều chỉnh tâm lý - những
người TDĐG nam hoặc nữ càng khẳng định bản sắc của mình thì càng có sức khỏe
tinh thần tốt hơn và có sự tự tin hơn.
Tại sao "quá trình
bộc lộ" lại khó khăn đối với một số người TDĐG?
Vì những định kiến sai lầm
của cộng đồng đối với họ, làm cho quá trình bộc lộ của họ có thể trở nên rất
khó khăn, đến mức đau đớn, khắc khoải, thậm chí bế tắc muốn tự tử. Những
người TDĐG nam nữ thường cảm thấy cô đơn khi lần đầu tiên có ý thức về sự
hấp dẫn đối với người cùng giới của mình. Họ cũng lo sợ bị gia đình, bè bạn
và cả tôn giáo của mình xa lánh nếu họ bộc lộ ra.
Ngoài ra, những người TDĐG
cũng thường là đối tượng để xã hội kỳ thị và đàn áp. Sự đe dọa này là trở
ngại chính để cho những người TDĐG không phát triển được. Năm 1989, khảo sát
ở Mỹ cho thấy 5% những người TDĐG nam và 10% những người TDĐG nữ cho biết là
họ đã bị lạm dụng về thân thể hoặc bị tấn công do tình trạng tính dục của
họ, 47% cho biết đã từng phải chịu một hình thức kỳ thị nào đó trong cuộc
đời. Nhiều công trình điều tra khác cũng cho những tỷ lệ tương tự về sự kỳ
thị và tấn công.
Làm gì để giúp những
người TDĐG vượt qua những thành kiến và kỳ thị?
Những người biểu lộ thái
độ dung nạp với hành vi TDĐG là những người hiểu rõ về một số người này. Do
đó, các nhà tâm lý cho rằng thái độ không dung nạp là thái độ không dựa trên
cơ sở thực tế mà chỉ dựa trên những định kiến. 8 bang của Mỹ đã có luật cấm
kỳ thị đối với các xu hướng tình dục khác nhau.
Có liệu pháp nào có
thể thay đổi được XHTD không?
Không. Mặc dù XHTD đồng
giới không phải là một bệnh tâm thần và không có lý do khoa học nào khiến
phải tìm cách biến những người TDĐG nam hay nữ thành những người có hành vi
tình dục khác giới, một số người cũng tìm cách thay đổi XHTD của chính mình
hoặc của người khác (ví dụ bố mẹ tìm cách chữa trị để thay đổi XHTD của con
cái). Một số người làm công việc điều trị để thay đổi XHTD này báo cáo là họ
đã thay đổi được XHTD cho khách hàng của họ (từ chỗ có hành vi tình dục đồng
giới đã chuyển sang hành vi tình dục khác giới) nhưng xem xét kỹ những báo
cáo của họ thấy rằng có nhiều yếu tố đáng ngờ: họ thuộc về những tổ chức có
quan điểm duy
ý chí đối với XHTD chứ không phải là những nhà nghiên cứu về sức khỏe tâm
thần, cách điều trị và kết quả không có bằng chứng cụ thể, thời gian theo
dõi khách hàng sau điều trị còn quá ngắn. Năm 1990, Hội tâm lý Mỹ đã tuyên
bố rằng các bằng chứng khoa học cho thấy việc thay đổi XHTD không đem lại
hiệu quả và có hại nhiều hơn có lợi. Thay đổi XHTD của một người không chỉ
đơn thuần là thay đổi hành vi tính dục của người đó mà còn phải thay đổi cả
cảm xúc, cảm nhận về bản thân và giới tính của họ.
Mặc dầu một số nhà nghiên
cứu về sức khỏe tâm thần cố gắng thay đổi XHTD nhưng nhiều nhà khoa học khác
đã đặt vấn đề về đạo lý của những công việc đó, tại sao lại phải thay đổi
một tính cách không phải là một rối loạn và rất quan trọng cho bản sắc của
một con người. Không phải tất cả những người TDĐG nam nữ tìm đến với trị
liệu pháp là muốn thay đổi XHTD của họ mà họ muốn được tư vấn như mọi người
khác: được giúp đỡ về mặt tâm lý để có thể bộc lộ hoặc để vượt qua những
thành kiến, kỳ thị và bạo lực.
Tại sao cộng đồng
cần hiểu biết hơn về TDĐG?
Mọi người cần có hiểu biết
hơn về các XHTD và TDĐG để giảm bớt những kỳ thị và thành kiến. Những thông
tin chính xác về TDĐG là cần thiết cho giới trẻ để họ xác định bản sắc tính
dục của họ. Có người lo ngại nếu tiếp xúc với những thông tin về TDĐG sẽ ảnh
hưởng đến sự hình thành XHTD, những lo ngại này hoàn toàn không có căn cứ.
(Dựa theo bản tin Internet của Hội Tâm lý Mỹ
