AN TOÀN DU LỊCH
Tác giả : BS. Nguyễn Ý Đức (Texas Mỹ), (Tiếp theo và hết)
NHỮNG BỆNH CÓ THỂ
MẮC PHẢI KHI ĐI DU LỊCH
a/ Tại một số quốc gia Đông Nam Á, bệnh SARS và cúm gia cầm đang là vấn đề thời sự nóng bỏng; và đã có tin tức cho biết tình hình dịch bệnh có thể sẽ giống như năm ngoái. Hiện chưa có thuốc chủng ngừa cho các bệnh này, vì vậy ta cần theo dõi để phòng ngừa, không đến nơi có dịch bệnh.
Bệnh sốt rét định kỳ do muỗi Anophele truyền vẫn còn hoành hành ở vùng nhiệt đới. Một số người sau khi du lịch trở về Mỹ đã mắc bệnh, có bác sĩ gia đình ở Mỹ chưa từng gặp bệnh này trong thời gian học cũng như hành nghề nên đã bỏ qua, không nghĩ đến sốt rét ngã nước.
Do đó khi du lịch đến những vùng trên, cần chú ý phòng ngừa, ngủ mùng, mặc quần áo che toàn thân, bôi thuốc đuổi muỗi. Yêu cầu bác sĩ cho uống thuốc phòng ngừa trước khi đi, trong thời gian du lịch và sau khi trở về.
b/ Bệnh do thực phẩm, nước uống nhiễm độc gây ra như viêm gan A, bệnh sốt rét, thương hàn thì có thể tiêm ngừa trước.
c/ Riêng bệnh tiêu chảy thường xảy ra và gây nhiều khó chịu cho người mắc. Thủ phạm gây bệnh gồm nhiều vi khuẩn khác nhau, nhưng thông thường nhất là vi trùng E. Coli, thường gặp trong rau, hải sản nhiễm độc qua phân tươi. Chỉ được xem là bị tiêu chảy khi đi cầu phân lỏng trên 3 lần trong 24 giờ. Thường tình trạng này chỉ kéo dài 3-5 ngày, sau khi các chất độc đã thải ra hết. Nếu kéo dài lâu hơn và phân có lẫn máu thì bệnh khá trầm trọng, có thể do nhiễm một loại vi trùng khác độc hại hơn.
Để tránh tiêu chảy do thực phẩm và nước uống nhiễm trùng gây ra, nên thực hiện theo lời khuyên của BS. Marcolongo: không uống nước chưa đun sôi, không ăn thức ăn chưa nấu chín và không dùng trái cây bóc vỏ sẵn.
Về phòng ngừa và điều trị, có thể uống 2 viên Pepto - Bismol 4 lần trong ngày trước khi ăn và khi đi ngủ, mỗi ngày uống một viên trụ sinh Bactrim, Cipro.
Khi bị tiêu chảy, điều cần làm là uống thật nhiều nước tinh khiết có pha khoáng chất để bù lượng nước bị mất đi, dùng viên Imodium để giảm co bóp của ruột. Nếu tình trạng trầm trọng, cần đến khám ở bác sĩ và làm xét nghiệm xác định vi sinh vật gây bệnh để điều trị bằng loại kháng sinh thích hợp.
VÀI ĐIỀU CẦN LƯU Ý
Người
cao tuổi thường mắc một số bệnh mãn tính như phong thấp, cao huyết áp, nhiếp hộ
tuyến sưng, khiếm khuyết thính - thị giác nên nhiều khi ngại di chuyển bằng máy
bay. Do vậy ở Mỹ, năm 1986 đã ban hành đạo luật Air Carrier Access, Bộ Giao
thông Vận tải cũng đã ra những luật nhằm bảo vệ, giúp đỡ người cao tuổi, người
có bệnh khi họ sử dụng đường hàng không.
Khi có bệnh, nên tham khảo ý kiến bác sĩ xem việc di chuyển bằng máy bay có an toàn không?
Nếu bị nhồi máu cơ tim không có biến chứng thì 3 tuần sau khi khỏi bệnh, có thể đi máy bay. Nhưng người bị huyết áp cao không nên đi máy bay.
Bệnh nhân đái tháo đường, nhất là đái tháo đường type 1 phụ thuộc vào Insulin, nếu di chuyển qua nhiều múi giờ thì nên cẩn thận; Cần mang Insulin nhiều hơn nhu cầu một chút (giữ ở nhiệt độ lạnh), kim chích, máy thử đường, ít viên kẹo; Tới nơi, điều chỉnh lại giờ ăn cơm, giờ dùng thuốc, phân lượng Insulin tùy theo lượng đường trong máu. Kinh nghiệm cho thấy khi di chuyển về hướng Đông (ngày ngắn đêm dài) thì lượng Insulin cần dùng cũng ít đi. Còn đi về hướng Tây (ngày dài đêm ngắn), thì lượng Insulin cần tăng chút đỉnh. Điều đặc biệt lưu ý là nhớ đo đường trong máu theo lịch trình định sẵn.
Nhiều bệnh nhân cao tuổi bị giãn nở tĩnh mạch hạ chi, ngồi lâu trong máy bay chật hẹp, không cử động, khiến máu lưu thông trở ngại, có thể gây biến chứng máu đóng cục ở tĩnh mạch sâu. Để phòng tránh, nên mang tất đàn hồi, lâu lâu đứng lên đi vài vòng trong máy bay hoặc cử động chân tay tại chỗ.
Nếu mắc chứng động kinh, nên tăng thuốc lên một chút để tránh lên cơn bất ngờ.
Nếu bị bệnh về tâm trí, nên uống thuốc an thần, cữ rượu.
Khi bị bệnh thiếu máu (anemia) nặng, nên hoãn chuyến bay để điều trị vì đôi khi cần thêm dưỡng khí để thở.
Bệnh nhân mới giải phẫu ghép nối động mạch vành mà không có biến chứng, cũng nên đợi 2 tuần lễ cho an toàn. Các giải phẫu khác ở bụng, ngực... nên đợi cho đến khi lành hẳn vết mổ, không gây biến chứng, đại tiểu tiện thông suốt.
Những phụ nữ sắp đến ngày sinh nên cẩn thận. Một vài hãng máy bay còn yêu cầu phải có giấy chứng nhận của bác sĩ là ngày sinh không xảy ra trong vòng 4 tuần khi bay ra nước ngoài. Còn với các chuyến bay trong nước thì 7 ngày trước khi sinh vẫn được bay. Lý do chính là họ ngại sinh đẻ trên máy bay gây rắc rối, chứ việc di chuyển máy bay không gây ảnh hưởng xấu gì cho người mẹ và thai nhi.
Trên mỗi máy bay đều có một tủ thuốc cấp cứu. Trong đó có máy đo huyết áp, ống nghe khám bệnh, vài ống tiêm và găng tay cao su. Về thuốc thì có 50ml dịch dextrose dạng tiêm, 10 viên Nitroglycerin cho bệnh đau thắt ngực (angina), hai ống Benadryl, 2 ống Epinephrine 1‰ cấp cứu sốc phản vệ.
Trên máy bay, tủ thuốc cấp cứu chỉ được mở khi được bác sĩ và đại diện công ty hàng không cho phép. Dưỡng khí cũng được dự trữ trên máy bay cho trường hợp khẩn cấp.
KẾT LUẬN
Bàn về hành trình du lịch, nhà văn danh tiếng Anh William Hazlitt (1778-1830) có nói: “Điểm trọng yếu của một chuyến du lịch là tự do, hoàn toàn tự do để suy nghĩ và làm những điều mình thích”. Vậy mà lại phải theo luật lệ này, ý kiến kia thì cũng hơi bị gò bó; Nhưng để bảo đảm an toàn du lịch, tốt nhất ta cũng nên “cẩn tắc, vô áy náy”.
Chú thích ảnh: - Cúm gà đang có dịch trở lại
- Cần chủng ngừa sốt rét trước khi đi du lịch.
