Mụn trứng cá (MTC)
BS MAI THU ÐƯỜNG
(BV Da Liễu TPHCM)
Là bệnh da thường gặp nhất. Bệnh xuất hiện nhiều ở lứa tuổi sau dậy thì, 15-16 tuổi cho đến tuổi trưởng thành, 18-20 tuổi.
MTC là bệnh mãn tính ở lỗ chân lông, kéo dài nhiều năm nhưng có khuynh hướng khỏi hoặc giảm dần theo thời gian. Vị trí nổi mụn là vùng da nhờn có nhiều tuyến bã: Nhiều nhất là ở mặt, rồi đến cổ, lưng, ngực, cánh tay. Tùy theo độ nặng nhẹ mà bạn có thể bị mụn cám đầu đen, mụn mủ, mụn nốt sẩn. Nặng nhất là mụn bọc, mỗi nốt có thể to bằng ngón tay.
Nguyên nhân:
Có 3 yếu tố phối hợp gây ra MTC:
1. Gia tăng chất bã nhờn ở lỗ chân lông: Vào tuổi dậy thì, cơ quan sinh dục tiết ra hormone có tác dụng kích thích tuyến bã lỗ chân lông hoạt động mạnh làm lỗ chân lông chứa đầy chất bã nhờn. Sau này chúng sẽ biến thành còi mụn.
2. Ði kèm với yếu tố trên, lỗ chân lông bị nghẹt vì rối loạn lớp tế bào sừng nằm sát mặt da. Hậu quả lỗ chân lông ngày càng phình to ra.
3. ứ đọng chất bã nhờn giúp cho vi khuẩn Propionibacterium Acnés có nhiều "thức ăn" để phát triển và gây viêm nhiễm tạo thành mụn mủ, mụn bọc.
Ðiều trị và săn sóc
- Vì MTC có nhiều dạng nặng nhẹ khác nhau nên việc điều trị cần có y kiến thầy thuốc, đặc biệt là khi bạn bị mụn mủ, nổi u cục hoặc các nốt to vì các tổn thương này sẽ để lại sẹo vĩnh viễn.
- MTC có từng đợt và dai dẳng, bạn cần điều trị lâu dài.
- Không sử dụng các thuốc bôi có chất Corticosteroid như Cortibion, các loại kem trộn vì chính chúng là thủ phạm gây nổi mụn nhiều nhất.
- Trong lúc có đợt nổi MTC nhiều hoặc mụn sưng đỏ, bạn nên tránh dùng nhiều gia vị có chất cay (ớt, tiêu...), dầu mỡ, cà phê, thuốc lá vì chúng có thể làm kích thích tăng tiết bã nhờn.
- Không có thứ thuốc bôi trị mụn nào là tuyệt hảo cả. Chúng chỉ có tác dụng tốt nếu bạn được bác sĩ khám và chỉ định sử dụng đúng. Vì độ da nhờn của từng người khác nhau, các loại tổn thương và mức viêm nhiễm cũng khác nhau, do đó cách dùng thuốc cũng phải khác nhau.
- Không nên chích rạch, nặn mụn bừa bãi vì chỉ có tác dụng tâm ly nhiều hơn là tác dụng trị liệu, chưa kể hậu quả xấu như nhiễm trùng, làm sẹo to hơn.
- Vệ sinh da mặt bằng xà bông để tẩy nhờn.
- Hạn chế ra nắng, sử dụng mỹ phẩm trong thời gian có MTC nhiều. Cuối cùng bạn cũng đừng lo lắng quá đối với các vết thâm đen vì chúng là hậu quả của những mụn viêm đỏ và sẽ tự phai dần. Hãy kiên nhẫn và đừng có "ngứa mắt" và "quen tay nặn" nếu bạn chỉ có vài mụt mụn.
