NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHI DÙNG MỸ PHẨM

PHÂN LOẠI VÀ NGUỒN GỐC MỸ PHẨM

Mỹ phẩm là dược phẩm dùng trong điều trị như:

1. Nhóm dùng trong điều trị mụn trứng cá: Dalacin T, Stiemycine, Erythrogel, Panoxyl, Differin... Điều trị nám da như Renova, Hiqueen... Các thuốc điều trị khác: Madecassol, Trangala, Cetaphil, Thanh Hiền...

Trong nhóm này, các dị ứng thường gặp là kháng sinh thoa tại chỗ hay nhóm thuốc bôi trị nám da. Nhẹ là biểu hiện khô da, viêm da dị ứng, chàm hóa, nặng hơn có thể là nổi mề đay cấp, Shock phản vệ...

2. Nhóm có Corticoid: như Dermovat, Eumovat, Cortibion, Flucinar, Halog, Diprosalic...

Các biến chứng thường gặp ở nhóm này là gây mụn trứng cá, teo da, khô da, mất màu da (bạch biến do thuốc)...

Mỹ phẩm dùng trong dưỡng da có nguồn gốc và thành phần như BHA, AHA, vitamin, thảo dược:

- Debon: sữa, phấn.

- Thorakao: dưỡng da khô, kem nghệ, sữa rửa mặt.

- Lột dưa leo Lana.

- Biona.

- Oil of olay.

- Double Rich rửa mặt, gội.

- Vichy: Sữa rửa mặt, kem dưỡng chống nhăn da.

- Biore rửa mặt.

- Nivea: Kem chống nắng, kem giữ ẩm.

- Pond ùs: Kem dưỡng da ban ngày, dưỡng da ban đêm, rửa mặt.

- Samsara: Kem trị mụn, sữa rửa mặt, sữa tắm, dầu gội.

- Shiseido: dưỡng da.

- Tenamyd: kem trắng da.

- Ever soft: dưỡng da.

- Hazelin: Kem trắng da, trị mụn, rửa mặt.

Nhóm này ít gây dị ứng hơn do các nhà sản xuất đã nghiên cứu kỹ trước khi đưa ra sử dụng. Tuy nhiên cũng có thể gây dị ứng đối với một số người (nhất là do cơ địa), thường dị ứng nhẹ hơn các nhóm khác.

Mỹ phẩm là sản phẩm dùng trong trang điểm:

Như phấn phủ, kem lót, kem chống nắng, keo xịt tóc, thuốc nhuộm tóc. Trong nhóm này, các biến chứng thường gặp nhất là viêm da dị ứng do thuốc nhuộm và duỗi tóc; giãn lỗ chân lông và mụn trứng cá do phấn phủ và kem lót.

Một số mỹ phẩm khác có nguồn gốc và thành phần khó xác định thường có xuất xứ từ Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan, không rõ thành phần.

Nhóm này thường gây dị ứng vì nhà sản xuất chỉ cốt chạy theo lợi nhuận, thành phần không được nghiên cứu rõ ràng, không được cơ quan chức năng cấp phép lưu hành và thường là tự bào chế.

BIỂU HIỆN TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CỦA DỊ ỨNG MỸ PHẨM

- Nổi mụn trứng cá: là triệu chứng thường gặp nhất, do bôi những loại mỹ phẩm làm bít các lỗ chân lông, gây ứ đọng chất bã nhờn.

- Viêm da dị ứng: Đây là dạng dị ứng rầm rộ hơn, biểu hiện bằng mảng hồng ban (mảng đỏ vùng bôi mỹ phẩm), kèm theo mụn.

- Mề đay: Bao gồm những sẩn phù, rất giống những vết muỗi cắn hay lằn roi đánh vào mặt da, kèm theo ngứa.

- Chàm tiếp xúc: Mảng hồng ban giới hạn rõ, kèm theo mụn nước và ngứa.

- Khô da: Da khô và tróc vẩy.

- Teo da: Thường gặp ở những người dùng nhóm thuốc có Corticoid kéo dài.

- Sạm da: Tăng sắc tố sẫm màu.

- Lão hóa da: Như nhăn da, đốm nâu, khô, nhám, tăng sừng.

CÁCH XỬ TRÍ KHI BỊ DỊ ỨNG MỸ PHẨM

Sau khi bôi bất kỳ loại mỹ phẩm nào, nếu thấy da bị nổi sẩn, ngứa, đỏ thì phải ngừng ngay lập tức. Dùng vòi nước rửa mạnh để làm trôi đi mỹ phẩm. Thông thường, sau khi ngưng dùng mỹ phẩm thì các triệu chứng trên sẽ giảm dần và hết hẳn. Tuy nhiên một số người cũng có thể bị dị ứng ngày càng nặng hơn và cần được điều trị. Tùy theo mức độ mà việc điều trị sẽ khác nhau, đối với viêm da tiếp xúc chỉ cần bôi ngắn hạn các thuốc có Corticoid như Eumovate, Dermovat, Flucinar... Trường hợp thật nặng thì uống thêm các thuốc kháng dị ứng như Clarytine, Cezil, Celestamine, Peritol, Pipolphen, Semprex...; Uống vitamine C liều cao. Thông thường chỉ sau 3 ngày điều trị, các triệu chứng sẽ nhanh chóng khỏi hẳn.

PHÒNG NGỪA DỊ ỨNG MỸ PHẨM

Nói chung, chúng ta nên tránh lạm dụng mỹ phẩm vì trên thực tế, không có loại mỹ phẩm nào bổ dưỡng cho da cả. Đối với những người đã từng bị dị ứng với một loại mỹ phẩm nào đó thì tuyệt đối không sử dụng lại. Đối với người có cơ địa dị ứng như nổi mề đay, hen (suyễn), phải thật thận trọng khi dùng mỹ phẩm.

Cần thử phản ứng trước khi sử dụng mỹ phẩm, nhất là với những mỹ phẩm mới sử dụng lần đầu tiên. Có nhiều phương pháp thử:

Phương pháp thử da ở mặt trong cánh tay:

Thoa mỹ phẩm vào vùng da ở mặt trong cánh tay rồi để 24-48 giờ xem có gây dị ứng không?

Phương pháp PUT (Provocative Use Test) hay phương pháp ROAT (Repeat Open Application Test): là phương pháp xác định phản ứng với mỹ phẩm chậm. Thoa mỹ phẩm lên vùng da mặt trong cánh tay 2 lần một ngày (trong 2 tuần) với diện rộng khoảng 5 cm để xác định phản ứng. Nếu vượt quá thời gian trên, vùng da thoa thuốc không có biểu hiện gì (như ngứa, hồng ban, nổi mụn nước...) thì chứng tỏ da không bị dị ứng với mỹ phẩm đó .

Tóm lại, với mức sống ngày càng cao hiện nay thì việc sử dụng mỹ phẩm là một nhu cầu không thể thiếu, nhất là đối với phái nữ. Tuy nhiên cần hết sức thận trọng với những mỹ phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, đặc biệt đối với người có cơ địa dị ứng như hen suyễn, mề đay, chàm, viêm da dị ứng...

Chú thích: Dùng mỹ phẩm không đúng có thể gây dị ứng da.