Chứng rạn da: Phòng dễ hơn trị
Do
nghĩ rằng rạn da chỉ xảy ra ở người có thai nên một số thiếu nữ rất
lo lắng khi có hiện tượng này, sợ người yêu nghi ngờ sự trinh trắng
của mình. Thực ra, rạn da cũng có thể gặp ở một số thanh, thiếu nữ.
Rạn da là những vết rạn nhỏ của vùng da mỏng và yếu, xảy ra khi da giãn không đủ để thích nghi với sự thay đổi của cơ thể. Vết da bị rạn được hình thành qua hai thời kỳ. Biểu hiện lúc đầu là những vệt đỏ, đỏ tím, có hoặc không kèm theo ngứa, hoặc dấm dứt nhẹ tại chỗ. Thời kỳ thứ 2, da chuyển sang màu trắng có ánh như xà cừ và hình thành các đường rạch lõm (là lúc tạo vết rạn), sự tương phản khá rõ giữa làn da bình thường và vết rạn.
Rạn da hay gặp ở nữ giới. Người mang thai đến tháng thứ 4 có thể xuất hiện vết rạn da, nhưng thông thường là vào tháng thứ 6-7. Vết rạn thường xuất hiện ở bụng, háng, đùi và vú. Người ta cho rằng đó là do da bụng căng quá mức làm đứt các sợi đàn hồi của da.
Rạn da cũng có thể gặp ở thiếu nữ khi da giãn không đủ để thích nghi với sự thay đổi của cơ thể, nhất là thay đổi về trọng lượng. Hoóc môn cũng có vai trò trong việc gây ra vết rạn. Những thay đổi về hoóc môn trong thời kỳ dậy thì (và cả trong thời kỳ thai nghén) đã làm hạn chế tính đàn hồi của da và gây nên rạn da mạnh. Rạn da có yếu tố di truyền, nếu người mẹ bị thì con gái cũng hay bị. Vị trí rạn da hay gặp ở bụng, đùi, bẹn, hông, vú, mông, đầu gối, bắp chân, khuỷu tay, thắt lưng.
Việc bôi các loại corticoid (như cortibion, flucicort, flucinar...) dài ngày cũng có thể gây tai biến rạn da. Nếu bôi với diện rộng, thuốc có thể gây rạn da một vùng rộng, đặc biệt là khi băng bịt các thuốc này, hoặc khi bôi ở vùng nếp gấp. Trong trường hợp này, nên ngừng ngay việc bôi thuốc.
Khi đã bị rạn da rồi thì không có thuốc nào chữa cho khỏi được. Tuy nhiên, có thể làm chúng mờ đi, làm nhẵn và nhạt màu đỏ, trắng của vết rạn bằng các thuốc bôi. Trong nhân dân có kinh nghiệm dùng dầu vừng, dầu đậu tương, dầu hướng dương xoa chống rạn da. Mỗi ngày 2 lần (sáng và tối), đổ một ít dầu vào bàn tay rồi xoa xát đều các vùng da bị rạn. Hoặc cũng có thể dùng một trong các thứ sau: lòng đỏ trứng gà, sữa bò tươi, cà chua, cà rốt giã nhuyễn mà xoa, để một thời gian rồi rửa lại cho sạch.
Thuận tiện hơn, có thể dùng các loại kem bôi bào chế sẵn, có bán ở các hiệu thuốc. Chẳng hạn dùng kem happy event (gồm dầu olive và một số chất dưỡng da) xoa lên nơi rạn da vài phút mỗi tối trước khi đi ngủ; hoặc dùng kem vergeturin xoa một lượng vừa đủ lên vùng rạn da mỗi ngày 2 lần. Không dùng trong 4 tháng đầu thai kỳ. Hiệu quả tùy theo thời gian bắt đầu xoa thuốc; những vết rạn mới sẽ mờ tốt hơn những vết đã lâu ngày.
Có thể dùng các thuốc trên để phòng những vết rạn khi thay đổi trọng lượng của cơ thể, khi có biến động hoóc môn (dậy thì hoặc có thai). Xoa thuốc vào những vùng da yếu, mỏng vì nó giữ cho da được mềm mại, tăng tính đàn hồi, hạn chế được rạn da.
BS Vũ Hướng Văn, Sức Khỏe & Đời Sống
