Ghép da - thêm cơ hội sống cho bệnh nhân bỏng sâu
Bệnh nhân bỏng sâu, đặc biệt là trẻ em, có tỷ lệ tử vong rất cao vì vết thương khó hồi phục. Phẫu thuật ghép da (tự thân hoặc đồng loại) đã cho kết quả rất khả quan. Phương pháp này đang được thực hiện rất thành công tại Viện Bỏng quốc gia.
Theo các chuyên gia, các ca bỏng nhẹ (độ 1-2) có thể tự khỏi trong vòng 10 ngày. Ở mức độ nặng hơn (độ 3), vết bỏng có thể tự liền sau 3 tuần nhưng để lại sẹo. Đây là những trường hợp được gọi chung là bỏng nông, cơ thể vẫn đủ khả năng tái tạo da và không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.
Với trường hợp bỏng nặng (độ 4-5), diện tích tổn thương rộng, vết bỏng sâu (có thể chiếm 40-50% diện tích cơ thể), toàn bộ lớp mầm da bị hủy hoại nên không có tế bào da thay thế. Điều này ảnh hưởng rất nặng đến người bệnh, nguy cơ tử vong rất cao, nhất là với trẻ em. Trong trường hợp này, việc ghép da được chỉ định nhằm giúp cho vết bỏng được bảo vệ, tránh vi khuẩn xâm nhập, vết thương dễ hồi phục hơn.
Với trẻ em đã bị bỏng sâu, việc lấy và ghép da tự thân (lấy da ở phần lành của cơ thể để ghép che phủ vết thương) sẽ rất hạn chế do không đủ lượng da lành bù đắp. Để khắc phục khó khăn về "nguồn da ghép", Viện Bỏng quốc gia đã sử dụng da đồng loại tươi (lấy từ bố mẹ hoặc người thân cùng huyết thống) để che phủ tạm thời phần vết thương. Đây là phương pháp có nhiều ưu điểm: thời gian da ghép bám sống dài (trung bình là 19 ngày, tối đa có thể tới 41 ngày), da ghép không phụ thuộc vào sự tương hợp nhóm máu giữa người cho và nhận. Đây là những điều kiện rất thuận lợi giúp cho trẻ có thể hồi phục vết thương.
Kỹ thuật ghép không quá phức tạp nhưng cũng đòi hỏi những yêu cầu chuyên môn khắt khe. Trước tiên, các bác sĩ phải lấy một lượng da nhỏ của bệnh nhân, căng rộng ra bằng cách rạch những đường nhỏ, tạo thành "tấm lưới" che phủ lên vết thương. Miếng da tự thân này cũng có thể được tạo thành những miếng nhỏ che lên vết thương (gọi là ghép kiểu tem thư). Da đồng loại tươi được bao phủ lên trên cùng, như một chiếc áo bảo vệ vòng ngoài. Lượng da ghép chỉ được phép lấy đủ mức cần thiết, da lấy phải rất mỏng, đảm bảo an toàn cho việc tái tạo, tránh gây tổn thương cho vùng bị lấy da. Da ghép "sống" được nhờ sự thẩm thấu chứ không được nuôi trực tiếp bằng mạch máu. Vì vậy, độ mỏng của da là yếu tố quan trọng giúp nó bám sống.
Việc sử dụng ghép da đồng loại tươi của người lớn trên bệnh nhi bỏng sâu đã làm tăng diện tích che phủ. Trung bình 1% diện tích da người lớn che phủ 3,2% diện tích tổn thương ở trẻ em. Các nghiên cứu cho thấy, kỹ thuật này đã nâng tỷ lệ bệnh nhi bị bỏng sâu, diện tích bỏng rộng được cứu sống lên 90%. Tỷ lệ bệnh nhi bỏng bị nhiễm khuẩn huyết được cứu sống cũng đạt gần 80%. Đây là tỷ lệ rất cao so với thời điểm những năm 2001 trở về trước: chỉ 20-30% bệnh nhi bỏng sâu, rộng được cứu sống.
(Theo Thanh Niên)
