NHỮNG KHUYNH HƯỚNG MỚI TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH DA
BS. HUỲNH HUY
HOÀNG
Bệnh viện Da liễu TPHCM
Trong suốt 20 năm qua ngành
Da liễu thế giới đã có nhiều bước tiến bộ rõ rệt trong điều trị bệnh ngoài da.
Việt Nam là một nước còn nghèo nàn, tỷ lệ bệnh da còn cao, tuy nhiên trong những
năm gần đây nhiều bác sĩ Da liễu đã áp dụng những phương pháp điều trị mới trên
nhiều bệnh da, kết quả là đã có nhiều bệnh da được giải quyết tốt hơn giúp người
bệnh mau trở lại cuộc sống và lao động bình thường. Dưới đây là một số khuynh
hướng mới trong điều trị bệnh da mà nhiều nước phát triển đang áp dụng, ở Việt
Nam cũng đã, đang và sẽ áp dụng những khuynh hướng này.
MỤN (trứng cá)
Mụn là một bệnh thường gặp ở
người trẻ. Thuốc bôi tại chỗ là nicotinamide (Papudex), acid azelaic (Skinoren)
và isotretinoin (Isotrex), những thuốc mới này có hiệu quả tốt đối với mụn nhẹ
và trung bình. Sự phối hợp giữa thuốc bôi erythromycin và benzoyl peroxyde
(Benzamycin) đã làm tăng hiệu quả hơn đối với mụn ở mức độ nhẹ và trung bình.
BỆNH CHÀM THỂ TẠNG
(Atopic eczema)
Tụ cầu khuẩn vàng
(Staphylococcus aureus) thường sống trên da, có thể là tác nhân gây ra bệnh chàm
thể tạng, đặc biệt là ở trẻ em và cha mẹ. Tụ cầu khuẩn vàng có thể được xem như
là siêu kháng nguyên (superantigen) kích hoạt tế bào lympho T phóng thích
cytokines và gây viêm da. Sử dụng thuốc bôi chống tụ cầu khuẩn vàng như
Muciporin (Bactroban) hoặc acid fusidic (Fucidin) dưới dạng thuốc mỡ hoặc kem là
hợp lý. Thêm vào đó tắm với thuốc nước có tính sát khuẩn như Emulsioerme hoặc
Oilatum Plus giúp cho việc điều trị bệnh tốt hơn.
Cách thứ hai điều trị bệnh
chàm thể tạng là chiếu tia tử ngoại B (ultraviolet B), P.U.V.A, uống cyclosporin
(Neoral), azathioprine, thuốc của Trung Hoa được pha chế như là dạng nước trà
gồm có 10 loại dược thảo phối hợp.
Hiện nay vẫn còn điều trị
bệnh chàm thể tạng với Steroid và chất làm mềm da. Thuốc mới nhất là fluticasone
(Cultivate) hoặc mometasone (Elocon), lợi điểm của thuốc mới là an toàn và ít
gây tác dụng phụ hơn với thuốc chứa Steroid cũ, chỉ cần bôi một lần trong ngày
là đủ.
BỆNH NHIỄM NẦM
Itroconazole (Sporanox) với
cách điều trị cách khoảng (pulse treatmeat) đã giúp giảm lượng thuốc sử dụng, ít
tốn kém hơn và hiệu quả 80% bệnh nấm móng tay và móng chân. Điều trị cách khoảng
là uống Itraconazole 200mg 2 lần mỗi ngày, liên tục trong 7 ngày, ngừng uống
thuốc 3 tuần rồi uống lại đợt khác. Đối với nấm móng tay uống thuốc 2 đợt, nấm
móng chân uống 3 đợt.
Terbinafine (lamisil) dưới
dạng kem bôi 1-2 lần mỗi ngày trong vòng 1 tuần là có thể chữa khỏi nấm ở bàn
chân (Tinea pedis) và ở da đầu (Tinea capitis) mà không cần đến thuốc uống.
BỆNH ZONA VÀ BỆNH HERPES
Famciclovir 250mg, uống 3
lần mỗi ngày liên tục 7 ngày đem lại kết quả tốt đối với bệnh zona và giúp làm
giảm chứng đau sau zona nhanh hơn. Thuốc cũng sử dụng cho bệnh Herpes.
Giải quyết chứng đau sau
bệnh zona là vấn đề khó khăn, nhất là những trường hợp đã kéo dài lâu, thuốc
toàn thân capsaicin (Axsaix) giúp làm giảm đau trong trường hợp này.
TIA LASERS
Những năm gần đây laser đã
được áp dụng điều trị bệnh da một cách tiện lợi nhanh chóng. Những bệnh da gồm
có bệnh do mạch máu như: bớt đỏ, giãn mao mạch, mũi đỏ, hoặc do sắc tố như nốt
ruồi, tàn nhang, bớt đen hoặc u bướu nhỏ như mụn cóc, sẹo phì đại, hoặc những
vết xâm (tattoos) v.v...
Laser gồm có nhiều loại tùy
theo độ dài sóng như pulsed-dye có sóng ngắn hoặc sóng dài, Nd YAG Q-switched,
Alexandrite Q-switched, CO2 có sóng liên tục hoặc cách khoảng.
LOÉT CHÂN
Băng hồ kẽm (zinc paste)
không pha thêm chất bảo quản giúp chữa loét cẳng chân do chàm tiếp xúc nhanh
hơn.
- Ghép chất giống như da như
là tế bào Keratin (keratinocytes) đã được nuôi cấy và ghép trên phần da bị loét.
- Dùng băng ép (surepress
bandage) đem lại hiệu quả đối với loét chân do tĩnh mạch (venous leg ulcers).
BỆNH VẢY NẾN (Psoriasis)
Áp dụng chiếu tia tử ngoại
U.V.B có dải hẹp có hiệu quả hơn U.V.B có dải rộng và phương pháp P.U.V.A.
- Calcipotriol (Dovonex,
Paivonex) là chất tương tự vitamin D và gần đây hơn nữa là tacalcitol
(Curatoderme) được cho phép bôi cả trên mặt là những thuốc có kết quả tốt và chỉ
cần bôi mỗi lần trong ngày.
Tazaroteue là một retinoid
mới có tác dụng giúp điều hòa sự tăng siup tế bào sừng và viêm da nhờ đó giúp
giải quyết tốt bệnh vảy nấm.
