Những nguyên tắc giáo dục
Để tiến hành giáo dục có hiệu quả, chỉ có thiện chí không chưa đủ. Điều quan trọng là phải tuân thủ một số nguyên tắc có tính khách quan. Sau đây là một số nguyên tắc cơ bản:
- Tự giác: Giáo dục về mặt tình dục chỉ đạt kết quả khi bản thân người giáo dục thực sự tin rằng công việc của mình rất đúng đắn, cần thiết, và tiến hành công việc đó một cách tự giác. Với ý thức như vậy, người giáo dục sẽ không gặp khó khăn khi tìm tòi những hình thức, biện pháp và lựa chọn những thời điểm thích hợp.
- Phù hợp: Cũng giống như mọi chuyện khác của đời sống con người, chúng ta nên giải thích các vấn đề tình dục cho đứa trẻ lên 5 theo một kiểu, lên 10 một kiểu và đang yêu một kiểu. Trước nhiều câu hỏi của con cái, ta hay lúng túng, đôi khi lại có ý cho con cái mình mãi mãi là trẻ con. Khi ta tìm được câu trả lời đúng thì thường là hơi muộn. Khi ta muốn nói điều gì đó cho đứa con 14 tuổi biết, thì đó thường lại là những điều mà chúng thường quan tâm và cần được biết ngay từ tuổi lên 10. Cha mẹ hay phải nghe một câu trả lời chán nản của con cái: “Thôi mẹ ạ, chuyện ấy con đã biết lâu rồi”. Lúc ấy, cha mẹ mới giật mình nhận ra rằng, lâu nay, mình đã bỏ lỡ bao nhiêu dịp để thông tin cho con những điều hệ trọng của cuộc sống con người.
Có người nghĩ, chỉ nên nói chuyện tình cảm giữa đàn ông và đàn bà với con khi nào chúng hỏi tới. Điều đó chỉ đúng đối với những trẻ chưa cắp sách đi học. Ngoài lứa tuổi đó, bạn đừng đợi con mình hỏi, vì hết năm này qua năm khác, chúng sẽ không hỏi đâu. Hãy cứ tìm dịp thuận tiện mà nói. Bạn đừng lo là mình nói cho con biết quá sớm. Thà nói với chúng sớm một năm còn hơn nói chậm một giờ.
- Chủ động đề kháng: Cũng giống như nhiều lĩnh vực giáo dục khác, giáo dục tình dục không đơn thuần chỉ là truyền đạt thông tin, kinh nghiệm sống mà còn là vấn đề bồi dưỡng nhân cách và xây dựng quan niệm sống con người. Bởi vì đời sống tình dục của con người khác với bản năng tình dục của các động vật; khác ở sự nếm trải những tình cảm mang tính xã hội phong phú, tinh tế và ở trách nhiệm của cá nhân trước một cá nhân.
Ít người làm cha mẹ nghĩ rằng, đến một lúc nào đó, cậu học trò lớp ba, lớp bốn của mình sẽ chủ động nói ra những băn khoăn về lĩnh vực tình dục. Nhiều chuyện tày trời của cậu, cậu có thể can đảm thổ lộ, còn riêng chuyện đó thì lại không. Vì vậy, chúng ta cần vận dụng đúng quy luật thẩm thấu, “tiêm nhiễm”. Những câu giải thích đầu tiên của chúng ta cho con cái sẽ găm sâu trong ký ức của chúng đến tận cuối đời. Việc con cái nghe chúng ta nói cũng giống như chúng được nhận vào cơ thể một lượng kháng sinh. Từ đó, chúng có khả năng chống lại những tiêu cực về sau. Nếu chúng ta trả lời qua quýt, giả dối, những ảnh hưởng tiêu cực sau này của xã hội sẽ tiêu hủy toàn bộ lời nói của chúng ta, ngay cả khi trong đó có cả phần sự thật. Trí nhớ của con người không giống như dải băng, dễ ghi và dễ xóa. Nó là tờ giấy trắng, chữ nào được viết đầu tiên thì sẽ lưu dấu mãi với thời gian.
- Tin cậy: Nhiều cha mẹ thường hay hiểu nguyên tắc này một cách phiến diện. Trẻ em tin người giáo dục mình, đồng thời người giáo dục cũng phải tin tưởng trẻ em. Chỉ có sự cảm thông, tin cậy lẫn nhau mới tạo ra được sự gần gũi. Nếu ta thường xuyên nhớ lại thời thơ ấu của mình, ta sẽ nhận ra là những thắc mắc, nhu cầu của con ta hôm nay chính là những thắc mắc, nhu cầu của ta năm xưa. Trong sự liên tưởng ấy, ta sẽ dễ tìm ra những giải pháp thích hợp và đứa con sẽ cảm thấy mình được tôn trọng.
Đừng có gán cho con những ý đồ phi đạo đức, ngay cả khi nó đang say sưa trong mối tình đầu. Đừng nghĩ rằng con mình sẽ có những cuộc trác táng khi nó chào mình để đi với bạn trong bóng hoàng hôn. Cũng không nên đọc những lá thư tình và những trang nhật ký niên thiếu của con. Bạn có thể giải thích là mình làm thế để hiểu con hơn, nhưng thật ra điều ấy chỉ đem lại cho con bạn cảm giác bị xúc phạm. Mặc dù không thể tin trẻ một cách mù quáng và kiểm tra là cần thiết, nhưng bạn có thể kiểm tra một cách lịch sự, tinh tế và dễ chấp nhận hơn.
- Chân thực: Ngay cả với trẻ mẫu giáo, chúng ta cũng cần trả lời chúng một cách đúng đắn, chân thực. Sự im lặng hoặc giấu giếm thường làm cho câu chuyện tình dục mang một màu sắc bí hiểm, giật gân, kích động sự tò mò không cần thiết. Chúng ta nói dối trẻ em tức là cho chúng vay một món tiền giả, sớm muộn chúng cũng vứt đi và không bao giờ tin và hỏi chúng ta nữa.
- Hệ thống: Trong mọi phương diện của giáo dục, chúng ta phát triển tri thức của trẻ em một cách tuần tự như đặt viên gạch nền tới viên gạch mái. Trong tình dục cũng vậy, trẻ em cần biết tuần tự từ chuyện chửa, chuyện mang thai tới sự sinh đẻ, từ tình cảm giới tính cho đến sự giao hợp. Tất cả những chuyện đó đều cần được biết đến như những hoạt động tự nhiên, tích cực của con người. Chúng ta cần dẫn dắt những vấn đề ấy tuần tự theo lứa tuổi và có thể cho chúng nghe lại một cách thản nhiên và thoải mái khi có dịp.
- Cởi mở: Một số người nghĩ rằng, những chuyện tâm tình của con người chỉ nên nói giữa những người gần gũi, thân thiết thôi, không nên trao đổi rộng rãi. Chúng tôi cho rằng cần kết hợp cả hai hình thức. Khi thảo luận ở một tập thể nào đó, những người trẻ tuổi thường có được nhiều kinh nghiệm hơn. Vấn đề tình dục vẫn có thể được trao đổi một cách cởi mở, tự nhiên. Và chính trong phạm vi một tập thể nào đó, con cái chúng ta sẽ tìm được nhiều lời khuyên bổ ích hơn những lời khuyên vụng về của chúng ta.
LIST SÁCH