A:hover {color: red; font-weight: bold}

CẤU TRÚC PHẦN MỀM QUẢN LÝ BỆNH VIỆN

Công nghệ thống tin y tế

 

Hiện nay các bệnh viện có nhu cầu trang bị phần mềm quản lý bệnh viện (Hospital Management Software - HMS) nhưng không biết phải lựa chọn phần mềm như thế nào, bắt đầu từ đâu. 

Nhiều nhà cung cấp phần mềm giới thiệu sản phẩm với tính năng na ná nhau nhưng khi mang vào sử dụng thì không đúng với nhu cầu thực tế của bệnh viện thậm chí mang lại những tình huống dở khóc dở cười.

Sau đây là một số kiến thức mà các bệnh viện cần phải biết trước khi đặt vấn đề mua phần mềm quản lý bệnh viện.

Tóm tắt: 

Hãy hình dung cơ thể sống bao gồm các cơ quan nội tạng (tim, phổi, gan, thận, dạ dày, mật, tụy…). Mỗi cơ quan phụ trách một chức năng, tất cả cùng nhau hoạt động một cách liên hoàn. 

Dòng máu trong cơ thể sẽ luân chuyển từ cơ quan nội tạng này sang cơ quan nội tạng khác để trao đổi chất… 

Nếu một trong các bộ phận nào đó bị thiếu khuyết thì hệ thống sẽ không hoạt động được. Nếu dòng máu không lưu thông đến được các cơ quan nội tạng đúng luồng thì cơ thể sẽ không thể tồn tại một cách khỏe mạnh.

Hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện cũng vậy. Dòng thông tin chính là dòng máu trong hệ thống cơ quan bệnh viện. Thông tin được tiếp nhận từ phân hệ này và được xử lý tiếp ở phân hệ khác. Nếu hệ thống phần mềm bị thiếu khuyết một phân hệ chức năng nào đó thì thông tin sẽ bị gián đoạn, thiếu xử lý chặt chẽ và kém giá trị sử dụng.

Do đó, khi chọn lựa một phần mềm quản lý bệnh viện, cần phải chọn một hệ thống có đầy đủ chức năng. Bạn phải bảo đảm rằng các thành phần trong hệ thống phần mềm là đầy đủ và có sẵn.

 

Các tính năng cơ bản của một phần mềm quản lý chuyên môn bệnh viện bao gồm:

Các hệ thống này phải liên hoàn nhau, “ăn rơ” nhau thì mới tạo nên một hệ thống quản lý bệnh viện hoàn chỉnh.

Một số phần mềm QLBV không có đủ phân hệ chức năng trong hệ thống nên nhà cung cấp phải dùng giải pháp kết nối với phần mềm bổ sung của công ty khác. Ví dụ như phần mềm kết nối máy xét nghiệm hay hệ thống PACS kết nối các máy chụp ảnh y khoa (modalities). Điều này có thể tạm chấp nhận nhưng mang lại nhiều rủi ro cho bệnh viện. Khi có sự thay đổi nào đó của một trong 2 bên đối tác thì bên kia sẽ từ chối trách nhiệm và cuối cùng không ai bắt tay vào làm cho bệnh viện.

Việc mua một hệ thống phần mềm đầy đủ chức năng có thể là một vấn đề lớn vì giá cả có thể rất đắt tiền, vượt quá khả năng tài chính của bệnh viện trong hiện tại. Giải pháp thuê phần mềm là phương cách tốt nhất để bệnh viện có ngay phần mềm quản lý trọn bộ để sử dụng mà không quá lo lắng về tài chính đầu tư trọn gói… 

Khi khảo sát tính năng một phần mềm QLBV, bạn hãy bảo nhà cung cấp đó biểu diễn cho bệnh viện thấy là các phân hệ thuộc hệ thống đã có sẵn và hoạt động tốt trong thực tế. Bạn có thể sẽ gặp những phần mềm có chữ “tổng thể" hay “thông minh”, nhưng thực chất không có chút nào là tổng thể hay thông minh cả. Nguyên tắc là "thấy tận mắt sự thật mới tin".

Tại sao điều này là quan trọng? Vì hiện nay tại Việt Nam có hơn 30 công ty cung cấp phần mềm quản lý bệnh viện mà hầu hết các nhà cung cấp phần mềm đó không hề có kiến thức về quản lý hay chuyên môn bệnh viện.

Tóm tắt

So sánh với các tổ chức nghiệp vụ khác, bệnh viện có quy mô to lớn và phức tạp hơn nhiều lần

So sánh với việc quản lý một resort hay hotel

Resort hay hotel là doanh nghiệp hoạt động cho thuê phòng, giường. Đối với bệnh viện thì việc quản lý phòng, giường, bệnh nhân nhập viện, xuất viện… tương đương với công việc của một hotel hay resort. 

Tuy nhiên, số lượng bệnh nhân vào ra bệnh viện mỗi ngày nhiều hơn so với hoạt động của một resort. Đội ngũ nhân sự hoạt động trong một bệnh viện tương tự hoặc nhiều hơn của nhân sự trong tổ chức resort.

So sánh với hoạt động ngân hàng: 

Ngân hàng quản lý tài khoản bệnh nhân, ghi chép các khoản vay, trả, gửi, rút tiền... trong tài khoản. Trong bệnh viện thì mỗi bệnh nhân có một tài khoản, xử lý tiền tạm ứng, hoàn ứng, thanh toán viện phí, ghi nợ, tổng kết số liệu, trả hoa hồng môi giới… 

Những hoạt động về tài chính của ngân hàng được quy định rõ ràng, chặt chẽ, trong khi các hoạt động viện phí phải tuân theo nhiều quy tắc khác nhau tùy theo đối tượng quyền lợi của bệnh nhân là gì. Các chính sách về BHYT thay đổi làm tăng sự khó khăn cho quản lý viện phí bệnh viện.

So sánh với hoạt động siêu thị

Siêu thị quản lý việc mua, lưu trữ và bán hàng hóa. Phân hệ quản lý dược có chức năng quản lý hàng nghìn loại thuốc khác nhau về chủng loại, dược chính và họ trị liệu. Ngoài thuốc, bệnh viện còn quản lý các loại hàng hóa khác như vật tư y tế, chế phẩm máu, hóa chất xét nghiệm, oxy... 

Các thuốc được nhập từ các lô hàng khác nhau, date sử dụng khác nhau, giá trị khác nhau... Hệ thống quản lý phân phối dược được phân cấp thành nhiều cấp để phân phối từ nhà cung cấp đến sử dụng cho bệnh nhân. Ngoài ra phân hệ dược còn phải tương tác với phân hệ phòng khám và phân hệ viện phí.

So sánh với hoạt động của một thư viện

Thư viện quản lý sách, nhập sách, sắp xếp theo chủ đề và quản lý giao dịch mượn sách. Phòng kế hoạch tổng hợp bệnh viện có trách nhiệm lưu trữ hồ sơ bệnh án, khai thác bệnh án, cho mượn bệnh án… 

Kho bệnh án này vừa là bệnh án giấy, vừa là bệnh án điện tử. Số lượng bệnh án nhập vào kho mỗi này nhiều hơn số lượng sách mà thư viện nhận được.


 

Ngoài việc so sánh với các tổ chức kể trên, hoạt động bệnh viện còn có các hoạt động đặc thù mà không nơi nào có như quản lý phòng mổ, ghi bệnh án điều trị, thực hiện các thủ thuật, chụp x quang và làm xét nghiệm... Các hoạt động này ăn rơ, liên hoàn nhau, cung cấp dữ liệu cho nhau như một dòng máu chạy đến các cơ quan trong cơ thể.

Tóm tắt

Cần phải nói trước, phần mềm quản lý bệnh viện là phần mềm quản lý, có chức năng quản lý và tương tác dữ liệu. 

Phần mềm QLBV gồm 2 nhóm chức năng chính: Quản lý tổ chức và Quản lý chuyên môn.

Nhóm chức năng Quản Lý Tổ Chức bao gồm: 

Nhóm chức năng này luôn luôn phải có cho bất cứ cơ quan, tổ chức nào. Các phần mềm Quản Lý Tổ Chức này có sẵn, giá rẻ trên thị trường.

Hiện nay nhà nước đã ban hành một số phần mềm quản lý tổ chức cho các cơ quan nhà nước để sử dụng miễn phí. Tuy nhiên, mỗi cơ quan có một đặc thù riêng về con người, tài sản và tài chính. Việc dùng chung các phần mềm quản lý tổ chức có thể không đáp ứng đầy đủ yêu cầu đặc trưng của bệnh viện. Do đó, nếu có một phần mềm viết riêng cho bệnh viện, vừa đáp ứng tính năng riêng, vừa đáp ứng yêu cầu chung của quản lý nhà nước là tốt nhất.

Trên thị trường, một số công ty quảng cáo về hệ thống ERP (Enterprise Resource Planing) là phần mềm dùng để quản lý tổ chức, quản lý nguồn lực và quản lý tài chính. Đây không phải là phần mềm quản lý chuyên môn.

Nhóm chức năng Quản Lý Chuyên Môn bao gồm các nhóm: 

Nhóm quản lý hành chính:

Các phân hệ đào tạo:

Trong mỗi nhóm lại chia nhỏ các phân hệ chức năng.

Hệ thống thông tin tổ chức bệnh viện

Minh họa: Sơ đồ tổ chức các phân hệ chức năng bệnh viện.


 

Quản lý tiếp nhận

Phân hệ quản lý tiếp nhận bệnh nhân

Quản lý viện phí

Phân hệ viện phí và BHYT

Quản lý Phòng khám: 

Có nhiều loại hình phòng khám có chức năng và quy trình hoạt động khác nhau.


  •  

Phân hệ phòng khám và cấp cứu


 

Điều trị ngoại viện:

Quản lý nội trú - phòng mổ

Quản lý - phòng mổ

phân hệ phòng mổ

Quản lý xét nghiệm

Quản lý chẩn đoán hình ảnh

Quản lý thăm dò chức năng.

cardiomin-2k.jpg

Quản lý vi thể

Quản lý dược

Quản lý thông tin

Hệ thống khai thác dữ liệu:



 

Còn nhiều những thành phần khác nữa, tùy theo quy mô và chuyên môn của từng bệnh viện khác nhau. Phần mềm phải đáp ứng dưới dạng “đo ni đóng giày” để đáp ứng phù hợp với nhu cầu thực tế của bệnh viện.

Mỗi gạch đầu dòng được liệt kê trên đây là một chuyên đề lớn. 

Bảng liệt kê kể trên nhằm khái quát các nhóm chức năng của phần mềm dùng cho quản lý bệnh viện. Trong từng nhóm chức năng đó có rất nhiều chi tiết tính năng phục vụ cho đơn vị quản lý đồng thời có mối quan hệ với các đơn vị chức năng khác trong cùng hệ thống.

Ví dụ: chuyên đề về đơn thuốc điện tử sẽ trình bày tất cả các vấn đề về đơn thuốc được gõ trên máy. Đơn thuốc điện tử không đơn thuần là cái máy đánh chữ để in ra đơn thuốc dễ đọc mà là một cỗ máy thông minh, có thể biết được kho thuốc còn bao nhiêu thuốc, các thuốc có trùng lắp nhau về hoạt chất, về nhóm thuốc, có tương tác nhau không, có lưu đơn thuốc cũ không, thuốc nào trong danh mục BHYT, thuốc nào ký gửi, thuốc nào hướng thần, gây nghiện, kiểm tra chéo với tình trạng đặc biệt của bệnh nhân như dị ứng, thai kỳ, bệnh mãn tính, cấp tính… như thế nào? Và nhiều vấn đề lý thú khác. Các tính năng đó được trình bày trong các bài viết chuyên đề.

Bệnh viện là cơ quan có tổ chức và hoạt động phức tạp nhất so với tất cả các loại cơ quan xã hội khác. Và giữa các bệnh viện khác nhau có sự khác nhau hoàn toàn về tổ chức, quy mô, hoạt động chuyên khoa… Do đó, các phần mềm trang bị cho mỗi bệnh viện là không giống nhau. Và vì vậy không có một phần mềm khuôn mẫu áp dụng chung cho tất cả các bệnh viện.


 

 CẨM NANG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN Y TẾ

01. Lời nói đầu
02. Cấu trúc phần mềm quản lý bệnh viện
03. Những vấn đề về CNTT của bệnh viện
04. Các thuật ngữ
05. Các vấn đề về tính năng phần mềm
06. Một số vấn đề về kỹ thuật phần mềm
07. Các tiện ích CNTT quản lý bệnh viện
08. Cách chọn phần mềm quản lý bệnh viện
09. Cần chuẩn bị gì cho triển khai hệ thống phần mềm?
10. Chuẩn dữ liệu
11. Số liệu thống kê và khai thác dữ liệu
12. Chi phí cho phần mềm
13. Kinh nghiệm triển khai phần mềm
14. Vấn đề đào tạo kiến thức CNTT y tế
15. Xây dựng một hệ thống y học điện tử quốc gia
16. Tác giả - BS. PHAN XUÂN TRUNG
17. Sơ lược về hệ thống phần mềm YKHOANET