CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH CHẨN ÐOÁN VÀ MÔ HÌNH ÐIỀU TRỊ BỆNH ED

Thường những bệnh nhân không hiểu rõ các danh từ dùng trong y học, nên họ mô tả tình trạng bệnh của mình theo kiểu ngôn ngữ riêng của họ, do vậy người Thầy Thuốc cần phải làm rõ, đôi khi cần phải giảng giải tỷ mỹ mới hiểu được vấn đề mà người bệnh đang gặp phải.

Trong dân gian và trong y học cổ truyền người ta đã dùng một số cụm từ để chỉ tình trạng rối loạn cương dương vật như yếu sinh lý, liệt dương, bất lực hay nhược dương…. như vậy thì rất dể nhầm lẩn khi mô tả hay trao đổi

Danh từ bất lực, liệt dương thường được dùng trong qúa khứ bao hàm nhiều vấn đề của các khía cạnh tình dục có thể gây ngộ nhận vì thế trong Hội nghị National Institutes of Health Consensus Conference của Hoa Kỳ vào tháng 12 năm 1992 Người ta đề nghị goị nó là Rối loạn chức năng cương dương vật ( Erectilte dysfunction) viết tắc ED

Ðể có một chẩn đóan chính xác, người ta khuyên nên thực hiện 5 bước khi khám bệnh nhân ED

Mục đích để tìm ra nguyên nhân, các yếu tố, nguy cơ có thể kéo theo rối loại cương dương vật ví dụ như thuốc men đã dùng

Các nguy cơ tổn thương về mạch máu như trong bệnh tiểu đường, bệnh cao HA thuốc lá, bệnh động mạch vành, rối loạn huyết động, tổn thương mạch máu ngoại biên ở những bệnh nhân có bất thường về chất béo trong máu.

Những yếu tố nguy cơ về thần kinh như rượu, bệnh tiểu đường, tổn thương thần kinh, chấn thương tủy sống, tai biến mạch máu não, thoái hóa thần kinh …

Bệnh sử tổng quát cũng phải xác định lại các chấn thương vùng xương mu có thể tạo ra các tổn thương mạch máu và thần kinh. Ðồng thời phải xem bệnh nhân có bệnh tâm thần hay không?

Nên khai thác thêm bệnh sử tình dục ở người hôn phối, việc trao đổi này phải thật tế nhị và đôi khi phải thực hiện riêng biệt nhau, để tránh sự khó nói cho hai người, phải để bệnh nhân tự than phiền theo ngôn ngữ và sự hiểu biết cảm nhận của riêng họ, ví dụ tình trạng cương dương vật, các vấn đề có liên quan, sự xuất tinh, tình trạng cực khoái, sự giảm sút hay gia tăng ham muốn tình dục từ đó tìm hiểu thêm tình trạng thiếu năng tuyến sinh dục hay stress hoặc tình trạng lo âu. Cần lưu ý thêm là có đau khi cương dương vật hoặc hình thể dương vật không bình thường ví dụ trong bệnh peyronie’s và đôi khi cũng cần tìm hiểu về các động tác tình dục và các mối liên hệ giữa bệnh nhân và người hôn phối, ví dụ : quan hệ bất chính, quan hệ ngoài giá thú, quan hệ vô đạo đức …

Tất cả những dữ kiện thu thập được sẽ làm cho người thầy thuốc có một cái nhìn chuẩn xác hơn, đánh giá được một phần trong quyết định đưa ra một chẩn đoán ít sai phạm nhất.

Các yếu tố tâm lý như là sự lo lắng, phiền muộn, sức ép của môi trường, quan hệ tình dục của người bạn đời hiển nhiên có ảnh hưởng rõ ràng ảnh hưởng lên chức năng cương dương vật

Rối loạn cương dương vật (ED) có thể phối hợp giữa nhiều yếu tố: tâm lý, thần kinh, mạch máu, cấu trúc dương vật …Các yếu tố này có tác dụng qua lại tương tác lẫn nhau.

Trong bệnh ED nó có nhiều yếu tố ảnh hưởng lên nhau và một yếu tố nổi bật nhất thường là lý do để bệnh nhân đến với thầy thuốc.

Dương vật cương không đủ cứng, hoặc không giữ được sự cương cứng như lúc đầu làm thất bại khi giao hợp. Sự thá? bại đó sẽ tạo ra một "sự kiện đáng nhớ". Sự kiện này nếu được lập lại nhiều lần thì sẽ tạo ra một stress thực sự. Và stress đó sẽ tạo ra sự lo lắng làm cho người bệnh thiếu tự tin dẫn đến cương dương vật không thể thực hiện được.

ED là một triệu chứng trong toàn bộ vấn đề suy nhược tình dục – một trong hai nguyên nhân căn bản của liệt dương là nguyên nhân tâm lý

Giai doạn kích thích : các kích thích băng tư tưởng, giác quan hoặc từ va chạm, vuốt ve sẽ tác động trực tiếp lên trung tâm gây cương ở tủy sống làm khởi phát các bộ phận cương, giai doạn này gần như hoàn toàn thuộc về Tâm Lý.

Giai đoạn cưong cứng, giai đoạn xuất tinh, giai đoạn xìu, và giai đoạn bất ứng hay thư giản.

Ta phải đáng giá đúng mức tình trạng này

Tiến hành khám bệnh như một bệnh nhân bình thường nhưng cần chú ý: mạch ở bẹn và chi dưới, sờ nắn dương vật xem có "lục cục" không để khám phá ra các mảng của bệnh peyronie, kích thước đàn hồi của dịch hoàn, xem tình trạng của tiền liệt tuyến, sức co của cơ hậu môn, đáng giá cảm giác quanh vùng hậu môn phản xạ dương vật.

Ðối với ED, sự hiểu biết cặn kẽ về bệnh sử nhất là bệnh sử tình dục rất quan trọng. Bốn cơ quan cần được đặc biệt chú y khi khám :

1. Bộ phận sinh dục ngoài :Xem xét hình thể, kích thước của dịch hoàn, đặt tính thứ cấp của sự phát triễn sinh dục, dương vật, hệ thống lông v. v.

2. Hệ thống mạch máu, số đo huyết áp, tình trạng tim, mạch ở chi dưới.

3. Tuyến tiền liệt.

4. Hệ thống nội tiết

Thử nước tiểu tổng quát, đường huyết

Xét nghiệm tổng quát :

Serum testosterone, sex hormone binding globulin, prolactin, creatinine

các thyroid hormone, lipid, các cholesterol ….

Xét nghiệm đặt biệt:

Doppler màu, X Q động mạch dương vật…