"Chỗ ngồi ăn không ngon, không ngon...!""
LTS: Dự án "Khu vực ăn uống không khói thuốc lá tại các các nhà hàng, quán ăn thành phố Hồ Chí Minh" do Trung tâm truyền thông - giáo dục sức khỏe TP.HCM thực hiện với sự hỗ trợ thông tin của SGTT, có mục tiêu vận động các nhà hàng, quán ăn dành riêng một khu vực cho người không hút thuốc để thực khách có thể hưởng bầu không khí trong lành, giảm tác hại của khói thuốc.
Tản Đà, một thi sĩ lớn, một nghệ sĩ nổi tiếng trong chuyện ẩm thực, từng viết "Đất say đất cũng lăn quay/ Trời say trời cũng đỏ gay ai cười…", từ thời tiền chiến xa xưa, khi giữa Bắc - Nam đi lại còn nhiều khó khăn đã khăn gói vào Sài Gòn làm báo để có dịp thưởng thức và ca ngợi món ngon của miền Nam: "Sài Gòn có vị cá tra!". Ông là người viết những câu về ẩm thực lưu truyền: "Đồ ăn ngon, chỗ ngồi ăn không ngon, người ngồi ăn không ngon, không ngon! Đồ ăn ngon, chỗ ngồi ăn ngon, người ngồi ăn không ngon, không ngon! Đồ ăn ngon, người ngồi ăn ngon, chỗ ngồi ăn không ngon, không ngon…". Tóm lại, chuyện ăn uống đâu có đơn giản! Ăn cái gì đã đành, mà ăn với ai, ăn ở đâu cũng hệ trọng không kém. Ăn mà cốt là nhồi nhét cho đầy cái bao tử thì quá dễ! Có lẽ vì khoa học dinh dưỡng ngày nay tiến bộ, người ta tính toán được món này món nọ bao nhiêu calo, nhu cầu cần thiết cho mỗi người trong một ngày bao nhiêu calo mà sinh ra chuyện coi thường cái ăn, người ăn, chỗ ăn. Người ta chủ yếu tọng, nhét, nuốt, ực. Thế thôi! Và thế là fastfood, thế là tăng lực! Thế là hàng quán la liệt khắp hang cùng ngõ hẻm. Thế là bệnh viện không thất nghiệp. Có người nói Sài Gòn là một cái miệng ăn khổng lồ! Mọi người ăn ào ào, uống ào ào, chạy ào ào…! Và kết quả là một thế hệ béo phì… ngày càng đe doạ. Dĩ nhiên béo phì kéo theo một lô các bệnh tim mạch, huyết áp, tiểu đường, gút… là những dịch bệnh thời đại đã được Tổ chức y tế thế giới (WHO) báo động từ vài thập kỷ nay trên toàn thế giới. Người xưa coi trọng chuyện ăn uống. Nhất ẩm nhất trác giai do tiền định. Ăn một miếng, uống một miếng cũng là chuyện… duyên số đã định. Phải có duyên mới được ăn miếng ăn ngon, ngồi với người ngon, ngồi ở chỗ ngon. Nay thì ta cũng nghĩ nhất ẩm nhất trác giai do tiền định, số tiền có trong bóp. Khổng Tử nổi tiếng là một người khó tính trong chuyện ăn uống. Gạo phải thật trắng, thịt phải băm thật nhỏ (thực bất yếm tinh, khoái bất yếm tế); thịt không có thứ nước chấm thích hợp thì không ăn, cắt không ngay ngắn cũng không ăn, sắc không tươi cũng không ăn, mùi có hơi nặng cũng không ăn (…sắc ác bất thực, xú ác bất thực). Nhờ vậy mà thời đó không phải lo chuyện vệ sinh an toàn thực phẩm như bây giờ chăng? Uống cũng là chuyện lớn:
"Trà như ẩn sĩ, rượu như hào sĩ. Rượu để kết bạn, trà để hưởng tĩnh. Trong cuộc lễ, uống nên khoan thai; trong cuộc họp bạn, uống nên nhã. Mùa xuân nên uống ở trước sân; mùa hè nên uống ở ngoại ô; mùa thu nên uống ở trong thuyền; mùa đông nên uống ở trong nhà; ban đêm nên uống dưới bóng trăng…" (Lâm Ngữ Đường, Sống đẹp, bản dịch Nguyễn Hiến Lê).
Tóm lại, ăn uống không phải là… chuyện nhỏ vậy! Và nhớ, người ngồi ăn không ngon, không ngon; chỗ ngồi ăn không ngon, không ngon!
BS ĐỖ HỒNG NGỌC
(SGTT)
