Cẩn thận những chú “chuột” cơ bắp
 |
| Minh họa: Nguyễn Ngọc Thuần |
- Mùa hè biển cả của tụi em bắt đầu rồi, xin hãy chỉ em vài “chiêu” để chống chứng vọp bẻ nguy hiểm. (AN NHIÊN - Gia Lai)
Vọp bẻ (chuột rút) là hiện tượng co rút đột ngột của một hay nhiều nhóm cơ. Trên cạn vọp bẻ chỉ hoành hành một chốc sẽ khỏi nhưng tai họa đôi khi lại ghé đúng lúc ta rất cần đến cơ bắp để… nổi trên mặt nước (tệ hơn nếu xảy ra ở vùng hầu, họng, thanh quản làm nạn nhân thậm chí chẳng thể kêu cứu).
Nguyên nhân sinh lý thường thấy là do vận động quá sức, quá thình lình, nhiễm lạnh hay mất nhiều nước qua mồ hôi. Do vậy những bạn sẽ và sắp… nhúng chân xuống biển đừng quên “làm nóng” ít phút trên bờ để các bắp cơ có dịp chạy “rôđai”.
Chú ý uống đủ nước khi trời nắng nóng (nên pha ít muối, hay nhất là chuẩn bị sẵn ở nhà theo tỉ lệ: 1 muỗng cà phê muối/1 lít nước), càng cẩn thận nếu trước đó bạn nôn mửa quá hăng do say xe hay bị “tào tháo”tróc nã vì ăn uống không hợp phong thổ.
Không nên đọ sức với sóng nước quá lâu gây mệt mỏi cơ bắp và gia tăng nguy cơ hạ thân nhiệt. Tương tự với những bạn thích xuống nước lúc trời mới sáng hay nhá nhem tối, trước tiên vì sự đe dọa nhiễm lạnh, sau đó là tình trạng hạ đường huyết do lỡ hẹn bữa điểm tâm hay suất cơm chiều (tuy nhiên cũng không nên xuống nước khi bụng căng đầy, vì lúc ấy hệ tuần hoàn buộc phải cáng đáng thêm công việc của dạ dày nên không cung ứng đủ oxy cho các bắp cơ và giữ ấm cơ thể).
Khi phát hiện bị vọp bẻ cần nhanh chóng lên bờ hay ít ra cố lết đến vùng nước nông, sau đó tự bạn hay nhờ bạn bè giúp sức chữa vọp bẻ bằng các cách sau:
- Chuột rút ở bắp chân (thường gặp nhất) hãy gắng nhỏm dậy duỗi thẳng chân, đứng bằng gót và ngón giúp cơ bắp vế giãn ra. Có thể gọi người giúp bằng cách nằm xuống giữ chân thẳng tối đa và nhờ ai đó đẩy mạnh các ngón bàn chân ngược về hướng đầu gối.
- Chuột rút ở đùi, nên ngồi xuống, người giúp kéo chân nạn nhân ra thật thẳng, đồng thời nâng gót chân lên cùng lúc dùng tay kia ấn mạnh đầu gối xuống.
Khi bất lực với khả năng bơi vào bờ, việc hoảng loạn quẫy đạp lung tung sẽ khiến bạn chìm mau, do vậy nếu sóng không lớn lắm hãy bình tĩnh thả ngửa cơ thể trên mặt nước chờ người đến cứu (những tạng rỗng trong cơ thể luôn giúp chúng ta nổi một cách tự nhiên, hơn nữa nước biển mặn luôn có lực nâng lớn).
Khi phải quơ tay “la làng” nên dành một tay để đập nước vì khi giơ cả hai tay lên tức đã vô tình… tạo dáng “thủy động học” đẩy bạn nhanh chóng trôi tuột xuống dưới. Nên phòng xa bằng cách đội mũ bơi màu càng sặc sỡ càng tốt để mọi người hay nhân viên cứu hộ có thể phát hiện bạn từ xa.
Nên chọn điểm bơi trong tầm mắt của các chòi cứu hộ, đương nhiên không gì tốt bằng có một chiếc phao bơi bên mình. Sau cùng khi đã bị vọp bẻ, tốt nhất không nên xuống nước lần nữa mà hãy gắng đợi vào ngày hôm sau.
BS ĐỖ MINH TUẤN
