Chương này có 49 trường hợp về sức khoẻ mà các bạn thường gặp mỗi ngày, cùng nhưng lời khuyên nên đề phòng chưa trị hay đối phó như thế nào cho nhanh nhất.

1. Cách ngừa và làm dịu cơn đau đầu

Ðể làm dịu con đau, nên:

- Nằm nghỉ trong phòng yên tĩnh, phòng tối (đóng cửa sổ che màn), nhắm mắt lại.

- Dùng ngón tay cái, xoa từ tai tới gáy (phần dưới sọ). Day nhẹ hai bên thái dương.

- Tắm nước nóng.

- Ðắp một khăn tẩm nước lạnh lên mắt.

- Uống một liều thuốc aspirin (những người bị viêm loét dạ dày tuyệt đối không được uống vì có thể bị chảy máu dạ dày nguy hiểm).

Ðề phòng bệnh, nên:

- Chú ý để biết mình hay bị đau đầu vào thời gian nào. Theo dõi báo chí để biết tin về thời gian và địa điểm có dịch bệnh.

- Ghi nhớ các triệu chứng bệnh để có thể cảm thấy lúc sắp bị đau.

- Tránh ăn một số thức ăn có khả năng gây đau đầu đối với một số người dễ phản ứng như:

+ Chuối

+ Cà phê và các thực phầm có thành phần cà-phê.

+ Chocolate (Sôcôla).

+ Chanh, giấm.

+ Thịt muối.

+ Bột ngọt.

+ Thịt cừu khô.

+ Hành, tỏi.

+ Rượu đỏ.

+ Sữa chua (yaout).

- Mặc nhiều quần áo quá.

- Vừa luyện tập hoặc hoạt động mạnh.

- Thời tiết nóng, ẩm.

- Lượng hoóc-môn tăng, giảm (sau khi rụng trứng, thân nhiệt của phụ nữ thường tăng cao).

Nếu thân nhiệt đo được từ 37^o2 - 37^o7C trở lên, chắc chắn là bạn đã bị sốt. Cần phải tới bác sĩ nếu hiên tượng này xảy ra:

- Với một trẻ em dưới 6 tháng tuổi.

Hiện tượng sốt dưới 40^oC là bình thường. Nếu cao hơn 40^oC và kéo dài, thì cần phải chữa trị.

Ðể làm dịu cơn sốt, hạ thân nhiệt, bạn nên:

- Uống nước hoặc nước trái cây. Lau người bằng khăn ướt thấm nước mát 21^oC.

- Uống aspirin hoặc acetaminophen với liều lượng thích hợp với độ tuổi cách 3-4 giờ một lần (những người dưới 19 tuổi và những người đau dạ dày không nên dùng aspirin).

- Nằm nghỉ, không hoạt động.

- Không mặc nhiều quần áo hoặc đắp chăn, mền quá dày.

- Tránh cử động mạnh.

- Stress, căng thẳng thần kinh.

- Không gội đau luôn luôn bằng xà-phòng gội.

- Người có mồ hôi dầu.

- Gãi da đầu cho hết gàu, nhưng đừng làm xước da.

- Dùng loại xà-phòng chống gàu có chứa Selenium sunfit.

Trường hợp nặng, cần đến bác sĩ để được chỉ định dùng các loại thuốc bôi có thành phần cortisone.

4. 8 cách chống bệnh mất ngủ

Bạn có bao giờ mất ngủ không? Nếu có thì cũng là chuyện thường thôi vì người ta ước lượng mỗi tối vẫn có 30 triệu người Mỹ ở TRONG TÌNH TRẠNG này.

HỌ có thể ngủ được một ít lúc mới vào giường, tới nửa đêm hay mờ sáng thì thức giấc và không sao ngủ tiếp được nữa. Thật ra, như vậy thì không phải là họ không ngủ được: họ chỉ không ngủ đẫy giấc thôi. Tuy vậy, nếu hiện tượng này quấy rầy bạn tới 3 tuần liền, thì đấy cũng là một vấn đề cần chú ý.

Sau đây là một số biện pháp cần áp dụng:

- Không uống cà phê, trà sau bữa trưa. Nên kiêng luôn các loại sô-cô-la, nước uống Cola có chứa chất kích thích.

- BỎ giấc ngủ trưa, kể cả những lúc chợp mắt một lát - đều có ảnh hưởng tới giấc ngủ ban đêm.

- Trước khi ngủ nên tắm lâu bằng nước nóng để các cơ trong người được thư giãn.

-Ðọc truyện nhẹ nhàng hay làm công việc gì có tính đều đều lặp đi lặp lai để không phải nghĩ ngợi gì, như đan len chẳng hạn.

- Không nên coi ti vi hoặc nghe radio, những loại hình giải trí này sẽ làm các bạn thêm mất ngủ.

- Hãy chuẩn bị chỗ ngủ thật thoải mái, tĩnh mịch, ánh sáng mờ mờ, chăn, gối khăn trải giường thật sạch, nhiệt độ phòng vừa phải, không nóng, không lạnh.

- Khi đã lên giường rồi thì không nghĩ gì tới công việc nữa. Chỉ nghĩ tới việc ngủ yên tâm mà ngủ.

- Tạo ra những việc làm theo thông lệ mỗi ngày, trước khi đi ngủ như: khóa cửa ra vào, đóng cửa sổ, đánh răng, đọc một đoạn truyện trước khi ngủ.

- Ðếm chậm chậm trước giấc ngủ có tác dụng như người bị thôi miên. Nghĩ tới những hình ảnh mờ nhạt, buồn tẻ, lặp đi, lặp lại.

Nếu cố gắng theo những biện pháp trên đã 3 tuần, mà bạn vẫn không ngủ được thì nên đến bác sĩ khám bệnh để xem nên dùng thuốc gì hay nên theo sự hướng dẫn thêmcủa bác sĩ khoa tâm lý và thần kinh.

Một buổỉ sáng nào đó, khi bạn vừa tỉnh dậy, sửa soạn đón một ngày mới thì chợt nhận thấy mí mắt cồm cộm, khó chịu. Nhìn vào gương, bạn thấy mắt mình sưng húp lên, lòng trắng con ngươi đỏ quạch sau một lớp ghèn, rỉ màu vàng. Vậy là bạn đa mắc bệnh đau mắt đỏ rồi! Ðau mắt đỏ là một chứng viêm bên trong mi mắt trên và dưới, và lòng trắng con ngươi nữa

Nguyên nhân có thể do:

- Phản ứng của mắt đối với một số phấn hoa, bụi bám, lông thú hoặc nước bẩn, dung dịch mỹ phẩm...

Vi trùng bệnh đau mắt tạo ra nhiều ghèn. Trong cả hai trường hợp vừa kể, cẩn nhỏ thuốc đau mắt theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Ðắp mắt bằng một tấm gạc tẩm thuốc kháng sinh. Bệnh sẽ khỏi sau 2, 3 ngày chữa trị.

- Một loại vi-rút bệnh đau mắt cùng bệnh cúm và cảm lạnh. Loại vi-rút này sinh ra ít ghèn hơn nhưng chảy nhiều nước mắt. Bệnh này phải mất từ 14 tới 21 ngày mới khỏi hẳn.

Sau đây là một số biện pháp làm giảm bệnh:

- Không được dùng tay sờ lên mắt. Muốn lau, rửa, phải dùng khăn sạch.

- Dùng ống nhỏ giọt để nhỏ thuốc. Thuốc đau mắt sẽ làm đỡ ngứa và dịu mắt.

- Ngưng tô điểm mắt bằng các loại son, phấn, lông mi giả. Không trao đổi hay dùng chung nhưng thứ đó với người khác.

- Không dùng băng, gạc, vải che mắt. Những vật đó có thể làm mắt nhiễm bẩn thêm.

- Rửa tay luôn luôn dùng khăn mặt riêng. Bệnh đau mắt đỏ rất dễ lây lan từ người này qua người khác do tiếp xúc bàn tay, khăn lau...

Cần tới bác sĩ nếu tự chữa mà bệnh không đỡ sau 2, 3 ngày, hoặc thấy mắt đau nhức và nhìn ra ánh sáng bị chói.

6. Chắp mắt

Trước khi bị lên chắp, có thể có nhưng triệu chứng sau:

- Cảm thấy cộm

- Sờ vào thấy cảm giác khác những điểm khác. Thoạt đầu, mụn chắp xuất hiện với cái đầu nhỏ, màuvàng vì bên trong có mủ. Sau đó chấm vàng nở dần thành hạt và vỡ.

Khi có chắp, nên:

- Tránh để mắt bụi bẩn.

- Phần lớn mụn chắp đều có thể tự chữa ở gia đình. Thường sau 1, 2 ngày mụn chắp sẽ khỏi. Nếu quá thời gian đó, chắp vẫn còn mới cần hỏi ý kiến của bác sĩ để dùng thêm thuốc kháng sinh.

7. Mắt mệt mỏi vì máy tính

Ðể bảo vệ mắt:

- ĐỘ CHẾCH của màn hình với đường nhìn xuống của mắt vào khoảng từ 10 tới 15o so với mặt bàn (l/3 của góc vuông).

- Chú ý lau sạch mặt màn hình luôn.

- Chú ý chớp mắt nhiều để con ngươi mắt không bị khô.

- Nên đi khám mắt và cho bác sĩ biết mình là nhân viên vi tính. Khi làm việc không nên đeo những đồ trang sức cho mắt (lông mi giả, kính màu...). Kính hai tròng không thích hợp vì thường tròng thứ hai được đặt để nhìn thẳng xuống sách báo, không hợp với độ chếch của mắt và màn hình.

- Nếu các nét trên màn hình bị mờ, chập, nhảy, nên chữa máy ngay.

Ðể tránh mỏi, và khi thấy mỏi mắt, nhức đầu, nên:

- Dùng ghế tựa và chỉnh ghế với độ cao hợp với quan hệ MẮT - MÀN HÌNH.

- Rời máy, đi bách bộ từ 1 - 2 giờ.

- Nên nghỉ giải lao có định kỳ trong thời gian làm việc để tập một số động tác về cổ, vai và lưng như:

+ Nghiêng đầu về bên trái, phải, trước sau rồi lắc tròn ngược đi, ngược lại.

+ Nhún vai lên, xuống rồi quay tròn.

- Tai bị tắc vì dáy tai

- Dị ứng bởi thức ăn, thuốc uống

- CÓ HIỆN TƯỢNG BẤT BÌNH THƯỜNG Ở MẠCH máu não

- CÓ HIỆN tượng bất bình thường hay tổn thương các dây thần kinh thính giác (do nghe tiếng nổ to, tiếng ồn thường xuyên...)

- Bệnh đái đường

- CÓ KHỐI U Ở NÃO

- Vì tuổi cao

Chứng ù tai thường ảnh hưởng tới khả năng nghe (nghe không rõ, không thính), nhưng không dẫn đến bệnh điếc.

Khi khám bệnh ù tai, bác sĩ thường kiểm tra luôn sự liên hệ giữa: Tai - Mũi - Họng

Ðể giảm nhẹ hoặc tránh hiện tượng ù tai, nên:

- Không nên ngồi trước loa ra-đi-ô hay cát-sét để tránh âm thanh mạnh. Tránh nghe liên tục.

- Bác sĩ chuyên khoa có thể hướng dẫn bạn một số động tác thư giãn giãn thần kinh để không chú ý tới tiếng ù trong tai.

- Huyết áp cao.

- Dùng thuốc chống đông máu

Những trường hợp chảy máu cam, sau 10 tới 15 phút không khỏi thì cần phải đưa tới bác sĩ để tìm nguyên nhân và chữa trị

Các trường hợp thông thường có thể xử trí như sau:

1- Ngồi tựa, ngửa mặt ra sau, mũi hếch lên trời.

2- Dùng ngón tay cái và ngón trỏ, bóp nhẹ vào đoạn giữa mũi.

3- Thở bằng đường miệng từ 10-15 phút.

4- Dùng vải gạc, thấm nước lạnh đắp lên mũi.

6- Cũng trong vòng 24 giờ đó, tránh mang nặng, và cử động mạnh., làm việc căng thẳng hoặc phải ráng sức.

10. Tấn công bệnh trốc mép

- Tránh những sự việc làm mình cảm động hoặc phải suy nghĩ thái quá.

- Hạn chế phơi mình ra nắng - nếu cần, nên dùng những loại kem bảo vệ da như kem có kẽm oxýt, bôi lên môi.

- Tránh không tiếp xúc với người đang bị trốc mép.

- Chú ý rửa tay sạch để tránh sự lây lan.

Ðể giảm đau, nên: -

- Ðắp nước lạnh, nước đá lên trốc.

- Uống nước lạnh.

- Không được lẩy, nhể chỗ đau.

- Nếu bị đau nhiều, bác sĩ có thể cho bạn dùng thuốc acyclovir còn có tên là Zovirax.

11. Biện pháp chống hôi miệng

Hơi miệng có mùi trái cây có thể ]à triệu chứng của bệnh tiểu đường.

- CÓ MÙI CÁ là gan suy.

Ngoài ra miệng hôi còn vi các nguyên nhân về răng, miệng, lợi, họng, phổi và khi bị cúm, xuất huyết dạ dày (bao tử)... Một số thực PHẨM THƯỜNG ÐỂ LẠI MÙI Ở MIỆNG khi ăn như: hành, tỏi, một số dầu dễ bay hơi, một số thực phẩm giàu chất prôtêin.

Các bác sĩ khám răng miệng thường chú ý tới các khe răng và lợi. Khe răng là chỗ chứa các thức ăn bị lên men, thối rữa. Khi bị viêm LỢI, MÁU ỨA RA Ở CÁC CHÂN răng chóng có mùi hôi.

Vì hôi miệng có nhiều nguyên nhân và có thể liên quan tới bệnh nên khi thấy hiện tượng trên, nên tới thăm bác sĩ để được chữa trị đúng với căn nguyên bệnh. Nếu không có bệnh chúng ta có thể tự chăm sóc để giảm mùi hôi bằng cách:

- Chăm đánh răng cẩn thận sau bữa ăn. Chú ý chải sạch những kẽ răng.

- Nạo lưỡi để bỏ lớp cặn màu trắng bám trên lưỡi; Không nên hút thuốc;

- Dùng thuốc súc miệng;

Ðau thanh quản là bệnh của nhà chính trị, các tài tử, diễn viên, các thầy cô giáo: vì họ phải nói nhiều. Nhiều môn thể thao kích thích người la hét như jockey, bóng rổ cũng khiến các đấu thủ bị đau thanh quản.

Những lúc đó, nếu tiếp tục hút thuốc, uống rượu, ra ngoài trời lạnh nói nhiều, hát, hét đều làm cho bệnh nặng thêm. Bình thường, phải nằm nghỉ, hạn chế nói ít nhất là 2 ngày.

Nếu bệnh kéo dài hơn một tuần lễ không thuyên giảm, lại kèm thêm các hiện tượng như sốt, ho ra máu hoặc đờm màu vàng - hay nâu sẫm thì nên lại bác sĩ ngay.

Trong các trường hợp nhẹ, có thể trị bệnh tại nhà và chú ý:

- Tránh nói, nếu cần có thể làm hiệu thay nói.

- Nếu giảm nói, nên nói khẽ.

- Tắm vòi hoa sen hay ngâm mình trong nước nóng.

- Không hút thuốc và tránh những nơi có hút thuốc.

- Ngậm thuốc đau họng.

- Nếu cần, dùng aspirin để giảm đau.

Nguyên nhân của hiện tượng nấc là do cơ hoành - phần chắn ngang giữa ngực và bụng bị "chuột rút". Thường, hiện tượng này không lâu. Nhưng có thể rút ngắn thời gian nấc bằng nhiều cách:

- Nuốt 1 muỗng đường khô (thìa cà phê)

- Dùng ngón tay và ngón trỏ cầm lưỡi kéo ra.

- Ngửa cổ ra phía sau, nhịp thở một lát. Ðếm nhẩm từ 1 đến 10, thở mạnh ra rồi uống một chén nước.

- Ðể một cái túi giấy trên mũi và miệng, hít vào thở ra nhiều lần.

- Nuốt một cục nước đá nhỏ

- Dùng một miếng gạc, lau phía trong vòm miệng

- Uống nhanh một ly nước.

Chúng ta có thể làm họng đỡ đau rát bằng các biện pháp sau:

- Súc miệng luôn bằng nước muối ấm.

- Uống nhiều nước ấm, ăn súp, uống trà pha mật ong ấm.

- Sưởi ấm phòng ngủ.

- Không hút thuốc.

Tránh ăn chất cay hay kích thích như hạt tiêu, bột cà ri....

- Mút đường phèn hay kẹo cứng.

- Nếu sốt, có thể dùng thuốc như aspirin hay acetaminophen (acetamol). Cấn chú ý, từ 19 tuổi trở xuống không nên dùng aspirin. Người có bệnh đau dạ dày, không được uống aspirin.

15. Mụn trứng cá

Có sự biểu hiện gì, khi một chú choai choai hay một cô thiếu nữ bước vào độ tuổi bắt đầu chú ý tới các bạn khác giới với mình? Ðó LÀ CÁC MỤN TRỨNG CÁ. Ðầu trắng, đầuđen hay đầu đỏ, các mụn nhỏ như trứng cá mọc lên ở VAI, LƯNG, CỔ VÀ PHIỀN NHẤT LÀ CẢ Ở MẶT Ở một số người, hiện tượng này có thể tiếp diễn tới quá tuổi thành niên, không phải vì ăn nhiều mỡ, chất béo chocolat... như nhiều người tưởng lầm.

Ngoài ra, có thể kể tới các nguyên nhân sau:

- Sự tăng lượng hoóc-môn của các tuyến nội tiết trong thời kỳ kinh nguyệt hay thai nghén của phụ nữ.

- Các chất thơm hay dầu bôi 'mặt có khả năng tạo thành một lớp mỡ nhờn trên da.

- Sự căng thẳng thần kinh-stress.

- Ðun nấu các chất dầu, mỡ để hơi các chất này bám vào da.

- Tiếp xúc nhiều với các chất tẩy rửa như creosote.

- Nằm ngủ nghiêng một bên làm một bên mặt bị nén lâu

- Dùng các loại thuốc: ngừa thai, chống co cơ hay có nguyên tố Lithium trong thành phần thuốc.

Mụn trứng cá sẽ lặn đi sau một thời gian. Nhưng chúng ta cũng nên biết cách giữ gìn da, trong thời gian có trứng cá như sau:

- Giữ da luôn sạch bằng cách rửa mặt hay lau nhiều lần bằng xà phòng trong ngày. Dùng khăn sạch xoa nhẹ trên da mặt chừng 1-2 phút mỗi lần.

- Khăn phải sạch. Sau khí dùng phải giặt phơi khô vì các vi khuẩn có thể bám vào và phát triển ở các khăn bẩn, ướt, rồi xâm nhập vào da qua các lỗ chân lông.

- Nên hỏi các bác sĩ chuyên khoa để mua được loại xà phòng dùng riêng cho da có mụn trứng cá.

- Không được nặn, bóp, lẩy, nhể các mụn trứng cá. Làm như vậy có thể khiến da nhiễm trùng và tạo thành những vết sẹo

- Sau mỗi lần hoạt động căng thẳng, hay gắng sức nên lau sạch mồ hôi trên da để làm thoáng các lỗ chân lông.

- Tránh để tóc xoã xuống mặt.

- Ðối với nam giới trước khi cạo râu nên lau bằng khăn thấm nước ấm. Cạo râu theo chiều râu mọc để tránh làm xước da.

- Tránh ra nắng nhiều.

- Tránh các loại đèn chiếu nóng.

- Tránh dùng các loại dầu, kem có thể tạo thành lớp kết dính, nhờn trên da.

- Nếu da nhiều mụn trứng cá một cách khác thường nên hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

16. Cảm lạnh

Hàng ngày, luôn có con số chừng 80 triệu người Mỹ bị cảm lạnh với các triệu chứng ho, ngạt mũi và chảy nước mũi (sổ mũi). Một người bị cảm lạnh tới 3-4 lần trong năm, là điều bình thường. Nếu bạn chưa bị cảm lạnh, thì đấy là một điều hết sức may mắn, vì nguyên nhân chứng cảm lạnh do rất nhiều loại vi-rút gây nên, và sự lây lan thật dễ dàng.

Lúc bắt đầu, bạn có thể thấy ngạt mũi, chảy một ít nước mũi, hắt xì hơi hoặc sốt nhẹ (có thể tới 39oC), tiến tới đau họng và ho. Thường thì sau 3 ngày tới 7 ngày là khỏi.

Cảm dễ lây từ người này sang người khác qua đường không khí do người bệnh ho và hắt xì hơi. Kết quả việc nghiên cứu cho thấy, bàn tay người bệnh thường dính mũi hay đờm, do khi ho hay hắt hơi, người bệnh thường lấy tay che miệng hay che mũi, sau đó, lau miệng hay lau mũi bằng khăn. Bởi vậy, khi có bệnh để tránh lây lan sang người khác, nên:

- Rửa tay luôn.

- Khi ho, hắt hơi hay xì mũi phải dùng khăn che, rồi gấp lại.

- Tránh bắt tay và đụng chạm vào người khác. Những đồng tiền và giấy bạc của người bệnh cũng là những vật trung gian truyền bệnh.

Về phía người bệnh, nên:

- Nằm nghỉ, nhất là trường hợp bị sốt.

- Dùng thuốc aspirin hay acetaminophen để giảm đau, nhức. Chú ý, từ 19 tuổi trở xuống, không nên dùng aspirin.

- Súc miệng bằng nước muối ấm. Uống nước trà pha mật ong nước chanh hay mút kẹo đều có tác dụng tốt để đỡ đau họng.

- Xông hơi.

- Món súp gà giò (gà nhỏ) có tác dụng thông mũi và ngắt bệnh.

17. Viêm xoang

- Ðau đầu.

- Nghẹt mũi, rỉ mũi thường có màu vàng sẫm.

- Khi nằm, cảm giác đau nhức thường tái diễn mỗi khi trở mình và tạm ngưng khi ngồi dậy.

Hít một hơi không khí lạnh có thể làm dịu đau hoặc:

- Uống nhiều nước để mũi được thông.

- Uống aspirin hay acetaminophen để giảm đau.

- Dùng thuốc nhỏ mũi

Chú ý:

- Không dùng aspirin cho người từ 19 trở xuống.

- Không nên nhỏ mũi quá 3 ngày liền vì như vậy, mũi sẽ quen việc dùng thuốc, không có thuốc là mũi lại ngạt.

- Không nên dùng ống nhỏ mũi người khác đã dùng để tránh bị lây, nhiễm.

Cảm lạnh và cúm tưởng như giống nhau, nhưng chúng ta có thể phân biệt được chúng do các điểm khác biệt dễ nhận thấy. Người bị cảm thường bắt đầu bị khụt khịt vì sổ mũi, hắt hơi, người cảm thấy khó chịu nhẹ.

Người bị cúm mất sức nhanh hơn. Một giờ trước còn khỏe, giờ sau đã thấy mệt, phải nằm nghỉ.

Chứng cảm lạnh ít khi tấn công vào phổi, nhưng bệnh cúm dễ gây biến chứng thành viêm phổi.

Người bị cảm văn có thể cố gắng tới công sở, nhưng người bị cúm thấy mình không còn sức để đi làm.

Bởi vậy, nếu chúng ta bị cơn bệnh đánh quỵ xuống giường một cách nhanh chóng thì đấy chính là bệnh cúm. Những triệu chứng có thể kèm theo là:

- Ho khan

- Ðau họng

- Ðau nhức đầu

- Ðau nhức bắp thịt

- Mệt nhiều

- Thân nhiệt có thể lên tới 40oC

Những triệu chứng rõ nét nhất để ta nhận thấy mình bị cúm là rất mệt và đau khắp người (đau các cơ bắp). Cảm lạnh không có các triệu chứng đó.

Nếu cúm nhẹ, cần nhất là phải nằm nghỉ để dành sức cho cơ thể chiến đấu chống lại các vi-rút cúm. Ngoài ra, chúng ta nên theo các điều chỉ dẫn sau:

- Uống nhiều nước nóng để làm thông đường phổi, đường mũi và bù lượng nước cơ thể đã bị mất vì đổ mồ hôi khi sốt

- Súc miệng nước muối.

- Mút kẹo cứng để đỡ rát cổ họng.

- Chăm rửa tay luôn, nhất là trước khi ăn để tránh lây lan sang người khác.

- Uống đều một liều aspirin (trừ người 19 tuổi trở xuống không dùng aspirin).

lý như sợ hãi, lo âu, giận dữ... làm căng thẳng thần kinh, đều có thể làm cho bệnh nặng hơn. Tuy rằng đó không phải là những yếu tố gây bệnh. Khi lên cơn mà không được cứu chữa kịp thời, bệnh nhân có thể chết.

- Bị hồi hộp, xúc động.

- Làm việc hay cử động nặng nhọc.

- Bị nhiễm bệnh đường hô hấp.

Tuy vậy, người bệnh có thể tự săn sóc mình theo các điều chỉ dẫn sau:

- Cần uống luôn, và uống nhiều nước hàng ngày (2-3 lít/ngày).

- Không để các chất có mùi lạ trong nhà, nhất là trong phòng ngủ, nơi làm việc.

- Tránh không dùng gối lông. Thay gối lông bằng gối tổng hợp.

- Không hút thuốc.

- Tránh những nơi có phấn hoa.

- Khi ra ngoài trời, nên quấn khăn che mũi và che miệng, nhất là khi thời tiết lạnh, để sưởi ấm không khí trước khi không khí vào đường hô hấp.

- Nếu đang làm việc, thấy khó thở, phải ngưng làm việc ngay.

- Khi lên cơn hen, phải ngồi dậy, không được nằm.

- Phải tự nghe xem mình có dị ứng với aspirin không. Nên dùng acetaminophen thay aspirin.

Thường, các bác sĩ sẽ kê toa thuốc cho các bệnh nhân hen các loại thuốc sau:

- Bronchodilator - thuốc uống hay phun vào họng để thở dễ hơn.

- Steroid - để chống lên cơn vì phản ứng với các chất lạ

- Cromolyn sodium để hít đề phòng lên cơn. Khi đã lên cơn rồi thì thuốc này không có tác dụng.

- Quét dọn sạch quanh nhà cho hết các cỏ dại lá cành, hạt mục và mốc. Chú ý không để chó làm bẩn vì chúng hay tha rác, xương và phóng uế.

- Ðóng cửa phòng khi tới mùa có phấn hoa ở các cây quanh nhà, và có khi độ ẩm của không khí cao.

- Các phòng phải quét bụi sạch và thoáng.

- Cần giặt chăn, mền luôn, nhất là chung quanh mền phải giữ sạch vì phần này tiếp xúc với mũi, miệng).

- Tránh không phơi khăn trải giường, quần áo ngoài trời vì các phấn hoa và bụi dễ bám vào.

Nếu việc phòng bệnh như trên ít hiệu quả, nên hỏi ý kiến bác sĩ để dùng thêm các thuốc như:

- Thuốc chống histamin (antihistamin) để hạn chế sự phản ứng của cơ thể đối với các chất lạ. Nên dùng thuốc này 30 phút trước khi đi ra ngoài.

- Thuốc làm thông mũi và đường hô hấp (uống và phun), nên chú ý không dùng thuốc nhỏ mũi quá 3 ngày liền để cơ thể khỏi quen thuốc: cứ phải có thuốc thì mũi mới thông.

- Thuốc nhỏ mắt.

Ngoài ra, bác sĩ còn có thể cho dùng các loại thuốc như:

- Cromolyn sodium và steroids.

- Thuốc miễn dịch.

- Xét nghiệm mẫu da để biết da dễ phản ứng với các loại chất gì.

- Thuốc chích chống phản ứng.

21. Viêm phế quản (cuống phổi )

Nếu bạn lên một cơn ho không sao nén lại được, cơn ho tưởng chừng như bốc từ dưới ngón chân bốc lên, thấm thía toàn thân, thì đúng là bạn bị viêm cuống phổi, còn gọi là viêm phế quản rồi.

Người ta phân biệt viêm phế quản cấp tính và viêm phế quản mạn tính, căn cứ vào thời gian bệnh tồn tại và hậu quả của bệnh.

Triệu chứng đầu của viêm phế quản cấp tính là ho, người ớn lạnh, sốt thấp, đau họng và bắp thịt.

Cách chữa trị:

- Xông mũi bằng cách hít hơi nước nóng (nếu có dụng cụ hay máy hít càng tốt).

- Phun thuốc bằng máy phun vào họng.

- Dùng thuốc kháng sinh.

- Dùng aspirin hay acetaminophen để trị sốt và đau nhức.

- Dùng thuốc long đờm và kích thích ho để tống đờm ra.

- Nằm nghỉ

- Uống nhiều nước.

- Không hút thuốc.

Ðể sức khỏe phục hồi hoàn toàn, nhiều khi phải cần tới 1 tháng. Nếu sau khi chữa trị 1 tuần, không thấy bệnh thuyên giảm, cần đi khám bác sĩ, vì có thể bệnh chuyển sang thành viêm phổi.

Người bị viêm phế quản mạn tính ho nhiều và có nhiều đờm hơn, bệnh có thể kéo dài từ 2 tháng tới 2 năm - phần lớn là đàn ông. Căn bệnh thường làm các phế nang bị tổn thương ảnh hưởng tới chức năng thở ra, hít vào của phổi nên có ảnh hưởng xấu tới toàn hệ thống hô hấp.

Những triệu chứng của viêm phế quản mạn tính là:

- Hơi thở ngắn khi hít vào.

- Thời gian nghỉ giữa thở ra hít vào, ngắn.

- Ho có đờm đặc, vàng.

Những người dễ mắc chứng viêm phế quản mạn tính là những NGƯỜI Ở TRONG VÙNG KHÔNG KHÍ BỊ Ô NHIỄM CỦA KHU CÔNG nghiệp; những công nhân tiếp xúc với bụi kim loại, sợi bông, vải; những người hút thuốc lá.

Ðề phòng bệnh viêm phế quản mạn tính, nên:

- Dùng các thứ thuốc long đờm, thông khí quản và các thuốc kháng sinh khi bị bệnh, theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc.

- ĂN NHIỀU thức ăn khó tiêu.

- ĂN NHANH.

- ĂN NHIỀU chololate, tỏi, hành, các chất cay như bạc hà...

- Hút thuốc sau khi ăn.

- Uống cà phê, rượu.

- Uống thuốc aspirin

- CÓ CHỨNG thoát vị, là một dị tật của dạ dày, có một đoạn trên bị nhô lên sát chỗ nối với thực quản, khiến dịch tiêu hoá của dạ dày dễ trào lên thực quản. Gần một nửa số người trên 60 tuổi hay có dị tật này.

Cách chữa khỏi đau:

- Ngồi thẳng người hay đứng dậy, đi đi lại lại một lát.

- Tránh cúi người hay nằm, vì như vậy, dịch tiêu hóa ở dạ dày dễ tràn lên thực quản.

- Nếu bị đau ban đêm, khẽ nhổm dậy và gối cao đầu.

- Tìm cách làm cho người nhẹ cân bớt đi. Người béo mập và phụ nữ có mang (bầu), dễ bị đau thực quản vì dạ dày có thể bị độn phồng LÊN Ở CHỖ CUỐNG THỰC QUẢN.

- Uống 1-2 muỗng magnesium hydroxít pha nước 1-2 giờ/lần.

- Uống một ly sữa. Sữa không có tính trung hoà a-xít nhưng làm giảm đau, rát.

23. Bệnh táo bón

Cục phân cứng, ngắn, thoát ra ngoài một cách khó khăn: đó là đặc điểm của bệnh táo bón. Người ta không coi đây là một "bệnh" như các bệnh khác, tuy người bị táo bón cảm thấy rất khó chịu. Mục đích của việc chữa trị bệnh táo bón là làm cho bộ ruột làm việc đều đặn và chăm chỉ hơn theo các biện pháp sau:

- Ăn các bánh làm từ ngũ cốc và các loại hạt.

- Uống nhiều nước.

- Tập thể dục và năng hoạt động để ruột cũng cử động theo.

Khi thấy cần đi tiêu nên đi ngay, không nên nhịn.

Nên nhớ: các loại thuốc chống a-xít, có sắt và hợp chất sắt trong thành phần đều có thể gây táo bón cho những người vốn đã hay bị táo bón rồi.

- CÓ thể hỏi bác sĩ để uống thuốc làm phân mềm.

Nếu sau khi áp dụng những biện pháp trên mà không có kết quả, hãy dùng tới biện pháp: uống thuốc tiêu, hay thuốc tẩy. Không nên uống thuốc tiêu và tẩy luôn vì như vậy sẽ làm cho ruột mất dần những phản xạ eo bóp tự nhiên để chuyển phân ra ngoài. Tẩy nhiều cũng làm cho cơ thể mất cân bằng về lượng các hợp chất có kim loại trong cơ thể.

Việc thụt rửa nhiều cũng có tác dụng không có lợi cho ruột như trên.

Nếu bạn bị táo bón liên tục, nên đi tới bác sĩ khám để xác định rõ vì nguyên nhân còn có thể gây nên bởi:

- Một số thuốc đã uống.

- Một số vấn đề về sức khỏe như: có bệnh trĩ liên quan TỚI CÁC CƠ VÒNG Ở hậu môn; tuyến giáp hoạt động yếu; bệnh viêm ruột.v.v..

24. Ngăn chặn bệnh tiêu chảy

Bệnh tiêu chảy ngược với bệnh táo bón. Chúng ta, ai cũng có thể đã bị qua một vài lấn. Bệnh nhẹ chỉ trong một, hai ngày: Tuy vậy, những trận đau bụng vì dạ dày và ruột bị co bóp, thì không thể nào quên!

- Bị nhiễm độc vì vi-rút, vi khuẩn, ăn hay uống phải đồ nhiễm độc, nhất là trên đường đi du lịch tới những nơi lạ.

- BỘ máy tiêu hoá bị dị ứng.

- Dị ứng với một số thuốc kháng sinh như tetracylin, cleocin, ampicillin.

- Viêm ruột.

- Triệu chứng ung thư ruột.

CƠ THỂ người đi tiêu chảy bị mất nhiều nước. Do đó, phải uống nhiều nước để bù đáp lại. Việc này rất cần thiết, nhất là đối với trẻ em. Nên cho ăn súp, nước luộc thịt, uống nước gừng, ngậm nước đá, uống nước đun sôi để nguội.

Sau đây là một số điều nên chú ý theo:

- ĂN ÍT. Những ngày đầu, tránh ăn chất đặc.

- Nên ăn: chuối, cháo gạo, nước táo, bánh mì nướng. Những thức ăn trên có tác dụng làm phân cứng lại.

- Khi đã đỡ nên ăn nhẹ, ăn các thứ ăn mềm. Kiêng ăn các chất béo, nhiều dầu, mỡ và prôtêin.

- Không ăn các chất có nhiều xơ, bánh làm từ ngũ cốc còn nguyên hạt, nhiều cám.

- Kiêng trái cây, rau sống, đồ nguội, bánh để tủ lạnh, kẹo, uống cà phê và mọi thực phẩm cứng, lâu tiêu.

- Hạn chế hoạt động để ruột được phục hồi.

CÓ THỂ DÙNG thử các thuốc có Bismuth.

Trong các loại thực phẩm, có một số trong quá trình tiều hoá sinh ra nhiều khí hơn các thực phẩm khác. Chúng ta cần biết để tránh ăn nhiều trong một bữa, nhất là trước khi chúng ta đi hội họp tiếp khách hay gặp người yêu. Ðó là các loại rau và trái cây như:

- Các loại cải kể cả cải bắp

- Cải hoa (xúp-lơ)

- Các loại cà

- Các loại đậu; đậu thường, đậu Hà Lan, đậu tương...

- Lê

- Táo

- Ðào

- Mận

- Hành, tỏi

- Nho

- Ngô rang

- Phó-mát

Trong các loại thuốc có tác dụng làm giảm việc "đánh hơi" (rắm), người ta thường dùng Simethicone còn có tên gọi là Mylicon.

Khi bụng sình hơi nhiều, ta cũng nên nghĩ tới các vấn đề sau:

- BỘ máy tiêu hoá không tiêu thụ tốt các chất sữa và thực phẩm từ sữa, các chất béo.

- Trong ruột có quá nhiều vi khuẩn.

26. Viêm đường tiểu tiện

Bình quân cứ 5 phụ nữ thì có một người từng bị viêm đường tiểu tiện. Ðàn ông cũng dễ bị, nhưng ít hơn.

Các triệu chứng của bệnh viêm đường tiểu tiện gồm:

- Luôn buồn đi tiểu.

- Ði tiểu nhiều và lắt nhắt (đái luôn và ít một).

- Buốt, rát đường tiểu tiện.

- Nước tiểu có máu.

- Sau khi đái rồi vẫn cảm thấy bọng đái còn đầy, hoặc tức

- Ðau bụng dưới (bọng đái) hay hai bên bụng (thận).

- Cảm thấy ớn lạnh, sốt, buồn nôn, ói mửa (triệu chứng của viêm thận).

Nếu có các triệu chứng trên, cần phải đi tới bác sĩ ngay. Càng để lâu, bệnh càng nặng. Bác sĩ sẽ lấy mẫu nước tiểu đưa đi xét nghiệm để biết rõ tỉnh trạng của bệnh.

Sau đây là những biện pháp đề phòng bệnh:

- Nếu bạn là phụ nữ, cần lau sạch và khô bên ngoài lỗ tiểu và bộ phận sinh dục sau khi tiểu và sau khi tắm.

- Uống nhiều nước. Ði tiểu nhiều tốt vì mỗi lần đi như vậy là một dịp thông rửa đường tiểu, tống các vi khuẩn (nếu có) ra ngoài.

- Sau quan hệ tình dục, phải đi tiểu ngay, dù chưa cảm thấy cần.

- Nên mặc đồ lót bằng vải bông cho thoáng, tránh nóng, ẩm là những điều kiện thích hợp cho các vi khuẩn phát triển:

- Phụ nữ khi đang có bệnh, tránh rửa bộ phận sinh dục bằng các dụng cụ thụt, bơm (để tránh lây vào âm đạo và dạ con).

27. Tránh cước vì lạnh

Mỗi năm có tới 10.000 người Mỹ bị cước.

- Ngâm hay phun nước nóng từ 38oC - 40oC, và dung dịch chất kháng sinh vào chỗ bị cước và ngưng, khi thấy cảm giác lại - chừng 45 phút.

- Tới phòng cấp cứu vì cước có thể làm bạn bị nhiễm trùng uốn ván.

Ðề phòng cước, nên:

- Mặc nhiều lớp quần, áo, tất. Nhiều áo mỏng hơn một cái áo dày vì lớp không khí giữa các lớp áo mỏng giữ nhiệt và sưởi ấm thân thể rất tốt.

- Tránh uống rượu và hút thuốc. Rượu làm máu bị mất nhiệt nhanh và thuốc lá có tác dụng làm máu lưu thông chậm, nhất là tới các điểm tận cùng như ngón chân, ngón tay.

28. Bệnh ngứa trong mùa đông

Mùa đông, người ta hay bị ngứa. Nguyên nhân là da khô đến mức có chỗ bị nứt nẻ và sưng phồng.

- Dùng loại xà phòng nhẹ, đặc biệt.

- Tắm xong nên dùng khăn thấm nước trên mình, hơn là lau khô.

- Tránh ngâm tay vào nước nóng và những chất tẩy rứa. Nếu cần thiết, nên dùng găng tay bảo vệ.

- Tránh ngồi gần lò sưởi quá.

Ðề phòng, tránh rôm sẩy, nên:

- Mặc đồ nhẹ, mỏng, thoáng.

- Rắc nhẹ phấn rôm vào các nơi bị rôm.

- Tắm nước mát.

- Tránh những chỗ nóng, ẩm, không thoáng và nếu có điều kiện, sử dụng máy lạnh.

Một cuộc dạo chơi trong rừng cây, trên bãi cỏ, nhìn vòm lá và nghe chim hót bao giờ cũng có nhiều điều thú vị và mơ mộng. Tuy vậy, cũng nên cẩn thận vì sự mơ mộng sẽ chóng tiêu tan nếu bạn bỗng bị ngứa cuồng cả người lên.

Nguyên nhân do một số cây có nhựa gây ngứa tới độ làm bạn giộp cả da.

Trong trường hợp như vậy, nên:

- Giũ và giặt quần áo, tất vớ. Những đồ không giặt được nên để dưới quạt hay chỗ thoáng độ 3 tuần lễ.

- Tắm bằng xà phòng. Dùng bông tẩm cồn, rượu, thấm nhẹ lên chỗ ngứa. Lát sau, rửa bằng nước.

Thường, nhựa cây gây ngứa, rát tới 2-3 ngày. Nếu bị rát nhiều, rửa và đắp bằng dung dịch calamin vào chỗ da bị ngứa rát.

- Nếu da tiếp tục bị giộp và lan rộng, có thể rửa nhẹ bằng dung dịch soda. Rửa như vậy, những nốt giộp có thể bị vỡ nhưng sẽ ngưng lan rộng.

- Nếu những vết giộp vẫn lây lan, nhất là ở VÙNG MIỆNG, MẮT VÀ CƠ quan sinh dục, cần phải tới bác sĩ để được chỉ dẫn điều trị và uống thuốc. Thuốc được chỉ định sẽ là loại steroid để uống và đắp lên chỗ ngứa.

31. Chữa trị chứng phát ban

Sau một bữa ăn ngon có các thực phẩm đặc biệt như cua, tôm, sò... bạn có thể bị mẩn ngứa khắp người. Những nốt phồng như muỗi đốt, nhưng từng đám, màu đỏ xuất hiện từ mặt, thân mình tới tay, chân, đùi, gây ngứa ngáy khó chịu: đó là chứng phát ban. Ban có thể lặn trong vòng 24 giờ nhưng sau đó lại bị lại.

- Cơ thể kị với cá loại thuốc như aspirin, sunfa, penicillin.

- Thời tiết lạnh.

- Sự mệt mỏi, căng thẳng thần kinh (stress).

- Một số thực phẩm như chocolate, hạnh nhân, cà chua...

- Bị nhiễm độc

- Phản ứng với các chất như: phấn hoa, mốc, mùi hoá chất

- Bị côn trùng chích (đốt)

- Viêm cơ.

Nhiều khi chúng ta không xác định được nguyên nhân sự phát ban. Tuy vậy,việc điều trị hoặc phòng chống sự phát ban tái phát là cần thiết vì ban cũng có thể làm chết người trong trường hợp làm sưng lưỡi và cổ họng, khiến bệnh nhân không thở được, hoặc ban ảnh hưởng tới tim, phổi và bộ phận tiêu hoá.

Khi bị ban, cần theo sự chỉ dẫn sau:

- Ðắp khăn tắm nước lạnh lên chỗ ban mọc.

- Mặc quần áo rộng, thoáng.

- Nghỉ ngơi, cố thư giãn cơ thể và tinh thần.

Không dùng aspirin làm ban tăng thêm.

32. Trị mụn cóc và hạt cơm

Hạt cơm, mụn cóc có thể làm xấu tay, chân, nhưng vô hại. Chúng có thể lây từ người này qua người khác. Người ta phân biệt:

Hạt cơm sâu cũng dễ lây. Bởi vậy, phải tránh sờ mó trực tiếp vào chân người có hạt cơm. Những chỗ tắm chung cũng là chỗ dễ lây lan. Khi tắm, không nên đi chân đất và lau khô chân ngay sau khi tắm.

Một số hạt cơm sẽ tự biến mất. Một số có thể trị bằng a-xít salicylic hay a-xít lactic. Khi sử dụng các a-xít này, nên cẩn thận không để a-xít dính vào những chỗ da không bị mụn, vì a-xít có thể huỷ hoại da.

Bác sĩ chữa trị mụn cóc hay hạt cơm thường chỉ định các biện pháp:

- Dùng dung dịch nitrogen.

- Làm tiểu phẫu thuật đối với các hạt cơm sâu (mụn )

- Dùng tia laser

- Không nên đốt bằng điện vì sẽ có sẹo.

Những trường hợp sau, có thể làm bệnh nặng thêm:

- Mặc đồ len, lông.

- Người đổ mồ hôi.

- Tiếp xúc với hoá chất: các chất tẩy rửa, dầu thơm, kem bôi da, các dược phẩm...

Eczema khó trị. Nhiều khi nó đeo đẳng người bệnh suốt đời hoặc giảm dần lúc tuổi cao, rồi khỏi hẳn. Tuy vậy, chúng ta có thể xử trí để làm bệnh thuyên giảm như sau:

- Ít tắm, tránh tắm lâu. Nên tắm bằng vòi hoa sen. Nếu tắm bồn tắm, nên pha thêm dầu tắm vào nước.

- Tắm nước ấm.

- Không tắm xà phòng hoặc dùng xà phòng loại nhẹ, đặc biệt.

- Tránh mặc đồ len, chăn len

- Sau khi tắm tránh xoa dá bằng những dung dịch nhờn, có mùi.

- Không mặc nhiều quần áo để cơ thể được mát và thoáng.

- Tránh các thực phẩm, thuốc uống, dầu thơm đã gây cho mình dị ứng.

Những triệu chứng bệnh như sau:

- Trước khi mọc thủy đậu, cảm thấy da bị ngứa

- Những nốt phồng đỏ xuất hiện rồi xẹp xuống, phần lớn ở LƯNG, HAI BÊN MẶT, ÐÔI KHI CẢ Ở VÙNG mắt.

- Ðôi khi kèm theo sốt và cảm thấy người mệt mỏi.

Sau 3 tuần, các nốt mụn có thể lặn hết, nhưng vẫn còn cảm thấy da đau từ 1-6 tháng.

Khi các mụn đã khô hay vỡ, cần chú ý:

- Ðể nguyên không cần băng bó các nốt mụn. Không mặc đồ bó người

- Rửa nhẹ các nốt mụn nhưng không được gãi.

- Ðắp khăn tẩm nước lạnh, dung dịch calamine hay nước soda.

35. Tránh để côn trùng chích

Những cuộc cắm trại dưới gốc cây, nằm dài trên bãi biển trong những ngày hè thật là thú vị. Nhưng làm thế nào để khỏi bị côn trùng chích.

- Gói kín các thực phẩm và đồ uống, nhất là các đồ ngọt.

- Tránh dùng các loại dầu, kem bôi da có mùi.

- Không mặc quần áo màu sặc sỡ giống hình hoa. Nên chọn màu trắng hay một màu.

- Mặc quần áo dài, che chân tay và không đi đất.

Nếu bị chích, cần:

- Nhẹ nhàng gắp ngòi côn trùng ra, càng sớm càng tốt.

- Chú ý không gãi hoặc lấy ngòi bằng tay không vì ngòi có chất độc. Làm như vậy có thể làm vết chích đau thêm hoặc bị thêm vết chích (vì ngòi đâm vào tay. Nếu côn trùng là ong thì sau khi chích nó để ngòi lại. Các loại côn trùng khác không như vậy).

- Rửa chỗ bị chích bằng xà phòng và nước.

- Dùng nước đá áp lên chỗ chích để giảm đau rồi bôi loại pom-mát có antihistamin lên.

- Uống thuốc aspirin hoặc acetaminophen và antihistamin.

- Nếu bị chích vào miệng hoặc vào lưỡi phải tới phòng cấp cứu ngay vì có thể ảnh hưởng tới sự hô hấp.

Phần lớn chỗ chích gây ngứa hoặc đau, rát, nhưng tuỳ thuộc vào điểm bị chích, mà phản ứng cơ thể có thể trầm trọng hơn, từ mức bị sưng phồng tới tình trạng khó thở hay tăng nhịp đập của tim, bị ngất hoặc có thể chết.

Bởi vậy, nên căn cứ vào tình hình mà đưa đì cấp cứu. Những cuộc đi chơi xa có tổ chức, thường phải mang theo túi thuốc cấp cứu, gồm thuốc làm giảm bớt phản ứng của cơ thể, thuốc kháng sinh, thuốc trợ tim. Những người từng bị phản ứng bởi các vết chích phải có biện pháp tự lo cho bản thân.

36. Móng tay có thể nói gì về sức khỏe?

Bạn đã ngắm nhìn ngón tay mình cả ngàn lần rồi, nhưng có bao giờ bạn nghĩ rằng các móng tay có thể phản ảnh rất đúng tình trạng sức khỏe của mình hay không?

Ðể giữ các mong tay lành lặn, có thể phản ảnh cho mình biết sức khỏe của chính mình, nên:

- Mang găng bảo vệ khi phải tiếp xúc bằng tay với các hoá chất và các chất tấy rửa.

- Ðánh móng tay sạch sau mỗi lần lao động.

- Cắt xén biểu bì ở 2 góc ngón để tránh bị xước ở PHẦN NÀY.

- Không dùng móng tay để gạch, nậy vật gì.

Mỗi người chúng ta nên tự biết tại sao mình mệt và hiện tượng mệt của mình thuộc loại nào? Người ta phân biệt 2 loại mệt: MỆT THỂ XÁC VÀ MỆT TINH THẦN.

Người lao động nhiều thường thấy mệt vào buổi chiều và có thể phục hồi được sức khỏe sau một giấc ngủ qua đêm: đó là loại MỆT THỂ XÁC.

- Lượng các chất có kim loại trong máu, không đúng tỷ lệ quy định như tỷ lệ về các hợp chất có Na và K.

- Thiếu máu.

- Bị cúm kéo dài hoặc cảm lạnh.

- Bị nhiễm bệnh do virus

- Một số tuyến nội tiết như tuyến giáp hoạt động yếu.

- Phải cáng đáng quá nhiều công việc, nên lo lắng.

- Phải làm các công việc nhàm chán, không hợp khả năng.

- Mất tinh thần, chán nản.

Các biện pháp sau, có thể làm ta đỡ mệt:

- Chú ý tạo cho mình một chế độ ăn uống tốt: thực phẩm nhiều chất sắt, có trong thịt và các loại hạt, loại củ, rau và trái cây tươi.

- Chú ý hoạt động thân thể, tập thể dục, đi bộ ra ngoài trời, thở sâu.

- Tạo cho mình nơi làm việc thoáng mát: mở cửa sổ, uống nhiều nước.

- Ðiều hoà công việc như thế nào để có thời gian nghỉ và thư giãn. Một, hai buổi tối ngủ đẫy giấc sẽ khiến sức khỏe phục hồi nhanh. Trong những ngày làm việc, thu xếp sao để có một thời gian ngắn thư giãn bắp thịt, thở sâu và ngưng mọi sự suy nghĩ (thư giãn thần kinh) cũng rất tốt

- Thay đổi lề lối làm việc để khỏi bị nhàm chán từ cách ngồi, cách sắp xếp và thực hành công việc, thời gian làm việc và nghỉ ngơi... cốt để tạo ra cho mình cái gì đó mới lạ.

Nếu hiện tượng Mệt kéo dài quá 2 tuần, nên đi tới bác sĩ.

38. Trị bệnh thiếu máu

Mỗi ngày cơ thể chúng ta phải được hấp thụ từ 7-20mg sắt CÓ BẦU KHI sinh đẻ cho con bú, bệnh gan, ruột, ung thư, đều là những nguyên nhân bệnh.

Khi cơ thể mất khả năng hấp thụ vitamin B12, người ta bảo người đó bị bệnh thiếu máu mạn tính.

Chữa bệnh thiếu máu, phải tìm nguyên nhân. Nếu chỉ là do chế độ ăn không đầy đủ thì thật là may vì dễ chữa trị. Bác sĩ sẽ chỉ dẫn cho bạn như sau:

- Ăn thực phẩm có nhiều chất sắt: rau xanh, thịt đỏ, gan bò, gà, vịt, chim, cá, sò huyết, mầm lúa mì.

- Tránh uống nhiều nước trà, vì trong trà có chất ta-nin làm khả năng hấp thụ chất sắt của cơ thể bị chậm lại.

- Uống thêm thuốc có chất sắt. Nên uống sau bữa ăn hoặc trước khi ăn. Không nên uống khi đói, chất sắt sẽ làm dạ dày (bao tử) bị cồn cào, khó chịu.

39. Ðề phòng và chữa người bị ngất xỉu

Trước khi bị ngất xỉu, ta thường thấy chung quanh tối sầm lại và mọi vật quay cuồng. Mắt hoa lên như nhìn thấy bao nhiêu ngôi sao lốm đốm, mặt tái đi, người đổ mồ hôi lạnh. Thế rồi ta ngã xuống.

Tinh trạng ngất xỉu có thể lâu vài giây cho tới nửa giờ. Nguyên nhân vì lượng máu lưu thông lên não bị giảm đột ngột do: xúc động, quá mệt, thay đổi tư thế bất chợt, như đang ngồi bất chợt đứng nhanh lên, nồng độ đường trong máu thấp, nhịp đập của tim thất thường, lên cơn đau tim, quá tức giận...

Ðây là những việc ta phải làm khi cấp cứu một người bị ngất.

- Ðặt nạn nhân nằm dài trên giường, đặt sao cho đầu thấp hơn tim, hai chân gác lên cao. Mục đích để máu dễ lưu thông lên não.

Nếu nạn nhân được nằm sớm như vậy họ sẽ vẫn ý thức được sự việc chung quanh không bị mất cảm giác hoàn toàn.

- Quay đầu nạn nhân sang một bên để lưỡi không bị tụt vào cổ

- Nới lỏng quần áo.

- Giữ cho người nạn nhân được ấm, nhất là nếu đang vào mùa lạnh.

Những điều không được làm:

- Không được tát hoặc lay nạn nhân, nhất là khi vừa mới ngất.

- Không được cho nạn nhân uống gì, kể cả uống nước.

- Chỉ để nạn nhân đứng dậy khi họ cám thấy chắc chắn đã hồi sức. Phải chú ý theo dõi một vài phút sau đó, đề phòng họ bị ngất lại.

Nếu bạn đã từng bị ngất, hãy thử ngẫm lại xem nguyên nhân vì đâu. Ngất không phải là một bệnh. Nhiều người có thể bị ngất cùng thời gian tại một nơi đông đúc, nóng khi quá mệt, lúc bụng đói hoặc gặp một việc gì gây uất ức.

Các dược phẩm (thuốc uống) cũng có khả năng làm cho bạn bị giảm huyết áp mà không hay biết. Nếu thấy có triệu chứng chóng mặt sau khi dùng thuốc, nên hỏi bác sĩ để đổi loại thuốc khác.

Phần lớn các trường hợp đau lưng là do các bắp thịt ở lưng dưới bị mỏi mệt. Cách chữa trị đơn giản là:

- Nằm nghỉ trên giường. Tư thế nằm ngửa làm lưng bị ép xuống. Mỗi lần ta động đậy, lưng như được xoa bóp: cảm giác nhức mỏi sẽ đỡ dần. Nhưng, nằm 2-3 ngày là đủ.

Nằm lâu hơn sẽ làm các bắp thịt yếu đi. Trong thời gian nằm nghi hãy dưỡng bệnh:

- Chỉ ngồi hay đứng dạy lúc thật cần thiết. Khi nằm, thỉnh thoảng nên nghiêng người sang trái, sang phải; co duỗi chân, chống tay vào giường đề nâng người lên rồi lại nằm xuống.

Ðể tác dụng vào lưng dưới, để vật đệm xuống dưới đầu gối hoặc nằm nghiêng và co hai chân lại.

Thuốc: các loài thuốc đều chỉ làm đỡ đau nhất thời (một thời gian không chữa được hết mãi mãi.

- Aspirin là một thuốc thông dụng làm giảm đau nói chung, và đau lưng nói riêng.

- Bác sĩ còn có thề cho chúng ta dùng một số thuốc làm giảm sự co thắt của các cơ bắp. Những thuốc này cấn uống theo sự hướng dẫn của bác sĩ, kể cả các thuốc an thần có codein.

Phương pháp chườm lạnh:

- Nếu lưng đau vì va chạm, có những mạch máu và cơ bắp bị rách, có thể chườm lạnh: bọc nước đá vào một cái khăn rồi nằm đè lưng lên trong 20 phút. Làm 2, 3 lần mỗi ngày liên tục trong 3 ngày.

Phương pháp chườm nóng:

Xoa bóp: là một phương pháp tốt trị đau lưng, có tác dụng làm cho máu lưu thông tới những mạch máu nhỏ và làm thư dăn các cơ bắp.

Bằng các phương pháp trên, khi cảm giác đau lưng đã đỡ nên chuyển qua luyện tập thể dục nhẹ nhàng với các động tác tác dụng tới phần cơ bụng và lưng dưới. Thời gian này nên tránh ngồi lâu. Khi ngủ, chỉ nằm ngửa hay nằm nghiêng. Không bao giờ nằm sấp.

Sau 7 ngày, nếu lưng vẫn không đỡ đau, cảm giác đau lại chuyển chỗ sang điểm khác như: đau hai bên lưng dưới, xuống mông, xuống dùi, khó đưa chân lên cao, đi cũng thấy đau v.v... nên lại khám bác sĩ để được chẩn đoán thêm về các bệnh:

- Cột sống và gai cột sống

- Thần kinh toạ v.v...

41. Kể bệnh thế nào?

Sau đây là một số câu hỏi bác sĩ có thể đặt ra, hoặc nếu biết trước, chúng ta có thể dựa vào đó để chuẩn bị kể bệnh với bác sĩ:

- Bạn bị đau từ bao giờ?

- Lúc nào trong ngày bạn bị đau, thỉnh thoảng đau hay đau liên tục?

- Tự nhiên bạn thấy đau hay mỗi khi làm gì đó mới bị đau?

- Ðau một chỗ hay cảm giác đau di chuyển nơi này qua nơi khác?

- Mỗi lần đau bao nhiêu lâu?

- Uống aspirin có thấy giảm đau không?

- Bạn đã làm thế nào để đỡ đau? Có ÐỠ KHÔNG?

Mỗi lần đau có các triệu chứng gì kèm theo không (thí dụ: nôn, mệt).

CÓ THỂ CHIA ra làm nhiều loại đau và đau với mức độ khác nhau. Khi kể bệnh nên nói rõ để giúp bác sĩ chữa trị, định được bệnh nặng hay nhẹ, thuộc bộ phận nào trong cơ thể. Bạn có thể chọn một trong số những câu dưới đây để mô tả cái đau:

Ðau lưng có nhiều nguyên nhân. Bác sĩ cần hỏi han những câu hỏi sau để chẩn đoán bệnh. Bạn cũng có thể gửi cho bác sĩ những câu trả lời thay cho việc tới khám bệnh, nếu bạn không có điều kiện.

3. Ðau vào lúc nào, đau thế nào, trước khi đau có triệu chứng gì không?

4. Cơn đau thấy tức thì hay tới từ từ?

5. Bạn có buồn nôn, ói trong khi đau không?

7. Phải chăng đây là lần đau đầu tiên?

8. Cơn đau liên tục?

9. Cơn đau có lúc nào gián đoạn không?

10 Ðau nhức, âm ỉ, mỗi lúc lại đau thêm, đau nông hay sâu?

11. Bạn có thể dự đoán vì sao mình đau không? Hãy chọn các nguyên nhân sau:

- Vì thời tiết thay đổi

- Vì vác nặng

- Vì tư thế lúc đứng, ngồi, cúi, nằm...

- Vì thần kinh căng thẳng

- Vì thấy kinh nguyệt

- Vì bệnh

- Vì mang thai.

- Vì làm việc quá sức

- Các lý do khác...

12. Bạn thường đau vào lúc nào:

- Khi làm việc

- Khi nằm

- Khi cúi xuống

- Khi thần kinh căng thẳng

- Khi mệt

- Khi ngồi khâu, đan

- Khi ngồi

- Khi đứng

- Khi lái xe

- Khi vác nặng

- Lúc sáng

- Lúc trưa

- Lúc chiều, tối

13. Ðau một chỗ hay lan đi nhiều chỗ?

15. Bạn thường nằm đệm hay trên giường cứng?

16. CÓ LẦN nào bạn bị xúc động hay bị thần kinh căng thẳng quá hay chưa?

17. Trên người có chỗ nào bị tấy đỏ, đau, hay giộp phồng?

18. Bạn thường đau hàng ngày như thế nào?

19. Bạn thấy làm thế nào thì đỡ đau:

- Chườm nóng

- Chườm lạnh

- Tập thể dục, vận động người

- Tắm nước nóng

- Xoa bóp, thư giãn

- Mang nịt

- Ði bộ.

20. Bạn muốn góp ý hay để nghị gì với bác sĩ không?

43. Những điều cần nhớ khi mang, vác

Bạn vừa nhấc một vật lên. Bỗng thấy nhói một cái. Thế là cơn đau xuất hiện. Nếu bạn đã từng đau lưng, phải biết đề phòng.

Muốn tránh các hiện tượng như trên, khi nhấc một vật gì, bạn phải nhớ:

- Không nhấc vật nặng quá.

- Không cúi thấp quá thắt lưng để nhặt một vật gì đó.

- Không nhấc vật nặng khi cong lưng. Khi vác cũng vậy.

- Không nhấc nhanh, không giật mạnh vật lên.

- Khi nhấc hai tay, nên phân phối các vật cho 2 bên đều nặng như nhau.

- Không một tay bế con, một tay nhấc vật để lên cao. Hãy đặt con xuống, rồi dùng 2 tay nhấc vật.

- Cần phải hết sức chú ý khi nhấc vật nặng mà lại đi giầy cao gót. Tốt nhất là cởi giầy ra.

- Khi nhấc vật, nên đứng dạng chân cho vững.

- Không nhấc vật nặng, nếu bạn có bệnh đau lưng hay đã từng bị đau lưng.

Khi nhấc vật, nên nhớ:

- Ði giầy chắc chắn, không đi giầy cao gót.

- Chùng đầu gối xuống rồi nhấc vật lên

- Chú ý sứ dụng bắp thịt bụng và mông khi nhấc

- Chú ý phối hợp bắp thịt đùi và chân để đỡ vật

- Nhấc vật lên, sát với thân người

- Chùng đầu gối, trước khi nhấc

- Nhấc từ từ, nếu cần nhờ người đỡ giúp

- Khi phải di chuyển vật, hãy nghĩ xem có phương pháp gì ngoài việc phải mang vác hay không?

44. Ðiểm đau của đấu thủ khi chơi quần vợt

- Dùng vợt nặng quá

- Banh cũ, bẹp

- Tay vợt không cân đối với mặt vợt

Khi đánh banh, chưa biết sử dụng sức mạnh phối hợp của cánh tay với toàn thân, nên cánh tay phải làm việc quá sức

Ðể giảm đau, nên:

- Uống aspirin.

Nếu bị đau liền trong 3 tuần, không đỡ, nên đi bác sĩ để được chiếu X-quang hoặc uống thêm thuốc, hoặc chích thuốc có steroid:

- Phải đợi thật hết đau rồi mới được chơi lại.

- Mang nịt bảo vệ cổ tay.

- Luyện tập tay và cổ tay bằng cách nhấc từ từ vật nhẹ để làm căng cổ tay

45. Trị chứng giãn tĩnh mạch

Ðề phòng bệnh này:

- Khi ngồi, không nên bắt chéo chân.

- Tránh đứng lâu một chỗ. Nếu công việc buộc phải đứng, nên dồn sức nặng sang một chân và đổi chân luôn luôn.

- Không mặc quần áo chật, bó cổ tay, cổ chân, khuỷu tay, khuỷu chân, đùi, hông.

- Ăn nhiều trái cây và thực phẩm dễ tiêu, sự táo bón dễ làm các mạch máu bị giãn.

46. Ðể tránh có mùi hôi chân

- Ði giầy có lỗ thoáng hoặc dép hơn là giầy bí hơi.

- Nếu có điều kiện, nên thay đổi giầy mỗi ngày.

ghề, khi ta đi giầy chật, da chỗ chân bị cọ sát hàng ngày bị cứng lại và dày lên. Không được dùng lưỡi dao cạo râu (lưỡi lam) hoặc các vật gì sắc để cắt mỏng sừng và chai.

Cũng không nên dùng bất kỳ hoá chất mạnh nào để làm việc này vì như vậy, có thể làm chân bị viêm, nhiễm.

- Ði giầy vừa khớp với chân. Không làm các ngón chân bó.

- Ngâm chân nước nóng để các chỗ sừng và chai mềm

- Dùng vật đệm - có bán ngoài các cửa hàng - đệm vào chỗ sừng và chai

- Nếu những số sừng và chai bị bong, đắp khăn hay gạc tẩm dung dịch 5-10% a-xít salicylic và băng lại. Nếu chỗ bong tiếp tục bị đau, nên đi khám bác sĩ. Nhiều khi phần

sừng và chai ăn sâu xuống các mô thịt như có rễ, phải dùng tới thuốc đặc trị để cậy được lớp rễ lên.

- Nếu lớp chai dày quá, có thể ngâm nước nóng rồi lấy đá nhám khẽ mài cho bớt dày. Không được cắt hay cậy.

Những người có bệnh tiểu đường và bệnh tim cần chú ý giữ gìn chân và móng chân. Hết sức đề phòng để chân không bị viêm nhiễm. Nếu có vấn đề gì, phải nhờ bác sĩ chữa trị ngay vì sự viêm nhiễm tay chân của những người này, có ảnh hưởng nhiều tới bệnh.

48. Xử trí với móng mọc vào trong

Ðôi khi, móng chân mọc không thẳng. Phần đầu, nhất là hai bên cạnh cong, khi mọc đâm vào da thịt gây sưng tấy, đau và có trường hợp làm nhiễm trùng, có mủ. Nguyên nhân như sau:

- Ðầu móng chân bị va chạm mạnh, thường xảy ra khi chơi thể thao.

- Ði giầy chật.

- Cắt móng chân sát quá. Khi mọc, hai góc chân đâm vào thịt.

- Móng chân cong, bẩm sinh.

- Ngâm rửa chân 3-4 lần trong ngày vào nước nóng.

- Khẽ nâng phần bị cong lên bằng cái dũa móng.

- Tẩm một miếng bông nhỏ vào dung dịch thuốc sát trùng rồi tìm cách đệm bông vào dưới chỗ móng chân cong, để khỏi cắm vào thịt.

- Làm lại 3 bước trên hàng ngày tới khi móng mọc dài vượt chỗ đau. Trong những ngày này, nên đi giầy để bảo vệ chỗ đau.

Các triệu chứng gồm:

- Ngón chân tay nhợt, trắng hay tím. Chuyển sang màu đỏ khi lạnh.

- CÓ cảm giác như kiến bò và tê cóng.

- Thấy đau khi chuyển màu từ tím sang trắng hay đỏ sang trắng.

Ðể giảm bệnh, nên:

- Ngưng hút thuốc vì thuốc làm máu lưu thông chậm.

- Tránh uống cà phê vì chất cafein làm mạch máu thu hẹp lại.

- Tránh không cầm vật lạnh. Thí dụ: không cầm tay trực tiếp vào nước đá, khi dùng phải lấy cặp, cặp đá.

Thỉnh thoảng tập vẩy mạnh tay xuống đất, hay quay 2cánh tay theo hình tròn, ngược đi ngược lại như người tập bơi sải. Ðộng tác này có mục đích dồn máu ra đầu ngón tay.

- Khi đứng hay ngồi, động đậy đầu ngón tay, chân.