phần mềm quản lý bệnh viện YKHOANET

Trò chuyện về tình yêu, giới tính, sức khỏe

Một số vấn đề chung của cả hai giới

* Về sinh lý

Dinh dưỡng tuổi dậy thì

Ở cái tuổi ăn tuổi ngủ này, bạn cần “nạp” nhiều chất dinh dưỡng. Các cụ vẫn dạy “ăn sam ăn sưa”, có nghĩa là phải ăn nhiều thức ăn khác nhau, đủ cả rau, quả, thịt, cá, tôm, cua... mới đảm bảo dinh dưỡng, khoáng chất và sinh tố quan trọng cần thiết cho cơ thể phát triển. Bạn gái bị mất máu mỗi khi hành kinh cần thường xuyên ăn các thực phẩm có nhiều sắt như rau xanh (muống, cải, mùng tơi, ngó...), thịt đỏ (thịt lợn, thịt bò, gan). Cơ thể bạn như cái cây đang vươn cành nhú lộc. Cây sẽ còi và rũ xuống nếu đất thiếu chất màu, cũng như bạn sẽ không lớn được nếu ăn uống không đủ chất dinh dưỡng và năng lượng. Vì vậy, khi không có bác sĩ nào chẩn đoán là bị bệnh béo phì thì bạn đừng ăn kiêng nhé.

Trứng cá

Trứng cá là sản phẩm của các tuyến chất nhờn bên dưới da. Khi bạn dậy thì, các tuyến này hoạt động mạnh hơn, việc đào thải qua da mạnh hơn. Bã nhờn nếu không thoát ra mà nằm lại ở lỗ chân lông thì dần dần sẽ tích lại thành một “cục” nhỏ màu trăng trắng vàng vàng dưới da. Đó chính là trứng cá. Thường thì đến 20 tuổi, trứng cá sẽ giảm dần hoặc hết hẳn.

Trứng cá của mỗi người phản ứng khác nhau với các yếu tố kích thích. Có bạn lên nhiều trứng cá khi thức khuya, khi có điều lo lắng, lúc gần kỳ thi. Một số bạn bị lên trứng cá khi sắp hành kinh, hoặc sau khi uống cà phê, uống chè, hút thuốc. Nếu nhận thấy có một yếu tố kích thích trứng cá mọc, bạn hãy tránh nó đi.

Ăn nhiều rau quả và thức ăn nhiều chất xơ sẽ giúp bài tiết dễ dàng và có thể có tác dụng đối với trứng cá. Bạn cũng nên rửa mặt sạch sẽ, chà xát mặt nhẹ nhàng giúp cho máu lưu thông. Tuy nhiên, đừng rửa quá nhiều vì như vậy sẽ làm da mặt khô, các tuyến tiết thêm chất nhờn, có thể làm trứng cá nặng thêm.

Đa số các nốt trứng cá đều nhỏ và tự biến đi, chỉ một số ít là lớn và tồn tại lâu. Tốt nhất bạn đừng nặn trứng cá, vì có thể làm trứng cá lan ra. Còn nếu “không thể đừng được”, bạn chỉ nên nặn các nốt “đã chín” và dễ nặn. Trước khi nặn, bạn hãy rửa tay thật sạch để tránh nhiễm trùng. Khi nặn, bạn hãy khéo léo để không làm tổn thương vùng xung quanh, tránh tạo sẹo. Bạn hãy thận trọng với những nốt trứng cá ở quanh miệng vì đây là “khu vực cấm”. Trứng cá ở đây nếu bị nặn non hoặc nặn bằng tay bẩn sẽ có thể gây nhiễm trùng rất nặng (đinh râu), sẽ đau và xấu hơn nhiều.

Thông thường trứng cá không phải là vấn đề lớn, nhưng nếu thường xuyên bị nhiều nốt trứng cá bọc, to, có mủ hoặc trứng cá để lại sẹo xấu, bạn có thể tìm đến bác sĩ da liễu để khám và điều trị .

Mùi cơ thể

Khi dậy thì, các tuyến mồ hôi tăng cường hoạt động, chất tiết mồ hôi đổ nhiều khiến cơ thể một số bạn có mùi khác đi, rõ nhất là mùi ở nách và cơ quan sinh dục.

Mùi cơ thể mỗi người một khác. Người thính mũi coi nó là một đặc điểm nhận dạng, là sự hấp dẫn riêng. Nhưng có nhiều bạn khó chịu vì nách có mùi hôi. Thực ra mồ hôi mới ra khỏi cơ thể không hôi, nhưng sau đó bị vi khuẩn phân huỷ nên có mùi, có người hôi, có người không. Cách xử lý tốt nhất là mặc áo bằng vải cotton thấm ẩm và thoáng khí, để mồ hôi dễ bay hơi. Ngoài ra, cần tắm rửa, thay áo thường xuyên để nách không kịp hôi. Có bạn dùng chanh hoặc phèn chua xát vào nách sau khi tắm để giảm mùi hôi, bạn hãy thử xem. Nếu ở thành phố, bạn có thể tìm mua chất khử mùi.

Cơ quan sinh dục có mùi nồng mạnh là thường, bạn chớ bao giờ dùng chanh, chất khử mùi hay nước hoa... để giảm mùi nhé. Lý do là các chất đó có thể làm mất cân bằng các vi khuẩn nơi đây, gây bệnh hoặc gây dị ứng cho da. Bạn chỉ nên rửa hằng ngày với ít xà phòng thơm mà thôi.

* Về tâm lý

Tuổi dậy thì cũng là tuổi hình thành tính cách, suy nghĩ, cách sống. Cha mẹ và thầy cô ngày ngày hướng dẫn bạn, chuẩn bị cho bạn vào đời. Nhưng ngoài những lời dạy của cha mẹ và thầy cô, bạn còn xem sách báo, phim ảnh và nghe bao chuyện của bạn bè, của người ngoài đường phố. Tất cả đều ảnh hưởng đến suy nghĩ của bạn. Chẳng đáng ngạc nhiên khi bạn bối rối về cơ thể mình hoặc không biết cách xử sự trong quan hệ với một người bạn khác giới đặc biệt. Chúng ta hãy cùng bàn nhé.

Cảm nhận về cơ thể mình

Mỗi con người có một bộ nhiễm sắc thể quy định các đặc điểm của cơ thể. Đây là yếu tố hàng đầu quyết định hình dáng cơ thể bạn, sau đó mới đến dinh dưỡng, tập luyện. Bộ nhiễm sắc thể rất phong phú nên con người mỗi người một vẻ. Vậy mà có không ít bạn gái đau khổ vì không có vóc dáng cao, thân hình mảnh, bộ ngực lớn như người mẫu. Không ít bạn trai tự dằn vặt vì cơ thể không vạm vỡ to cao như các chàng lực sĩ. Bạn nên biết rằng, những người mẫu đó chỉ chiếm tỷ lệ rất thấp so với toàn thể dân số. Vì vậy chẳng nên so bì với họ.

Cũng xin hỏi bạn: Cái đẹp là gì? Cái đẹp là thứ không có công thức, khuôn mẫu. Ở đời có bao vẻ đẹp khác nhau. Người này có đôi mắt đẹp, người khác có nụ cười duyên... Bạn cũng có thể rất đẹp nếu có một nét tính cách đẹp như lòng nhân ái, tính tự tin, sự chân thành, sức sống dồi dào...

Muốn đẹp về hình thể, bạn hãy ăn uống tốt, vận động nhiều, tập luyện thể dục thể thao. Nhưng bạn nên tâm niệm rằng dù không giống người mẫu hay lực sĩ, bạn vẫn đẹp một vẻ đẹp riêng của mình. Bạn không tin ư? Hãy thử làm một bài tập này: Không nghĩ đến khiếm khuyết mà hãy dành nửa tiếng tìm ra những điểm hay, điểm đẹp của mình... Thế nào? Chắc không hiếm những điểm mà bạn tự hào phải không? Đừng làm người ưa than vãn, bới móc khuyết điểm ở mình, bởi như vậy thì bạn khó mà đẹp được. Nếu bạn tự tin vào vẻ đẹp của bản thân, tự bạn sẽ toát lên cái đẹp. Bạn cứ thử nghiệm mà xem.

Quan hệ giới tính

Có nhiều điều cần suy nghĩ trong quan hệ với bạn khác giới của các chàng trai, cô gái ở tuổi dậy thì. Bạn nghĩ gì về câu chuyện sau:

Sơn và Lam học cùng trường trung học. Lam 17 tuổi, học lớp 11A. Sơn 18 tuổi, học lớp 12H. Hai người chơi chung một hội bạn đông, hay gặp gỡ, chơi thể thao, ca hát, đi chơi. Họ có cảm tình và thích ở gần nhau. Trong các chuyến đi xa của hội, Sơn mượn xe máy của bố để chở Lam. Ngoài những buổi đi chơi cả nhóm, hai bạn thỉnh thoảng có hẹn gặp nhau riêng. Họ thích dắt tay nhau đi dọc bờ hồ. Rồi họ ngồi xuống ghế bên hồ tâm sự, trao nhau nụ hôn đầu.

Bạn bè bàn tán về cặp Sơn - Lam. Bạn gái thân của Lam ngưỡng mộ Sơn bảnh trai, vui tính. Hai bạn trai chí cốt của Sơn đùa rất bạo: “Kết rồi hả? Tình yêu thời mới đã “có gì” chưa? Kể cho hội này nghe đi”. Những câu đùa ấy tác động đến suy nghĩ của Sơn, khiến cậu nghĩ nhiều hơn đến “chuyện ấy”.

Rồi một hôm họ đi vào công viên âu yếm nhau. Họ trở nên rất thân thiết, cả hai cảm thấy xốn xang. Lam có phần hoảng sợ, nhưng Sơn bảo: “Chúng mình yêu nhau mà. Có gì khác đâu”. Sơn muốn đi xa hơn, Lam ngăn lại: “Đừng làm thế anh. Đừng mà”. Nhưng Sơn tỏ ra dịu dàng, hôn Lam say đắm và cố nài thêm bằng cả lời nói và hành động. Và thế là họ đã quan hệ tình dục. Sau buổi đó, cả hai đều thấy ngượng ngùng. Lam lo sợ, nhưng mỗi lần gặp nhau, Sơn lại nói: “Mình đã làm thế rồi thì cứ tiếp tục, có sao đâu”. Cả hai đều không nhắc đến những hậu quả có thể xảy ra và cách phòng tránh.

Sau 2 tháng, Lam thấy mình không hành kinh nữa. Cô lo sợ, cầu mong rằng đó chỉ là kinh nguyệt thất thường. Cô không dám nói với ai, kể cả Sơn. May mà mẹ Lam thấy con gái bất thường, đưa cô đi khám và biết là cô có thai. Lam phải nạo thai. Cô rất đau khổ sau việc đó. Mẹ Lam giận con và bạn trai của cô. Còn Sơn thì hoảng sợ, hoang mang. Hai bạn cãi nhau và ít gặp nhau hơn trước. Rồi họ không còn chơi với nhau nữa.

Tại sao đoạn kết lại buồn vậy? Chắc bạn có nhiều ý kiến về những việc Sơn và Lam nên làm và không nên làm. Bạn nghĩ gì về các câu hỏi dưới đây:

- Sơn và Lam có nên quan hệ tình dục khi họ còn đang ở tuổi học sinh không?

- Tình cảm của họ đã được coi là đủ chín chắn để có quan hệ tình dục hay chưa?

- Những ảnh hưởng nào có thể xảy ra với Sơn và Lam khi họ không có kiến thức về giới tính, tình dục mà cứ “làm liều”?

- Khi sự cố xảy ra, họ có nên nói với người lớn tuổi hơn? Họ nên làm gì?

- Sơn có nên ép Lam quan hệ tình dục khi cô không muốn không?

- Cách xử sự của Lam như vậy đã thực sự có trách nhiệm với bản thân chưa?

Bạn có suy nghĩ gì về một đoạn kết thúc khác như sau:

Rồi một hôm họ đi vào công viên âu yếm nhau. Họ trở nên rất thân thiết, cả hai cảm thấy xốn xang. Lam có phần hoảng sợ, nhưng Sơn bảo: “Chúng mình yêu nhau mà. Có gì khác đâu”. Sơn muốn đi xa hơn, Lam ngăn lại: “Đừng làm thế anh. Đừng mà. Chúng mình còn trẻ, còn nhiều thời gian mà”. Sơn tỏ ra dịu dàng, hôn Lam say đắm và cố nài thêm bằng cả lời nói và hành động. Nhưng Lam kiên quyết từ chối. Cô giải thích cho Sơn hiểu họ còn hai năm học phổ thông nữa, và trong tương lai có thể họ còn học cao hơn nữa, họ còn rất nhiều việc phải làm trước khi xây dựng gia đình. Sơn tỏ ra luyến tiếc nhưng đồng ý vì thấy Lam có lý. Hai bạn nhất trí sẽ tìm sách đọc về giới tính, tình dục trước khi họ có một quyết định khác về chuyện này... Rồi họ chuyển sang đề tài khác, và một lúc sau, hai người lại cười nói vui vẻ như đã quên chuyện vừa xảy ra.

Bệnh lây qua đường tình dục
Chăm sóc bà mẹ và em bé
Các biện pháp tránh thai
Các dấu hiệu bất thường của thai kỳ
Các khối u và ung thư
Các thủ thuật y tế thường dùng trong hộ sinh
Các vấn đề phức tạp đối với việc sinh nở
Có thai ngoài ý muốn
Giáo dục giới tính - giao duc gioi tinh
HIV/AIDS là gì?
HIV/AIDS đã trở thành một nạn dịch
Hoóc môn
Hút, nạo thai là thế nào?
Hệ sinh dục nam giới
Hệ sinh dục nữ
Khi nào nên đi “giải quyết” ?
Làm thế nào để mẹ bé và bé khỏe?
Mách mẹ bé một số cách để dễ chịu hơn khi mang thai
Một số bệnh thường gặp và cách phòng bệnh
Một số chủ đề về tình dục thường được quan tâm
Một số thay đổi khác thường gặp
Một số trường hợp khó khăn
Một số tâm trạng của tuổi tứ ngũ lục tuần
Một số vấn đề chung của cả hai giới
Một số vấn đề khác
Một số vấn đề liên quan đến bộ phận sinh dục
Một số điều cần biết về việc cho con bú
Một số điều liên quan đến tình dục
Một số điều lầm tưởng về tình dục
Người khỏe mạnh nên đối xử với người nhiễm HIV như thế nào?
Người ta có dễ thụ thai không?
Những quan niệm thường gặp về giới nam, giới nữ
Những thay đổi về sinh lý
Những thay đổi về tâm lý
Những yếu tố quan trọng trong tình yêu đôi lứa, tình cảm vợ chồng
Những đường lây truyền HIV và cách phòng tránh
Nếu yêu nhưng không muốn quan hệ tình dục thì phải làm sao?
Quá trình chuyển dạ thông thường
Sinh nở
Sự phát triển của bé và những biến đổi ở cơ thể mẹ bé
Sự thụ thai, phép màu của tạo hoá
Thanh niên nhìn nhận về tình dục trước hôn nhân
Thay đổi về khả năng sinh sản
Thế nào là tình dục đẹp?
Tránh thai có ý nghĩa như thế nào đối với sức khoẻ?
Trò chuyện về tình yêu
Trò chuyện về tình yêu, giới tính, sức khỏe
Trứng và tinh trùng - khởi đầu cuộc sống
Tác động đến sức khoẻ
Tình bạn khác giới
Tình dục khi mang thai
Tình dục ở tuổi tứ ngũ lục tuần
Vô sinh
Vẻ đẹp cơ thể mẹ
Xét nghiệm - cách duy nhất để biết có nhiễm HIV hay không
Đây là lúc thực sự cần có cả hai người
Đã nhiễm HIV rồi, nên sống như thế nào?
Địa chỉ cần đến