Để nối chi thành công, cần bảo quản tốt phần chi đứt lìa
 |
| Một ca nối tay thành công nhờ bảo quản tốt phần đứt lìa. |
Anh V. (20 tuổi) được BV Chấn thương Chỉnh hình TP HCM khâu nối bàn tay trái đứt lìa do máy cắt kim loại. Ba giờ sau mổ (ngày 18/10), tuần hoàn bàn tay đã được tái lập; sau 10 ngày, bàn tay hồng hào, ngón đã cử động. Đó là nhờ phần chi đứt được bảo quản tốt và nối lại chỉ 3 giờ sau tai nạn.
Trường hợp của N.V.X (Lâm Đồng) thì hoàn toàn ngược lại. Anh bị đứt lìa tay ngày 16/10 khi làm việc với máy cắt gỗ, được chuyển đến Bệnh viện 175 ở TP HCM. Do bịch đá bảo quản chi bị thủng, thời gian di chuyển quá lâu (trên 7 tiếng) nên dù các thầy thuốc rất cố gắng, bàn tay vẫn bị hoại tử 6 ngày sau khi khâu nối.
Bác sĩ Võ Văn Châu, Trưởng khoa Vi phẫu tạo hình (Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP HCM), cho biết, thành công của các ca khâu nối chi đứt lìa phụ thuộc nhiều vào cách bảo quản ban đầu đối với phần chi đứt. Nếu khâu này không được thực hiện tốt, việc khâu nối sẽ thất bại dù đây không phải là dạng phẫu thuật khó đối với trình độ của bác sĩ Việt Nam hiện nay.
Ở phần cơ thể không được tưới máu, các mô bị thiếu ôxy và dưỡng chất. Trong khi đó, quá trình chuyển hóa ở tế bào lại tạo ra CO2 và các chất độc hại. Những điều kiện này khiến tế bào dần dần chết đi (y học gọi là hoại tử). Thời gian chịu đựng sự thiếu máu nuôi của mỗi loại mô một khác, ngắn nhất là bắp thịt (chỉ trong 2 giờ ở nhiệt độ trên 20 độ C). Trong môi trường lạnh (0-10 độ C), thời gian chịu đựng sẽ tăng lên khoảng 1-1,5 lần. Do đó, bảo quản chi đứt lìa ở môi trường lạnh là phương pháp đơn giản nhất để duy trì sự sống cho nó.
Khi tai nạn gây đứt lìa chi xảy ra, cần xử trí ngay cho bệnh nhân theo hướng dẫn sau:
1. Đối với bệnh nhân:
- Rửa vết thương bằng nước chín nguội hoặc dung dịch sinh lý mặn; sau đó băng vết thương bằng vải sạch hay gạc vô trùng rồi cho bệnh nhân nằm nghỉ trong khi chờ chuyển viện.
- Đối với tai nạn đứt lìa ngón tay, chỉ cần băng ép lên vết thương là đủ, nếu đứt lìa bàn tay, bàn chân, cần làm thêm garô để tránh chảy máu. Cách làm: Dùng băng hay dây vải quấn vài vòng phía trên mỏm cụt khoảng 10 cm, đút một cây gỗ và xoắn vài vòng cho đến khi máu ngưng chảy, không siết quá chặt. Ghi nhận thời điểm làm garô và chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Nếu đi xa, cứ sau 90 phút, cần xả garô 5 phút.
2. Đối với phần chi đứt lìa:
- Cầm nắm nhẹ, rửa sạch bằng nước chín nguội. Không được rửa bằng xà phòng hay hóa chất.
- Quấn băng hoặc vải sạch quanh phần đứt lìa rồi cho vào một túi nhựa mỏng, buộc miệng túi lại.
- Đặt túi vào thùng đá lạnh, thau chứa đá lạnh, hoặc đơn giản nhất là cho vào trong một túi nhựa khác có chứa đá lạnh. Chuyển tất cả theo nạn nhân. Mục đích của quấn băng vải quanh phần chi đứt lìa là để chi không tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh.
3. Đối với phần chi đứt gần lìa:
- Rửa phần chi đứt và băng chung với vết thương.
- Đặt các túi nhựa nhỏ chứa đá lạnh lên phần đứt gần lìa khi chuyển viện.
- Chuyển viện thật nhanh để việc khâu nối có cơ hội thành công.
Người Lao Động
