THẮC MẮC BIẾT HỎI AI - BS TRẦN BỒNG SƠN
Thắc mắc biết hỏi ai (phần 23)
Các con đường lây truyền HIV/AIDS
1. Quan hệ tình dục
Bệnh AIDS có thể lây truyền khi quan hệ tình dục bất kể bằng cơ quan bộ phận nào, bất kể với ai, chứ không phải chỉ với người đồng tính ái, miễn là đối tượng đã nhiễm virus HIV. Có thư viết: "Tôi không bị đồng tính ái nên không lo AIDS". Nhận xét này hoàn toàn sai lầm và là sai lầm vô cùng nguy hiểm.
Người đồng tính ái thường dễ bị lây hơn người khác, vì họ chỉ chơi với nhau, qua lại trong một cộng đồng nhỏ bé, dẫn đến có nhiều cơ hội tiếp xúc với bệnh hơn. Ở châu Phi, nơi có gần 160.000 người bệnh, 80% bị lây qua quan hệ nam nữ bình thường và thân mật nhất của xã hội loài người.
Chớ nên nói: “Không bị trầy thì không sao”; vì luôn luôn và trong mọi trường hợp đều có vết trầy xước, nhiều khi chỉ thấy được bằng kính hiển vi. Nó không đau, không rát, nhưng đủ rộng để HIV chui lọt. Đơn giản vậy thôi, chứ chẳng cần phải “cho” , “nhận” hay “xuất”, “nhập” cái gì như nhiều bạn vẫn nghĩ về việc lây “từ đàn ông qua đàn bà” hoặc ngược lại. Số liệu thống kê hiện nay cho thấy, bao cao su có thể ngăn ngừa hữu hiệu trên 90% nguy cơ lây lan bằng con đường này.
2. Đường máu
HIV truyền qua kim tiêm, truyền, châm cứu, trích lễ, phẫu thuật, nhổ răng… nếu không đảm bảo vô trùng. Trong đó, những người nghiện ma túy với một cây kim tiêm cho vài chục mạng, tất nhiên là dễ bị lây hơn hết.
3. Đường dọc
Mẹ lây cho con qua rau thai trong lúc mang thai hoặc lúc sinh. Một vài trường hợp lây qua sữa mẹ cũng đã được ghi nhận tuy không mấy rõ ràng (tại châu Phi). Nhiều bà mắc bệnh vẫn được khuyến cáo nên cho con bú, vì suy dinh dưỡng có khi lại nghiêm trọng hơn.
Để khẳng định các điều trên, tổ chức y tế thế giới đã dựa vào những công trình nghiên cứu rất chặt chẽ. Mọi tình huống không nằm trong 3 trường hợp nêu trên đều không hội đủ điều kiện lây, cụ thể là không đủ số lượng HIV “cần thiết”. Chỉ vậy thôi, chứ không nên lý luận lòng vòng. Đây là việc phải nhấn mạnh, vì đã có những thắc mắc như:
- Muỗi đốt có lây không, vì muỗi cũng chích bằng kim? (Không biết “cây kim” của con muỗi bao lớn?)
- Tắm sông có bị AIDS không?
- Hôn nhau có bị AIDS không?
Và cứ cái đà này thì sắp tới sẽ là: Kiến cắn có bị AIDS không, ngồi chung xe đạp có bị AIDS không, mặc đồ “SIDA” có bị AIDS không... thì cuộc đời đâm ra khó sống quá!
Đặc biệt, có một nhóm học sinh Trường PTTH Lê Minh Xuân tranh cãi về việc thủ dâm có làm nhiễm AIDS hay không. Các em biết sợ AIDS là điều rất tốt, tuy nhiên muốn bị bệnh, phải có người khác truyền qua, tức là đòi hỏi Hai mình; trong khi thủ dâm chỉ là hành động Một mình.