Thuốc bổ từ con tằm
Nhộng tằm, tằm chín là những món ăn rất giàu dinh dưỡng, được dân gian dùng làm thuốc bổ, dùng cho trẻ suy dinh dưỡng, người suy nhược, phụ nữ sau đẻ ít sữa, đàn ông di mộng tinh.
Nhộng tằm rất giàu đạm, chất béo và chứa nhiều vitamin (như vitamin A, B1, B2, PP, C), khoáng chất (nhất là canxi và photpho). Giá trị dinh dưỡng của nó không thua kém thịt cá.
Con tằm còn là một vị thuốc nam tốt, thường được dùng nhất là tằm chín. Theo Đông y, tằm chín vị mặn, bùi béo, thơm, tính ấm, có chất bổ như sâm nhung, được dùng làm thuốc bồi dưỡng thần kinh, ăn ngủ kém, di mộng tinh, hư lao, trẻ em chậm lớn, phụ nữ sau khi đẻ ít sữa nuôi con, cơ thể suy nhược. Liều dùng mỗi ngày từ 6 g đến 12 g.
Cách bào chế cụ thể như sau: Chọn những con tằm chín đã nhả ít sợi
tơ; lúc này tằm có màu vàng óng. Loại bỏ những con bị ruồi đốt có
vết đen trên mình. Cho tằm vào nồi nước đang sôi, khuấy nhanh tay
cho đến khi tằm chuyển sang màu trắng ngà, vớt ra cho vào rổ thưa để
ráo nước. Sấy khô nhẹ lửa (khoảng 40-50 độ C) cho đến lúc tằm khô có
màu vàng nâu bóng, mùi thơm thì cho vào lọ nút kín. Khi dùng, lấy
tằm khô tẩm nước gừng (một phần gừng giã nát, hai phần nước) cho tằm
mềm ra, sao vàng, đảo luôn để không cháy, bao giờ thấy tằm khô bẻ
gãy là được. Đem tằm khô tán và rây thành bột mịn.
Tằm chín
cũng được bào chế thành thuốc bổ con tằm, công thức như sau: Tằm
chín 400 g, lá dâu tằm (loại bánh tẻ) 1.000 g, đậu nành đã nảy mầm
200 g, vừng đen 280 g, mật ong vừa đủ. Tằm chín chế biến như trên.
Lá dâu phơi trong râm, không phơi nắng, tán bột, bỏ xương lá, chỉ
dùng thịt lá. Đậu nành ngâm nước ủ cho lên mầm dài độ 1 đốt ngón
tay, đem phơi khô, sao thơm, tán nhỏ. Các vị cân đủ liều lượng, trộn
đều, cho vào thuyền tán thật mịn, rây kỹ, lấy mật ong cô đặc trộn
với bột thuốc làm viên bằng hạt ngô.
Người lớn mỗi lần uống
8-12 viên với nước chè nóng, ngày uống hai lần sáng và tối. Cứ uống
mười ngày lại nghỉ ba ngày, uống liền trong 1 tháng. Bài thuốc này
chủ trị các chứng suy nhược, ít ăn, kém ngủ, mệt nhọc, xanh xao
thiếu máu.
BS Kim Minh, Sức Khỏe & Đời Sống
