Khám nghiệm pháp y bằng giòi: Nhiều bất cập
Nếu cho rằng có thể xác định được thời điểm nạn nhân bị giết thông qua xét nghiệm giòi, có thể các chuyên gia pháp y sẽ phải nghĩ lại. Phương pháp phân tích côn trùng được áp dụng nhiều năm nay vừa bị chứng minh là có nhiều khiếm khuyết.
|
|
Dòi là "trợ thủ" lâu năm của ngành pháp y. |
Bên cạnh việc khám nghiệm tình trạng phân rã của cơ thể, môn phân tích côn trùng là một trong những phương pháp phổ biến nhất nhằm xác định thời gian tử vong. Nhiều loài ruồi và bọ có thể sống trên cơ thể người trong suốt quá trình phân rã. Nếu xác định được giai đoạn phát triển của chúng, sau đó so sánh với những ấu trùng trên cơ thể người, chuyên gia khám nghiệm pháp y có thể đưa ra kết luận về thời điểm xảy ra tử vong.
Kết quả đạt được tương đối chính xác - thời gian sai lệch chỉ vài tháng hoặc vài tuần, thậm chí chỉ vài ngày nếu như nạn nhân bị chết chưa quá một tháng. Để kiểm tra tính chính xác của phương pháp phân tích côn trùng, Melanie Archer, nhà khoa học thuộc Viện Pháp y Victorian (Melbourne, Australia), đã tiến hành thử nghiệm bằng cách cho năm xác lợn vào lồng sắt (nhằm ngăn ngừa chim, thú ăn xác thối đến phá hoại) rồi đặt tại vùng đất có nhiều bụi cây. Trong suốt bốn tháng liền, hàng tuần bà lại đến để quan sát xem những côn trùng nào sống trên xác chết và trong lòng đất ở dưới những cái xác. Bà tiến hành thử nghiệm này trong tất cả các mùa, trong suốt hai năm liên tục.
Kết quả tìm được hoàn toàn nằm ngoài dự tính của Archer. Chẳng hạn, trong mùa đông đầu tiên, ấu trùng của nhặng xanh rời khỏi xác chết sau chín tuần. Tuy nhiên, đến mùa đông thứ hai, chúng chỉ "lưu luyến" có bốn tuần là "dứt áo ra đi". Loài bọ Creophilus erythrocephalus cũng vậy, chúng chỉ đến sau bốn tuần trong mùa đông đầu tiên, còn sang mùa sau thì "hăm hở" hơn gấp đôi - chúng đến sớm hai tuần so với mùa trước. Những điểm khác biệt này do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, chẳng hạn như điều kiện thời tiết khác nhau hoặc thay đổi về số lượng côn trùng. Archer cho biết: Đến nay, chưa có một cuộc nghiên cứu nào về tử thi lại được tiến hành trong nhiều năm liên tiếp, vì thế không ai nhận ra những điểm khác biệt nói trên.
Một yếu tố nữa dẫn đến sai lầm là phương pháp đánh giá nhiệt độ, bởi quá trình côn trùng xâm nhập vào tử thi chịu tác động mạnh mẽ của nhiệt độ. Để đánh giá được nhiệt độ tại nơi tìm ra tử thi, các nhà nghiên cứu côn trùng thường trở lại địa điểm đó rồi theo dõi nhiệt độ thay đổi, sau đó so sánh với nhiệt độ của trạm khí tượng gần nhất. Cuối cùng, họ trở lại với số liệu mà trạm khí tượng ghi lại tại thời điểm xác chết bắt đầu phân rã để tìm ra nhiệt độ của môi trường xung quanh.
Khi Archer áp dụng kỹ thuật này vào cuộc thử nghiệm tại những địa điểm giả sử có vụ giết người, nhiệt độ thường ít hơn 1oC so với nhiệt độ thực tế. Tuy nhiên, nếu thời tiết thay đổi một cách đột ngột giữa thời kỳ theo dõi và thời kỳ cái xác bắt đầu phân rã, mức chênh lệch lên tới 8oC. Điều này có thể khiến cho kết luận về thời điểm giết người sai chệch tới vài ngày. Đây là một thực tế mà từ trước đến nay rất nhiều luật sư, kể cả nhà khoa học pháp y, không nắm vững được, dẫn tới những sai lệch trong điều tra.
Khánh Hà (Theo NewScientist)
