Đừng để chết oan vì hen
 |
| Không được ngừng dùng thuốc trị hen khi bác sĩ chưa cho phép. |
Phần lớn người mắc hen không biết rằng 84% số ca bệnh có thể kiểm soát tốt nếu điều trị đúng, nên không lo chữa chạy một cách nghiêm túc. Hậu quả là tỷ lệ này vẫn ở dưới mức 5%. Mỗi năm, Việt Nam có không dưới 4.000 người tử vong do hen; hơn 3.000 người trong số đó có thể đã không chết.
Giáo sư Nguyễn Năng An, Chủ tịch Hội Hen, Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, cho biết, con số 5% bệnh nhân hen được kiểm soát tốt là của châu Âu. Ở Việt Nam, tỷ lệ này chắc chắn là thấp hơn rất nhiều. Nguyên nhân khiến bệnh hen không được kiểm soát một cách có hiệu quả là sự thiếu hiểu biết về bệnh. Gần 90% bệnh nhân và không ít thầy thuốc nghĩ rằng hen không thể kiểm soát triệt để. Hầu hết họ chỉ chữa đến khi hết cơn là yên tâm ngừng điều trị; trong khi trên thực tế, tình trạng viêm ở phế quản vẫn tiếp diễn và một lúc nào đó lại gây ra các cơn mới, ngày càng trầm trọng hơn và đe doạ cuộc sống.
|
Bệnh nhân hen được coi là kiểm soát triệt để nếu trong 7/8 tuần
điều trị, họ đảm bảo các tiêu chí: - Không có triệu chứng hằng ngày. - Không thức giấc ban đêm. - Không dùng thuốc cắt cơn. - Không có cơn kịch phát. - Không có khám cấp cứu. - Không thay đổi điều trị vì tác dụng phụ của thuốc. - Chức năng phổi bình thường. |
Theo nghiên cứu mới nhất của Tổ chức Phòng chống hen toàn cầu (GINA), việc kiểm soát hen triệt để (người bệnh có thể sống như người khỏe mạnh) là khả thi. Nghiên cứu được thực hiện trên 3.000 bệnh nhân ở 44 quốc gia. Họ được điều trị và quản lý chặt chẽ trong 56 tuần để tránh tình trạng không tuân thủ điều trị, được cho dùng Seretide (thuốc xịt phối hợp corticoid và thuốc cắt cơn hen tác dụng dài hạn) với liều lượng tùy vào thể bệnh. Sau 8 tuần, nếu bệnh được khống chế tốt, bác sĩ sẽ cho giữ nguyên liều và theo dõi tiếp. Trong trường hợp ngược lại, họ sẽ điều chỉnh liều. Bệnh nhân chỉ được ngừng thuốc sau 3 tháng không xuất hiện cơn hen.
Kết quả là có đến 40% bệnh nhân được kiểm soát tốt và 44% được kiểm soát triệt để. Con số này gây bất ngờ ngay cả với các chuyên gia về hen trên thế giới. Theo giáo sư An, kết quả nghiên cứu cũng chứng tỏ, phần lớn những người tử vong do hen đã bị chết oan. Để tránh những cái chết không đáng có này, Việt Nam cần chuẩn bị tham gia chương trình kiểm soát hen triệt để (GOAL). Trước hết, phải tăng cường sự hiểu biết của người dân về bệnh, mà biện pháp hiệu quả nhất là động viên họ tham gia các câu lạc bộ hen. Tại một số câu lạc bộ, có đến 95% thành viên đã nhiều tháng không có cơn. Đồng thời, cần khuyến khích những người mắc hen đang giấu bệnh (vì lo ế chồng, sợ bị đuổi việc hoặc bị xa lánh...), vốn chiếm tỷ lệ khá lớn, đến gặp bác sĩ. Ngoài ra, cầm tập huấn, nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ y tế và xây dựng mạng lưới phòng chống hen từ trung ương đến cơ sở.
Thanh Nhàn
