Các phi hành gia dễ bị sỏi thận
 |
Việc uống ít nước làm tăng nguy cơ sỏi thận ở các phi hành gia. |
Một nghiên cứu mới đây của Mỹ cho thấy, nguy cơ bị bệnh sỏi thận tăng cao ở các phi hành gia của trạm vũ trụ Hòa Bình. Sự di chuyển của sỏi thận có thể gây đau đớn dữ dội, khiến nhà du hành không thể tiếp tục công việc và chuyến bay có thể bị hủy bỏ.
Sỏi thận có thể là rào cản cuối cùng mà các nhà du hành vũ trụ phải đối đầu trong những chuyến công tác dài ngày.
Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm vũ trụ Johnson của NASA ở Houston (Mỹ) đã tiến hành lấy mẫu nước tiểu của các phi hành gia trước, trong và sau các chuyến bay dài 100 ngày từ 1995 đến 1999. Kết quả cho thấy, lượng nước được uống vào và nước tiểu thải ra thấp hơn đáng kể so với bình thường. Hàm lượng phốt phát canxi trong nước tiểu của những người này cũng tăng cao. Điều này có nghĩa là muối canxi sẽ dễ bị lắng đọng thành sỏi. Mặc dù nồng độ canxi nước tiểu đã trở lại bình thường sau 1 tháng, thời gian này cũng đủ để sỏi hình thành.
Theo ông Peggy Whitson, chuyên gia hóa sinh và là phi hành gia của NASA, việc xương bị loãng khi rơi vào tình trạng mất trọng lượng có thể là nguyên nhân của tình trạng này. Các chuyến bay vào vũ trụ thường kéo theo tình trạng giảm khối lượng xương. Canxi được thải ra có thể đi vào nước tiểu. Nồng độ canxi trong nước tiểu cao sẽ góp phần làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
Việc uống nhiều nước có thể giúp phòng bệnh sỏi thận và khiến sỏi đã hình thành trôi ra ngoài. Tuy nhiên, đi tiểu trong vũ trụ lại không dễ dàng chút nào. Theo ông Whitson, việc làm này tiêu tốn một lượng thời gian, trong khi các thành viên của đội bay lại phải làm việc tối mặt tối mũi. Chứng nôn mửa do say "tàu vũ trụ" cũng góp phần làm tăng tình trạng mất nước.
Đi tìm giải pháp
Nghiên cứu của bác sĩ Joseph Zerwekh, Đại học Texas, cho thấy bổ sung citrat magiê kali có thể là giải pháp cho vấn đề này.
Thử nghiệm được tiến hành trên 60 người tình nguyện. Họ phải nằm trên giường trong suốt một thời gian dài, đầu hơi chúi xuống, để mô phỏng trạng thái không trọng lượng của các phi hành gia. Kết quả cho thấy, khi bổ sung citrat magiê kali, nguy cơ sỏi thận giảm 85%. Đó là do muối citrat ức chế sự hình thành sỏi thận. Các nghiên cứu trước đó cũng cho thấy nước tiểu của các nhà du hành vũ trụ chứa ít chất này.
Theo bác sĩ Zerwekh, một trong những nguồn quan trọng cung cấp citrat là hoa quả tươi, mà những thứ này lại không thể tìm thấy trong vũ trụ.
Sỏi thận
Sỏi thận có thể hình thành ở bất cứ nơi nào giữa thận và bàng quang. Về kích thước, nó có thể chỉ là những tinh thể nhỏ li ti không nhìn được bằng mắt thường, nhưng cũng có thể to bằng quả hạnh nhân. Sỏi có thể chuyển động từ thận xuống bàng quang, gây đau đớn tột cùng. Nếu sỏi lớn bị nghẽn lại ở niệu quản (ống dẫn nước tiểu), thận có thể ngừng hoạt động.
Thu Thủy (theo BBC)
