PHẪU THUẬT TÂM THẦN.
Nhân đọc được thông tin lần đầu tiên trong
cả nước , các bác sĩ khoa Ngoại thần kinh bệnh viện đa khoa tỉnh
Bình Định mỗ thành công ca rối loạn tâm thần thể hoang tưởng
đăng trên nhiều trang báo điện tử. Chúng tôi lấy làm phấn khởi,
thành thật chúc mừng và nhân tiện xin góp một số thông tin về
phẫu thuật tâm thần để quí vị độc giả tham khảo.
Thuật ngữ “phẫu
thuật tâm thần” ( Psychosurgery ) đồng nghĩa với “phẫu thuật cắt
thuỳ trán trước” được thay thế tốt nhất bằng thuật ngữ “ phẫu
thuật hệ Limbic” - là một thủ thuật mở thuỳ não được giới thiệu
lần đầu tiên vào năm 1936 bởi nhà thần kinh học Bồ Đào Nha Egas
Moniz và ông đã dành được giải Nobel cho phát minh này - Phẫu
thuật này được sử dụng điều trị chủ yếu cho bệnh nhân bị tâm
thần phân liệt, có khoảng 50.000 bệnh nhân ở Mỹ và 10.000 bệnh
nhân ở Anh đã được phẫu thuật, nhưng ngày nay không còn được
dung trong trường hợp này nữa.
Khác với phẫu thuật mở thuỳ trán trước, các
kỷ thuật hiện đại nhằm vào hệ Limbic và các phẫu thuật hay được
sử dụng là:
-
Cắt phần chất trắng hệ Limbic, phần tư giữa dưới của
thuỳ trán và bó liên hợp hải mã - khứu.
-
Cắt đường dẫn truyền dưới nhân đuôi, cắt phần chất
trắng vùng giữa trán ổ mắt phía dưới nhân đuôi.
-
Cắt phía trước của bó liên hợp hải mã - khứu làm ngắt
đường dẫn truyền tiếp đến vỏ não liên hợp.
-
Cắt cánh tay trước bao trong.
Hai chỉ định chính của phẫu thuật tâm thần
hiện nay là rối loạn ám ảnh cưỡng bức ( OCD) và rối loạn trầm
cảm nặng không đáp ứng với các loại trị liệu khác.
Về kết quả : 60 - 80 % bệnh nhân có kết quả
tốt và tuỳ theo loại phẫu thuật có thể tốt cho loại rối loạn tâm
thần này hơn là hơn là loại rối loạn tâm thần khác ( ví dụ: cắt
chất trắng hệ Limbic trong rối loạn ám ảnh cưỡng bức và cắt
đường dẫn truyền dưới nhân đuôi trong rối loạn trầm cảm…). Các
kỷ thuật hiện nay có tỉ lệ biến chứng muộn thấp hơn các kỷ thuật
trước đây, biến đổi nhân cách và động kinh xuất hiện ít hơn 2
trong 200 bệnh nhân được điều trị.
Bác sĩ Ngô Văn Lương
Khoa Tâm Thần BVTW Huế
Tài liệu:
-
SIDNEY BLOCH và BRUCE S. SINGH biên soạn,TRẦN VIẾT
NGHỊ và CS biên dịch, Cơ sở của lâm sàng tâm thần học, NXB Y
học, trang 528 – 529
-
KAPLAN & SADOCK‘S, Concise textbook of clinical
psychiatry, second edition, p. 506
