Giải pháp mới ngăn ngừa máu đóng cục
Các nhà khoa học Mỹ vừa phát minh một loại mạch máu nhân tạo giúp tránh được hiện tượng huyết khối. Mạch máu cấu tạo từ một loại plastic, có thể giải phóng nitric oxide vào cơ thể, ngăn không cho máu vón cục.
Thông thường, các ống nhựa có thể được dùng thay cho mạch máu bị hư hại trong cơ thể, chẳng hạn trong phẫu thuật tim. Tuy nhiên, nếu các ống này có đường kính nhỏ hơn 6 mm, chúng thường bị tắc nghẽn do các tiểu huyết cầu dính vào nhau, tạo ra những cục đông. Nếu những cục máu này phân tán tự do, chúng có thể gây thoái hóa não và các nội tạng khác.
Các loại thuốc chống đông máu thường được sử dụng để "thông mạch", nhưng điều này lại khiến cơ thể dễ chảy máu ở mọi vị trí. Việc giải phóng nitric oxide trực tiếp từ mô ghép sẽ khu trú hiệu ứng thông mạch ở những nơi cần thiết, Jennifer West, thuộc Đại học Rice ở Houston, thành viên nhóm phát minh, cho biết.
Nitric oxide sẽ ngăn các tiểu huyết cầu dính vào nhau, và thúc đẩy sản sinh các tế bào lót thành mạch máu. Thậm chí, nó còn làm chậm lại quá trình phát triển cơ trơn - loại cơ có thể làm co nhỏ mạch máu nhân tạo.
Nhóm của West đã sử dụng một loại plastic có tên gọi polyurethane, được pha chế với một nhóm chất có thể phân rã trong nước để giải phóng nitric oxide. Tiếp đó, họ nghiên cứu ảnh hưởng của chất dẻo này tới các tiểu huyết cầu, tới sự tăng trưởng của các mạch máu và các tế bào cơ, trong vòng hai tháng.
Trong hai ngày đầu tiên, chất dẻo giải phóng nitric oxide ồ ạt, sau đó chậm dần trong thời gian còn lại. Điều này ngăn cản các tiểu huyết cầu bám vào nhau, làm tăng sinh các tế bào mạch máu và làm giảm sự tăng trưởng cơ trơn.
Nhóm nghiên cứu khẳng định nitric oxide, chứ không phải polyurethane, đứng sau hiệu quả này. Vì chất dẻo đã giải phóng hết nitric oxide không có ảnh hưởng gì đến tế bào.
West cho rằng polyurethane dẻo hơn các loại plastic khác sử dụng trong cấy ghép, vì thế nó cũng hợp nhất với mô xung quanh tốt hơn. Hiện tại, cô đã bắt đầu nghiên cứu việc ghép loại chất dẻo này lên thỏ, và dự kiến sẽ có kết quả trong một tháng tới.
Các nhà khoa học hy vọng loại vật liệu mới cũng sẽ sớm có ích cho các bệnh nhân.
T. An (theo Nature)
