MỘC NHỈ ĐEN GIẢI ĐỘC CƠ THỂ VÀ CẢI THIỆN TIM MẠCH
Lương y Võ Hà
Mộc nhỉ đen là một loại nấm ăn được có giá trị bổ dưỡng rất cao, có nhiều hoạt chất có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp giải độc và làm chậm sự lão hoá. Đặc biệt, với tính năng lương huyết và hoạt huyết, mộc nhỉ đen là một loại thực phẩm làm thuốc rất quý có tác dụng làm giảm cholesterol và cải thiện tuần hoàn huyết.
Mô tả.
Mộc nhỉ đen còn gọi là nấm mèo đen hoặc là nấm tai mèo vì lúc còn tươi nấm có hình dạng trông giống tai mèo. Mặt ngoài tai nấm màu nâu nhạt, có lông mịn, mạch trong nhẳn màu nâu sẩm. Mộc nhỉ đen có tên khoa học là Auricularia polytricha sacc. thuộc họ Auriculariaceae. Mộc nhỉ nguyên là một loại nấm mọc hoang trên những thân gỗ mục. Gần đây, mộc nhỉ được bán trên thị trường chủ yếu được trồng và chế biến theo phương pháp công nghiệp.
Thành phần.
Mộc nhỉ đen chứa nhiều chất bổ dưỡng , nhất là sinh tố và khoáng chất. Trung bình trong 100g mộc nhỉ có chứa 10,6 g protid; 0,2g lipid; 65,5g glucid; 201g calci; 185mg phospho; 185mg sắt; 10,03mg caroten; 0,15mgvit B1; 0,55mgvit B2; 2,7mgvit PP.
Dược tinh và công dụng.
Theo y học cỗ truyền , mộc nhỉ đen có vị ngọt, tính bình, không có độc, có tác dụng lương huyết chỉ huyết, hoạt huyết nhuận táo , giải độc, ích khí dưỡng âm.
Căn cứ vào các y thư cỗ, Đông y đã có truyền thống dùng mộc nhỉ dưới hình thức sao khô hoặc sao đen tán bột để chữa nhiều chứng xuất huyết như băng huyết, rong kinh, trĩ lở ra máu, tiểu ra máu, lỵ ra máu, ho ra máu. Đối với tác dụng hoạt huyết mặc dù có được ghi nhận nhưng ít khi được xữ dụng. Chỉ trong hơn hai thập niên gần đây khi các bệnh lý về động mạch vành gia tăng quá nhanh, các nhà khoa học đã đặc biệt lưu ý đến giá trị rất quý của mộc nhỉ đen qua tác dụng cải thiện thành mạch, làm giảm độ mở trong máu, ngăn chận việc hình thành những mảng xơ vữa và quá trình ngưng kết tiểu cầu trong các bệnh về tim mạch. Giáo sư Hồng chiêu Quang, một chuyên gia nổi tiếng của Trung Quốc về bệnh tim mạch và sức khoẻ người cao tuổi, là một trong nhứng người có công rất lớn trong việc quảng bá và khuyến khích sử dụng mộc nhỉ đen trong các chứng cao huyết áp, xơ vữa động mạch, thiểu năng tuần hoàn nảo. Ông đã kể lại câu chuyện như sau về khả năng kỳ diệu của mộc nhỉ đen trong việc làm sạch lòng mạch. Một bệnh nhân của ông là một Giám đốc xí nghiệp giàu có ở Đài loan. Bệnh nhân nầy bị nghẻn động mạch vành và được đưa sang Mỷ để phẫu thuật bắt cầu. Vì bệnh viện đông người bệnh, ông phải chờ ½ tháng để đến lượt mổ. Sau nửa tháng, khi được chẩn khám lại lần cuối trước khi phẫu thuật, qua X quang người ta thấy chỗ động mạch bị nghẻn đã được thông thoáng hoàn toàn. Qua nghiên cứu về chế độ ăn uống và thuốc men trong 15 ngày qua các Bác sĩ xác định kết quả trên là do người bệnh đã thường xuyên dùng mộc nhỉ đen trong thức ăn hàng ngày. Giáo sư Hồng chiêu Quang cho biết với liều lượng khoảng 10g mộc nhỉ đen nấu canh ăn hàng ngày, ăn liên tục trong 45 ngày có thể chữa được tất cả các chứng xơ vữa động mạch hoặc thiểu năng tuần hoàn nảo.
Mặt khác, các nhà nghiên cứu về mộc nhỉ đen cũng quan tâm đến khả năng giải độc, khả năng kết dính những chất độc hại để thải ra ngoài theo đường tiêu hoá hoặc đường tiết niệu và cả tác dụng làm tiêu dị vật hoặc bào mòn các loại sỏi kết tụ trong cơ thể. Mộc nhỉ đen không những chỉ có tác dụng nâng cao sức miển dịch, có nhiều chất xơ và chất keo thực vật để thu hút chất độc hại mà có thể có cả một số hoạt chất chưa xác định có thể tạo ra những phản ứng hoá học làm bào mòn những dị vật hoặc những viên sỏi kết tụ trong cơ thể. Vì những khả năng nầy, người ta khuyên những người mắc bệnh sỏi thận, sỏi mật hoặc sỏi bàng quang nên dùng nhiều mộc nhỉ đen. Cũng vậy, các Bác sĩ chuyên về vệ sinh môi trường cũng khuyên những công nhân làm việc trong môi trường độc hại, nhiều khói bụi như công trường xây dựng, mỏ than, nhà máy xi măng. . nên có mộc nhỉ đen trong khẫu phần ăn hàng ngày.
Ngoài ra, những nhà nghiên cứu Hoa kỳ và Nhật bản còn cho biết trong một số loại nấm, bao gồm nấm mèo đen có một số hoạt chất chống lão hoá , nâng cao sức đề kháng của cơ thể, tăng cường khả năng giải độc phóng xạ và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Nói chung, mộc nhỉ đen là một nguyên liệu thông dụng trong truyền thông ẩm thực của người Á Đông. Một người nội trợ khéo sẽ có nhiều cách chế biến khác nhau để có những món ăn vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng lại có giá trị chữa bệnh. Sau đây là gợi ý về việc sử dụng mộc nhỉ đen cho một số trường hợp bệnh lý.
Canh mộc nhỉ đen bồi dưỡng cơ thể, giảm mở máu, cải thiện chức năng tuần hoàn huyết:
Mộc nhỉ đen 10g
Thịt nạc 100g
Đại táo 5 quả
Gừng sống 3lát
Đổ vào 6 chén nước, nấu còn 2 chén; thêm gia vị vữa đủ dùng.
Cháo mộc nhỉ đen, bổ âm, nhuận phế, kiện tỳ, dưỡng vị:
Mộc nhỉ đen 10g
Gạo tẻ 100g (sao vàng)
Thịt nạc 50g
Đổ vào 6 chén nước, nấu cháo, thêm gia vị vữa đủ dùng.
Canh mộc nhỉ, khổ qua phòng và trị cao huyết áp, tiểu đường:
Mộc nhỉ 10g
Khổ qua (mướp đắng) 50g
Đậu phụ 200g
Thêm gia vị vừa đủ, nấu canh ăn hàng ngày.
Chữa bệnh lỵ mãn tính:
Mộc nhỉ đen 30g (sao khô)
Lộc giác sương 8g
Tán bột, trộn đều, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 5g với nước ấm.
Chữa phụ nử bị rong kinh, băng huyết:
Mộc nhỉ đen sao đen, tán bột. Uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 3g với rượu ấm.
Chữa bệnh trĩ lở loét, chảy máu:
Mộc nhỉ đen sao khô, tán bột. Uống mỗi ngày 3lần, mỗi lần 3g với nước ấm.
Chú ý: Những người thể tạng hư hàn, hay đầy bụng hoặc hay đi tiêu lỏng khi dùng mộc nhỉ đen nên dùng kèm 1 hoặc vài lát gừng tươi nướng sơ qua trên lửa.
