Có nên ngăn con em đến trường để chống dịch cúm?
Lương y VÕ HÀ
Trong tình hình dịch bệnh hiện nay, cho các em đến trường, được tập họp giáo dục ý thức vệ sinh phòng bệnh và tạo thêm không gian và thời gian cho các em sinh hoạt vui chơi, rèn luyện thể lực là những giải pháp tích cực để tăng sức miễn dịch phòng chống dịch cúm.
Đập chuột bể đồ!
Dịch cúm A/H1N1 đã và đang tiếp tục phát triển với tốc độ nhanh chóng. Riêng nước ta đã có trên 1.000 ca dương tính với H1N1. Bệnh đã lây lan đến một số khu cao ốc hoặc trường học. Do đó, đã có chuyện đóng cửa trường để phòng chống cúm. Sắp đến mùa tựu trường, nghe đâu cũng có giải pháp ngừng khai giảng nếu trường nào xảy ra dịch cúm[i]. Khảo sát cũng cho biết có khoảng 30% trường hợp nhiễm H1N1, là nguồn lây nhiễm, mà không có dấu hiệu của bệnh. Do đó, tránh bị lây nhiễm là điều rất khó. Trước tình hình nầy, nhiều phụ huynh không khỏi có tâm lý e ngại và không muốn cho con em đến trường với ý nghỉ để bảo vệ khỏi bị lây nhiễm. Liệu điều này, kể cả việc đóng cửa hoặc dời ngày khai giảng khi chưa đến mức cần thiết sẽ tác động tốt hơn hoặc xấu hơn đến tình hình phòng chống dịch bệnh chưa kể đến những ảnh hưởng không hay về mặt tâm lý xã hội và cả kế hoạch giảng dạy của nhà trường?
“Đập chuột bể đồ”. Do đó, cần cân nhắc xem chuột nhắt hay chuột cống, phải dùng phương tiện gì để đập và đập như thế nào. Với trên 1.000 trường hợp dương tính, chúng ta vẫn chỉ mới có 1 người tử vong. Điều nầy có thể cho là hệ thống y tế của chúng ta hoạt động có hiệu quả. Tuy nhiên điều quan trọng hơn là thực tế đã xác định một số trường hợp dương tính với cúm H1N1 nhưng không có triệu chứng cụ thể. Ngoài ra, một số người nhiễm bệnh mà hệ miễn dịch tốt “Người mắc bệnh tự hồi phục, không cần chăm sóc y tế đặc biệt cũng có thể tự khỏi”[ii]. Như vậy, những giải pháp đưa ra không thể không xét đến những thực tế nầy. Vấn đề quan trọng nhất ở đây là làm sao để nâng cao sức miễn dịch của các em lên để cơ thể các em tự có khả năng vô hiệu hoá virus cúm. Ở nhà hay ở trường?
Hãy tạo thêm không gian và thời gian vui chơi cho các em!
Trong khuynh hướng đô thị hoá đang phát triển như hiện nay, nhiều khu gia cư thiếu hẳn không gian vui chơi, nhiều gia đình lao động sống trong những căn nhà chật hẹp. Thậm chí nhiều gia đình khá giả, một số em nhỏ lại ở trong phòng máy lạnh nhiều hơn là ngoài trời! Điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến sức khoẻ, cụ thể là sức đề kháng của các em đối với các chứng cảm cúm như hiện nay?
Người lớn cần vận động thân thể 2 giờ rưởi mỗi tuần, trẻ em và tuổi teen cần chạy nhảy vui chơi 1 giờ mỗi ngày. Đó là 2 khuyến cáo chánh trong bảng hướng dẫn[iii] về rèn luyện thân thể đã được Bộ Y Tế Hoa Kỳ phổ biến vào ngày 7.10 năm vừa qua. Vào đầu năm nay, ngày 13.1.2009, Bộ Thể dục Thể thao Trung Quốc[iv] cũng có một quyết định chọn ngày 8.8 hàng năm làm ngày “sức khoẻ toàn dân” như một nổ lực mới nhằm khuyến khích người dân gia tăng rèn luyện thân thể. Từ lâu, các nền y học khác nhau đều xác định vận động thân thể là yếu tố căn bản giúp giữ gìn sức khoẻ và phòng chống bệnh tật. Tuy nhiên, lần đầu tiên, 2 cường quốc đã ban hành những quyết định với những khuyến cáo mới trên quy mô quốc gia đã cho thấy tầm quan trọng của vấn đề. Nó không chỉ liên quan đến sức khoẻ giống nòi, phúc lạc cho mỗi cá nhân mà còn ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia trong điều kiện hiện nay khi mà những bệnh tật do lối sống tĩnh tại ngày càng gia tăng, đặc biệt là tăng cường sức đề kháng để phòng chống dịch bệnh.
Trên tinh thần trên, thử xem lại con em của chúng ta có được vui chơi ngoài trời khoảng 1 giờ mỗi ngày chưa? Quan trọng hơn, trong điều kiện chật chội ở gia đình, việc tập họp các em ở nhà trường, không chỉ là giáo dục vệ sinh phòng chống dịch bệnh mà là tổ chức cho các em vui chơi, chạy nhảy với không gian rộng hơn, thoáng đãng hơn. Nhiều nghiên cứu[v] cho thấy vận động trung bình liên quan đến những đáp ứng miễn dịch tích cực, sự gia tăng tạm thời những đại thực bào, loại tế bào chủ chốt có nhiệm vụ tấn công những vi trùng, vi khuẩn gây bệnh. Trong khi vận động, tế bào miễn dịch di chuyển nhanh hơn và khả năng đối kháng với vi trùng cũng tốt hơn. Sau khi vận động, hệ miễn dịch thường trở lại tình trạng bình thường trong vòng vài giờ. Tuy nhiên, theo Giáo sư David Nieman, trường Đại học Appalachian, vận động đều đặn hàng ngày hoặc gần như hàng ngày có tác dụng tích luỹ dẫn đến gia tăng những đáp ứng miễn dịch dài hạn.
Có thể nói bên cạnh việc ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, không có biện pháp nào bảo vệ sức khoẻ các em, tăng cường sức miễn dịch cho các em tốt hơn là vận động thân thể đều đặn và hợp lý. Với tình hình dịch bệnh phát triển nhanh và rộng như hiện nay, dù các em ở nhà nhưng cha mẹ vẫn phải bôn ba đi, về thì tránh lây nhiễm vẫn là điều khó. Trong khi đó, việc bảo vệ chặt chẽ các em trong những căn nhà chật chội hoặc trong những phòng lạnh sang trọng đều gián tiếp làm suy giảm sức miễn dịch. Ngược lại, nếu cho các em đến trường, được tập họp giáo dục ý thức vệ sinh phòng bệnh và tạo điều kiện cho các em có thêm không gian và thời gian để sinh hoạt, vui chơi ngoài trời sẽ là những biện pháp tích cực giúp các em có thêm sức đề kháng để vô hiệu hoá loại virus nầy khi vướng phải.
