BÁC SĨ VUI TÍNH TRẢ LỜI

Bác sĩ vui tính (phần 32)

Tại sao bác sĩ lại khuyên các em nhỏ cứ nô đùa thoả thích ngoài nắng để đỡ tốn tiền mua dầu cá uống trị bệnh còi xương ?

Nhà chép sử Hy Lạp cổ Herodot đến thành Peludium (nơi giao chiến giữa hoàng tử Ba Tư Cambydo và vua Ai Cập Psammenit) vào năm 525 trước Công nguyên. Ông ném đá vào sọ các thây ma thì thấy cái vỡ, cái lành. Ông nhận xét rằng: Người Ai Cập húi tóc từ bé, dãi nắng nên xương sọ cứng và trán ít hói. Còn người Ba Tư cho đến năm tuổi phải sống cấm cung với mẹ trong buồng tối, cấm nhìn thấy mặt cha nên xương dễ vỡ. Các Hội thể thao trên núi Olympia (Hy Lạp) thời kỳ này cũng có luật quy định các vận động viên phải tắm nắng.

Sụn mềm gồm các chất hữu cơ, không chuyển thành xương nếu thiếu muối khoáng canxi phốt phát. Ở xương của trẻ mắc bệnh còi xương, tỷ lệ chất này chỉ là 18% (thay vì là 66%), trong khi tỷ lệ nước lại cao đến 43% (ở người khoẻ mạnh là 34%).

Cơ thể ta chứa 1.400 g canxi, trong đó 98% nằm ở xương và quyết định sức lớn của con người. Sữa mẹ càng nhiều canxi thì con bú càng chóng lớn. Trẻ đang lớn cần vôi để biến sụn thành xương đã đành. Xương người lớn nếu thiếu vôi cũng sẽ sinh vẹo lệch, nứt gãy hay mềm, rỗng; khi bị thương thì xương chậm liền; tuỷ xương dễ viêm, răng hay bị sâu. Sự thiếu canxi cũng làm thành mạch máu bị yếu, sinh ra hay bị ỉa chảy, viêm mũi, họng, long đờm, có nước trong màng phổi, màng tim… và dễ bị cảm lạnh. Thiếu canxi còn làm cho thần kinh rối loạn, mất ngủ, kích động, kinh giật, tăng cảm giác đau, thậm chí gây mê man bất tỉnh.

Hằng ngày, cơ thể ta cần 1 g canxi, người có mang và cho con bú cần 2 g. Phải có vitamin D thì canxi mới được hấp thụ nhanh. Nếu vừa uống (hay tiêm) canxi vừa dùng vitamin D thì xương sẽ nhận được lượng canxi cao gấp đôi so với trường hợp không dùng vitamin D.

Trong các loại vitamin D (từ D1 đến D6), quan trọng nhất là vitamin D2 có nguồn gốc thực vật (nấm men) và vitamin D3 có nguồn gốc động vật (gan cá thu).

Cơ thể tự nó không có khả năng để tổng hợp vitamin D từ nguyên liệu thiên nhiên là các tiền vitamin D. Nhưng nó có thể lấy năng lượng của mặt trời để hoàn thành công việc đó. Các tuyến ngoài da hằng ngày tiết ra 20 chất nhờn chứa tiền vitamin D. Dưới tác dụng của tia cực tím, nó biến thành vitamin D3 và được hấp thu trở lại vào người.

Khi bị còi xương, việc uống thuốc vitamin D không tốt bằng và không thay thế được tắm nắng. Nếu các bà mẹ không “cầm tù” con mà cho trẻ ra nắng thì ít ra ta cũng tránh được tình trạng 1/5 trẻ em trên thế giới mắc bệnh còi xương.

Em thích màu đỏ, nhưng mẹ bảo mùa rét không nên mặc áo đỏ. Tại sao thế? Tại sao tường bệnh viện thường quét vôi màu xanh lơ, nhà ăn quét vôi vàng?

Nhà văn Cuba Cacdeso viết: “Ngày xưa tạo hoá cho trái đất đủ thứ, chỉ quên thắp đèn mặt trời. Chim không biết đường bay, ngựa chạy bị vấp ngã, mèo chẳng nhìn thấy mây và hoa. Con cú gian tham lừa bịp nói rằng nó có một thứ thuốc làm sáng mắt, và bắt muôn loài tôn nó lên ngôi nữ hoàng. Nữ hoàng ban phát cho mỗi thần dân một cánh hoa che mắt, để nhìn đời không rõ thực hư, che lấp mưu gian, giữ ngôi chúa tể. Bỗng đèn trời thắp sáng. Muôn loài đại hội liên hoan trong ánh sáng tưng bừng. Riêng loài cú bảo thủ cứ giữ mãi cánh hoa che mắt, suốt đời sống thui thủi trong bóng đêm”.

Đó là vì cú vọ thuộc loài vật có “thị giác hoàng hôn”. Võng mặc mắt nó có toàn sắc tố rodopxin mà thiếu hẳn sắc tố iadopxin nên chỉ nhìn rõ nét nơi tối tăm, không phân biệt được muôn màu trong ánh sáng rực rỡ.

Qua lăng kính của nhà bác học Newton, lần đầu tiên ánh sáng được tách bạch thành 7 màu cầu vồng. Bảy màu này hòa lại thì trắng tinh như ta nhìn thấy. Và thế giới màu dưới con mắt ta có tới 600.000 sắc độ khác nhau.

Màu sắc có nhiều ảnh hưởng tới sinh lý, sức khoẻ, lao động của con người. Nhà thơ và nhà tự nhiên học vĩ đại Goethe nhận xét rằng màu sắc tác động lên tâm hồn, kích thích cảm giác, thúc đẩy xúc cảm, ý nghĩ, làm lòng ta được nghỉ ngơi hoặc xao xuyến, gây ra nỗi đau buồn và niềm vui.

Trong phòng bạn có một cái tủ sơn trắng nhẹ nhõm, nếu sơn lại màu đen, bạn sẽ cảm thấy như nó nặng hơn nhiều. Màu sắc đôi khi không chỉ đánh lừa cảm giác chủ quan của ta mà còn gây ra những biến đổi sinh lý thực sự. Nếu đứng trước màn ảnh cứ 15 phút lại chiếu sáng một màu, bạn sẽ cảm thấy lúc nóng lúc lạnh, mạch và thân nhiệt thay đổi tuỳ theo màu trên màn ảnh, mặc dù trong phòng nhiệt độ và độ ẩm vẫn y nguyên. Rõ ràng là màu sắc đã cải tạo vi khí hậu nơi ta sống.

Từ thời thượng cổ, loài người đã dùng màu để chữa bệnh. Các danh y Trung Quốc quét trên da người lên đậu một thứ nước vỏ cây đỏ, người Capkaz khi ốm thường đắp chăn hồng. Hiện trong y học đã hình thành khoa chữa bệnh bằng màu sắc, dùng kính “tắm màu” để chữa bệnh.

Các thống kê trên thế giới tại các xí nghiệp cho thấy, việc dùng màu sắc hợp lý trong nhà máy đã làm tăng năng suất lao động 15% , giảm thao tác vụng 40%, bớt tai nạn lao động 50%.

Tiêu chuẩn màu sắc tối ưu đối với thị lực học sinh là mặt bàn ghế sơn màu xanh lá cây. Không nên sơn trắng, sáng quá làm học sinh chói mắt, nhất là vào mùa hè.

Mùa đông, ngày tết là dịp để người ta trưng bày mọi màu sắc quần áo. Khi chọn màu áo rét cho con, mẹ thường lấy những bộ quần áo trượt tuyết đỏ rực hợp thị hiếu trẻ nhỏ. Các chị lớn chuộng màu áo len hồng duyên dáng tuy có bớt đi một phần ấm áp. Thực ra, những chiếc áo nhung đen mượt, áo xanh đậm hay gụ thâm… mới có nhiều khả năng chống lạnh. Đỏ chính là màu áo mùa hè: ở các sa mạc nóng bỏng, bức xạ mặt trời mạnh, khách bộ hành phải mặc áo đỏ để hắt ra nhiều tia đỏ và hồng ngoại (là những tia sinh nhiệt mạnh nhất) và ngăn cản một lượng khá lớn tia cực tím. Các màu thẫm hợp với mùa đông, hút nắng và giữ sức nóng. Tia cực tím đọng lại nhiều ở màu đen, nhưng nó lại xuyên qua màu xanh với lượng lớn gấp 3 lần, qua màu lơ gấp 19 lần, qua màu hồng gấp 27 lần và qua màu vàng gấp 50 lần (so với màu đen).

Tuổi trẻ ưa màu hồng, màu đỏ. Màu đỏ tạo cho Tết cái không khí tưng bừng, gây hưng phấn thần kinh và kích thích tuỷ đỏ sản xuất hồng cầu. Đó chính là thuốc “bổ máu” cho những ai yếu mệt, xanh còm. Còn với những người nóng tính, với ai “rượu đã ngà ngà” thì chớ nhìn màu đỏ, vì nó kích thích thần kinh mạnh, làm mắt nhức, nhìn loá, kém nhạy cảm và giảm co bóp bắp thịt. Thuốc bổ tốt nhất với họ là màu vàng.

Trong các màu của quang phổ mặt trời thì các màu xanh thích hợp nhất với đôi mắt. Màu đỏ “nóng”, màu xanh “lạnh”. Thiếp mừng xuân giấy xanh lơ hay in mực xanh đậm nhìn và mát mắt. Nhà quét vôi màu xanh lơ, xanh da trời có tác dụng hạ huyết áp, làm tim bớt hồi hộp. Cần trang trí trong buồng những tranh sơn thuỷ màu xanh lá cây có tác dụng giãn mạch, làm dịu những rối loạn tinh thần, sinh lý, bớt căng thẳng cân não, cắt những cơn sốt nhẹ… Chính vì vậy mà thường bệnh viện hiện đại quét vôi màu xanh lơ xen trắng, gây cho bệnh nhân một cảm giác dịu dàng nhưng không buồn chán.

Màu vôi vàng ở nhà ăn sẽ kích thích các tuyến tiêu hoá hoạt động. Tuy thế, màu vàng quá đậm dễ gây lợm giọng.

Nếu bị đau thần kinh, thấp khớp, bạn hãy ngả lưng nằm nghỉ, buông màn màu tím nhạt và khép tấm rèm cửa cùng màu. Bạn sẽ yên giấc trong màu tím an thần. Từ xưa đến nay, ánh sáng tím từng được coi là một thứ thuốc trị các cơn đau buốt dây thần kinh.

(còn tiếp)