Mối liên quan giữa Y đức và tuyển sinh vào các trường Y dược
PGS TS Nguyễn Hoài Nam
BV Quốc tế Minh Anh
Gần
đây dư luận trong nước đang rộ lên những vấn đề cuả ngành Y tế liên quan đến đạo đức nghề nghiệp cuả những người làm công tác chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ cho một đất nước có tới hơn 90 triệu người.Nguyên nhân
đầu tiên chúng ta phải nói đó là cơ chế quản lý và vận hành cuả ngành Y tế: Câu chuyện về những việc vi phạm y đức thì nhiều, bởi vì những người làm việc trong ngành y luôn cảm nhận được họ có một quyền lực vô biên, đó là người đứng giưã ranh giới cuả cái chết và sự sống. Nên bệnh nhân và môi trường làm việc rất dễ tạo điều kiện kiện cho họ sa ngã trước cám dỗ cuả đồng tiền. Nhất là hiện nay khi mà hệ thống Y tế đang trên đường phân hoá khá rạch ròi giữa y tế công lập và y tế nhà nước. Rõ ràng là như chúng ta đã thấy trong thời gian gần đây việc tiêu cực về y đức hầu như xảy ra ở các cơ sở Y tế công lập, nơi quyền lực cuả nhân viên y tế và người quản lý là vô biên không có cơ chế kiểm soát hoặc nói rõ ra là không dám kiểm soát.Tuy nhiên cội nguồn cuả những tiêu cực về y
đức cuả ngành y tế ngoài việc cơ chế làm việc ra còn phải kể đến sự đóng góp khá lớn cuả công tác đào tạo. Ở các nước khác trên Thế giới những thầy thuốc là những người ưu tú, được chọn lọc kỹ càng và bài bản kể cả về kiến thức lẫn ý đức ngay từ khi cắp sách đến trường đại học Y khoa. Nhưng ở Việt Nam, vấn đề này đang bị bỏ ngỏ, thầy thuốc được đào tạo từ nhiều nguồn, từ nhiều hình thái đào tạo cả chính quy và cả không chính quy. Có những người 27 điểm chưa đậu Đại học nhưng cũng có người 15 đểm đã được đào tạo thành bác sỹ. Họ tranh nhau học, tranh nhau đào tạo, có những trường chỉ nên đào tạo ra những bác sỹ giỏi có đầy đủ y đức để trở thành những tấm gương, những người trụ cột trong ngành y thì lại đào tạo tràn lan nào là cử tuyển, y Tây Nam Bộ, liên thông tức là hầm bà lằng xí cấu với số lượng vượt nhiều lần khả năng để lấy thành tích để tạo dấu ấn cho người lãnh đạo và thế là một nồi lẩu ra trường với tất cả mọi thành phần mọi thứ hạng về đạo đức. Một môi trường đào tạo như vậy mà không có những người vi phạm về y đức thì kể cũng lạ đấy chứ.Ấy thế mà hiện nay lấy lý do thiếu thầy thuốc, thiếu nguồn nhân lực ở các vùng sâu vùng xa, các nhà quản lý giáo dục trong ngành y dược luôn tìm cách t
ăng chỉ tiêu đào tạo, khiến số lượng sinh viên tăng vọt, cơ hội để các học viên tiếp xúc với người bệnh, với những thầy thuốc giỏi có trình độ cao và có tâm huyết thật ra rất ít và chất lượng đào tạo suy giảm nghiêm trọng kể cả về chuyên môn và y đức. Mặc dù về hình thức có hẳn bộ môn y đức được giảng dạy trong các trường đại học, nhưng có lẻ và thực tiến đã chứng minh rằng đó chỉ là hình thức và căn bệnh thành tích trong đào tạo đã đến hồi trầm kha và hết thuốc chữa rồi.Hơn thế nữa cho
đến ngày hôm nay vẫn chưa có một thống kê nào đáng tin cậy và trung thực về số lượng những học viên thuộc diện cử tuyển hay tuyển sinh theo kiểu ưu tiên với đểm thi thấp về lại phục vụ tại quê hương xứ sở theo cam kết ban đầu.