CHẾT VÌ HIỂU BIẾT NHIỀU QUÁ
PGS TS Nguyễn Hoài Nam
Đại học Y dược TP HCM
Chết vì hiểu biết nhiều quá, nghe ra có vẻ vô lý. Vì từ trước đến giờ, người ta thường chỉ nói: chết do thiếu hiểu biết. Nhưng trong thực tế khám chưã bệnh hàng ngày, chúng tôi những người thầy thuốc lại thấy có những trường hợp như vậy.
Không dám ăn cái gì!
Có những người, đặc biệt là giới trí thức do đọc quá nhiều sách vở, nhiều thông tin trên mọi thứ báo đâm ra sợ, không dám ăn bất kỳ một loại thực phẩm nào? Rau thì có thuốc kích thích tăng trưởng, thịt thì có hormone, cá biển thì có thủy ngân, cá nuôi thì chất kích thích, cá đồng thì ô nhiễm v.v…và rồi cuối cùng trước một rừng thông tin đầy dẫy sự nguy hiểm như vậy họ quyết định không ăn cái gì cả.
Đối với thức uống cũng vậy, uông nước có gas thì sợ béo phì, uông bia thì sỡ bệnh tim mạch, uống cà phê thì lo rối loạn thần kinh tim, uống trà thì sợ táo bón v.v…cuối cùng chỉ uống nước lọc, cũng lại sợ có tinh khiết không, có đủ chất khoáng hay không?Và cuối cùng họ có thể đi đến quyết định không uống gì cả nhưng không thể không uống nước mà vẫn sống? Cuối cùng họ vẫn phải uống nước nhưng lúc nào cũng lo âu, sợ hãi ảnh hưởng đến sức khoẻ, ảnh hưởng đến cuộc sống!
Đúng là ngày hôm nay, có quá nhiều loại thức ăn gây độc hại cho cơ thể do chính con người tạo ra. Nhưng không thể vì thế mà không ăn uống? Giải pháp thế nào cho ổn thoả rất cần sự can thiệp của xã hội và các nhà quản lý nhằm làm trong sạch các loại thực phẩm.
Bệnh cũng không dám uống thuốc
Dở cái toa thuốc dài dằng dặc trong hộp thuốc cảm, chị C một Tiến sỹ ngành quản trị kinh doanh nói với chúng tôi. Thế này thì thà nằm yên chịu trận cho qua cơn sốt chứ uống thuốc vào coi chừng tiền mất tật mang thôi. Sau 5 ngày chịu trận, dù sốt cao và mệt lả chị cũng kiên quyết không uống thuốc tây, chỉ ăncháo và uống nước nhiều thôi, Hết thuốc chưã, anh chồng chị lắc đầu.
Đúng là vậy thật, nếu nhìn vào toa thuốc đi kèm theo hộp thuốc thì không ai dám uống thuốc cả. Vì nhà sản xuất rất sợ bị kiện và bị bồi thường. Vì ở nước ngoài một vụ kiện về thuốc men có thể kéo dài nhiều năm với mức độ chi phí khổng lồn có thể làm khánh kiệt cả một công ty dược phẩm. Chính vì vậy họ ghi tất cả những tác dụng không mong muốn, tác hại, tương tác thuốc, điều cẩn trọng, chống chỉ định v.v…rất kỹ và rất chi tiết để nếu có vấn đề gì về các phản ứng hay tác dụng không mong muốn, họ sẽ hoàn toàn không phải chịu trách nhiệm. Mà như chúng ta đã biết, thuốc là con dao hai lưỡi vừa có tác dụng điều trị vừa có tác dụng gây độc hại đối với cơ thể. Bất kỳ loại thuốc nào cũng có thể gây ra các phản ứng làm chết người.
Gặp những bệnh nhân như vậy, người thầy thuốc chỉ biết lắc đầu ngao ngán và không biết phải làm thế nào? Cố gắng vận động họ sử dụng thuốc cũng rất khó, không loại trừ cả khả năng nếu có phản ứng không mong muốn gì thì chỉ có đội nón đi hầu toà suốt ngày, mà không nói họ uống thuốc thì không biết làm sao để chưã lành bệnh!
Chính vì vậy, ở các nước phát triển vai trò người thầy thuốc trong việc hướng dẫn bệnh nhân sử dụng thuốc rất quan trọng. Tuy nhiên chỉ khi nào hành lang pháp lý nhằm bảo vệ bệnh nhân và bảo vệ cả người thầy thuốc thật hoàn hảo thì thầy thuốc mới phát huy hết vai trò trong chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân
Đến bệnh tưởng!
Cũng có những bệnh nhân luôn nghĩ mình bị đủ thứ bệnh, ai bị bệnh gì là mình bị bệnh đó. Đọc báo trên trang giải đáp Y học thấy bệnh nào cũng có triệu chứng giống bệnh của mình và rồi đi chưã khắp nới, khắp chỗ. Đến nơi nào mà Bác sỹ nói anh hay chị về đi không có bệnh gì đâu hay không có sao đâu là y như rắng sẽ chê ông Bác sỹ đó tay nghề dở.
Thế rồi, họ tự đi làm đủ loại xét nghiệm từ rẻ tiến đơn giản đến đắt tiền và rất phức tạp, có người còn đòi qua tận Singapor để làm Pet CT với giá gần 10.000 USD để tìm một thứ bệnh nào đó có trời mà biết. Các kết quả xét nghiệm được đưa đến rất nhiều Bác sỹ và họ nhờ những Bác sỹ này giải thích và bình luận kết quả theo trình độ của mỗi người. Có khi họ gặp được những thầy thuốc hơi có vấn đề một chút thế là xảy ra chuyện nói xấu nhau vi phạm nghiêm trọng lời thề Hypocrat đối với đồng nghiệp.
Theo các chuyên gia về Y học thì đây cũng là một loại bệnh về tâm lý rất cần điều trị. Bệnh xảy ra trong một số giai đoạn của đời người như: giai đoạn mãn kinh, tiền mãn kinh, về hưu, hội chứng tổ rỗng v.v…và hay xảy ra ở phụ nữ. Khi có các triệu chứng trên, bệnh nhân cần phải được điều tr5i ở những thầy thuốc chuyên về tâm lý y học. Một chuyên khoa mà ở nước ta chưa phát triển và chưa được sự quan tâm của tất cả mọi người.
