Fluor và sức khỏe răng miệng
Tác giả : BS. BÙI THỊ XUÂN PHƯƠNG
Trong thiên nhiên, Fluor luôn ở trạng thái kết hợp với một chất khác
như calci, phosphate hoặc ở trạng thái hòa tan trong nước với một
lượng nhỏ Fluor. Ở dạng thực phẩm, Fluor có
trong cá biển, trà, rau, mễ cốc (đậu, bắp...), trong xương răng của
con người và động vật. Fluor có vai trò rất quan trọng trong việc
phòng chống sâu răng, làm răng cứng chắc hơn. Tuy nhiên nếu sử dụng
không đúng có thể sẽ dẫn đến tình trạng ngộ độc Fluor.
FLUOR VÀ MEN RĂNG
Men răng là tổ chức cứng nhất của cơ thể. Thành phần chủ yếu của men răng là apatit, chiếm đến 96%. Fluor là nguyên tố không mùi vị, có khả năng ngấm vào men răng, biến các apatit thành fluoroatit, làm cho men răng cứng chắc hơn và ít bị hòa tan trong acid nên phòng được sâu răng.
Trẻ từ khi mới sinh cho đến 7-8 tuổi, nếu cơ thể hấp thu tốt Fluor qua nước uống, sữa, muối, viên Fluor... thì Fluor sẽ ngấm và men răng. Sau 7-8 tuổi nếu dùng kem đánh răng hoặc nước súc miệng có pha Fluor thì các ion Fluor có thể ngấm thêm vào men răng cho đến 12-15 tuổi.
Như vậy Fluor chỉ có khả năng ngấm vào men răng tốt nhất trong khoảng từ 7-15 tuổi.
CÁC DẠNG FLUOR
Fluor ngấm vào men răng bằng hai đường:
- Fluor dùng toàn thân.
- Fluor dùng tại chỗ.
1. Fluor dùng toàn thân
Là loại Fluor hấp thu vào cơ thể bằng đường tiêu hóa như Fluor trong nước uống, muối ăn, Fluor viên, Fluor giọt...
Không được áp dụng cùng lúc nhiều biện pháp dùng Fluor toàn thân, mà chỉ dùng một biện pháp (hoặc uống nước Fluor hóa, hoặc ăn muối có Fluor, hoặc uống viên hay giọt có Fluor...).
Fluor hóa nước uống là một biện pháp ít tốn kém nhưng hữu hiệu và an toàn nhất để giảm sâu răng trong những nhóm dân cư lớn. Từ 10 năm nay, nước máy của TPHCM đã có hàm lượng Fluor đúng tiêu chuẩn.
2. Fluor dùng tại chỗ
Gồm Fluor thoa trực tiếp vào men răng, kem đánh răng có Fluor, nước súc miệng có Fluor pha loãng 0,2% (mỗi tuần súc một lần), nước Fluor 0,05% (có thể súc hàng ngày). Nên thận trọng khi dùng Fluor tại chỗ đối với trẻ dưới 6 tuổi vì chưa kiểm soát được phản xạ nuốt, dễ gây ngộ độc.
Chú ý: Không sử dụng cùng lúc 2 biện pháp toàn thân.
Tốt nhất chỉ dùng 1 biện pháp toàn thân và 1 biện pháp tại chỗ.
BIỆN PHÁP XỬ TRÍ KHI VÔ Ý NUỐT PHẢI FLUOR
1. Triệu chứng quá liều Fluor
- Cảm thấy có vị mặn hoặc có mùi xà phòng.
- Nước miếng tiết ra nhiều.
- Buồn nôn, đau thắt vùng bụng.
- Nôn, tiêu chảy.
- Ra mồ hôi nhiều và khát nước.
2. Xử trí
- Cho uống thật nhiều sữa.
- Lấy ngón tay ấn vào đáy lưỡi gây phản xạ nôn, cho nôn càng nhiều càng tốt. Nôn đến khi nước trong mới thôi.
- Cho bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu ngay.
KẾT QUẢ DÙNG FLUOR ÐỐI VỚI SÂU RĂNG
1. Fluor toàn thân Giảm sâu răng
- Fluor hóa nước uống 60-65%.
- Fluor viên (hoặc giọt) 20-40%.
2. Fluor tại chỗ
- Áp dụng bôi trên răng 30-40%.
- Súc miệng 25-40%.
- Kem đánh răng 15-25%.
