SỬ DỤNG THUỐC NHỎ TAI CHO TRẺ EM

VŨ CÔNG TRỰC

Thạc sĩ Tai Mũi Họng

Hiện nay, viêm tai là một bệnh lý rất phổ biến trong lĩnh vực tai mũi họng, nhất là đối với trẻ em. Việc điều trị viêm tai còn gặp nhiều vấn đề nan giải. Và chúng ta không thể điều trị triệt để nếu như không hiểu được thấu đáo nguyên nhân gây viêm tai ở trẻ em.

Khi nào mới cần sử dụng thuốc nhỏ tai?

Kèm theo sự phát triển của Y học là sự phát triển của ngành dược khoa phục vụ cho công tác điều trị bệnh, với sự ra đời của nhiều loại thuốc mới. Đó là sự ưu việt của khoa học. Thầy thuốc và bệnh nhân có nhiều cơ hội để chọn lựa các loại thuốc tốt. Nhưng bên cạnh đó cũng nảy sinh ra việc lạm dụng thuốc và sử dụng thuốc tràn lan không theo hướng dẫn của thầy thuốc, gây tác hại không lường hết được và tạo khó khăn cho công tác điều trị.

Dùng thuốc trong điều trị viêm tai cũng không nằm ngoài các đặc điểm đã nói ở trên, về sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi hoặc một số thuốc dùng qua đường uống đã được nhiều tác giả đề cập tới. Ở đây, trong khuôn khổ bài viết này, chỉ xin đề cập tới một khía cạnh: sử dụng thuốc nhỏ tai.

Như chúng ta đã biết tai được chia làm 3 phần, lần lượt từ ngoài vào trong là: tai ngoài, tai giữa và tai trong. Tai ngoài ngăn cách với tai giữa bởi màng nhĩ, và chúng chỉ thông thương với nhau khi màng nhĩ bị thủng.

Các bệnh lý về tai trong ít gặp hơn so với tai ngoài và tai giữa. Chính vì vậy, đối với các bệnh lý thông thường về tai mũi họng, nó ít được đề cập tới.

Đối với các bệnh lý về tai ngoài, tai giữa có thể chia làm 4 nhóm chính: nhóm bệnh lý viêm nhiễm, chấn thương, khối u, dị dạng bẩm sinh và một số nguyên nhân khác. Trong đó, các bệnh lý viêm nhiễm chiếm đa số.

Tai ngoài thông với môi trường bên ngoài nên vi khuẩn thường xâm nhập trực tiếp vào, gây viêm tai. Còn tai giữa thì sao? Nhiều người tưởng rằng chắc là do vi khuẩn gây viêm tai ngoài, rồi vào tai giữa. Sự thực, việc đó không phải là nguyên nhân chính, mà do tai giữa thông với họng qua một ống gọi là "Vòi Eustache", vi khuẩn từ mũi họng qua ống vòi này xâm nhập vào tai gây viêm giữa. Viêm mũi họng là bệnh rất thường gặp ở trẻ em. Chính vì thế viêm tai giữa cũng là một bệnh phổ biến ở trẻ em.

Trong điều trị viêm tai giữa cũng như viêm tai ngoài, việc chỉ định sử dụng thuốc nhỏ tai rất quan trọng. Không phải bất cứ trường hợp nào, cứ viêm tai là bắt buộc phải nhỏ tai mới khỏi được bệnh, vì thế việc hiểu thấu đáo các loại thuốc nhỏ tai là cần thiết.

Thuốc nhỏ tai có thể chia làm một số loại như sau:

+ Thuốc nhỏ tai kháng sinh đơn thuần: Như Rifamicin (otofa,...), ofloxacin hoặc Ciprofloxacin (Ciplox, Norquin,...), Cloramfenicol.

+ Thuốc nhỏ tai kháng sinh kết hợp với kháng viêm Corticoid (Polydexa, Gentadexan, Polygenta, Otifar, Antibio-synalar).

+ Thuốc nhỏ tai có tính chất sát khuẩn: Locacorten-vioform.

+ Thuốc nhỏ tai dùng rửa sạch mủ: nước oxy gia,ø...

+ Thuốc nhỏ tai có tính chất giảm đau: Otipax,...

Những loại thuốc nhỏ tai trên được dùng trong những trường hợp viêm tai khác nhau. Xin lưu về cách sử dụng một số thuốc như sau:

Thứ nhất đối với việc sử dụng nước oxy già: Nước oxy già được sử dụng rộng rãi để rửa các vết thương có mủ, làm sạch vết thương trên khắp cơ thể. Trong trường hợp viêm tai giữa hoặc tai ngoài có mủ, những phân tử oxy được giải phóng sẽ cắt khối mủ thành những phần nhỏ, đẩy và làm sạch mủ trong hốc tai giữa, ống tai ngoài.

Do tác dụng tốt và được sử dụng phổ biến nên oxy già đã bị lạm dụng trong việc điều trị bệnh tai, rất nhiều bệnh nhân khi bị chảy mủ tai đã tự ý mua oxy già về rửa tai mà không đến khám thầy thuốc. Hoặc hơn nữa, mặc dù không có chảy mủ tai mà nhiều khi chỉ ngứa tai, ù tai, v.v... , họ cũng sử dụng oxy già, coi đó như một thần dược trong điều trị bệnh tai.

Đó là một điều hết sức nguy hiểm, vì oxy già ngoài tác dụng có lợi là đẩy mủ ra khỏi ổ viêm làm sạch vết thương, nếu như oxy già tiếp tục tiếp xúc với da ống tai sẽ gây bỏng, dẫn đến hoại tử da ống tai, gây chít hẹp ống tai. Chính vì thế, sau khi sử dụng oxy già để rửa vết thương, mủ, cần thiết phải lau sạch không để oxy già còn đọng lại ở tai. Vì vậy, oxy già cần được sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý dùng, vì sẽ không đảm bảo việc lau sạch sau khi sử dụng.

Thứ hai là việc sử dụng thuốc nhỏ tai có chứa kháng sinh, cũng cần rất thận trọng và phải lưu ý, nhất là đối với trẻ em.

Các thuốc nhỏ tai: Ofloxacin hoặc Ciprofloxacin (Ciplox, Norquin,...), Polydexa, Gentadexan, Polygenta. Khi sử dụng nhỏ tai cho trẻ nhỏ, thường được khuyến cáo dùng cho những trẻ em lớn (từ 12 tuổi trở lên).

Polydexa, Gentadexan, Polygenta được chống chỉ định dùng khi màng nhĩ bị thủng, vì thuốc có thể xâm nhập vào tai trong qua tai giữa, gây nên tổn thương dẫn đến điếc vĩnh viễn, nhất là các chế phẩm có chứa họ kháng sinh Aminosid (Gentadexan, Polygenta).

Vì thế những thuốc này phải có chỉ định của bác sĩ, sau khi đã kiểm tra xem viêm tai này có bị thủng màng nhĩ hay không? Nếu thủng thì không được nhỏ những thuốc nhỏ tai như đã nói ở trên. Người bệnh không được tự ý mua để nhỏ tai, nếu không có đơn thuốc của bác sĩ.

Ngoài ra, tôi cũng xin phép được nói thêm về một loại thuốc sử dụng trong điều trị bệnh tai mà không phải là các dung dịch nhỏ tai. Đó là các thuốc bột, mà thông thường được sử dụng trên thị trường là thuốc bột, Cloramfenicol dùng để bơm vào tai điều trị nhiễm trùng tai ngoài và tai giữa. Việc sử dụng cũng cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa TMH. Một số bệnh nhân tự ý sử dụng bơm bột vào tai, bột két đặc lại bịt lấp ống tai, lấy ra rất khó khăn, cản trở các bác sĩ kiểm tra ống tai và tình trạng màng nhĩ ở phía sau nó.

Vậy sử dụng thuốc nhỏ tai hoàn toàn không phải là một việc đơn giản, ai ai cũng có thể sử dụng được, mà là một công việc đòi hỏi phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa TMH; hoặc cần thiết phải có lời khuyên của bác sĩ, không nên tự ý sử dụng. Điều đó tạo điều kiện cho bác sĩ điều trị bệnh được thuận lợi; cũng tức là tự mỗi người dân nâng cao ý thức giữ gìn sức khỏe cho bản thân mình.