BONG VÕNG MẠC MỘT BỆNH CẦN CHỮA TRỊ GÂP

BS. NGUYỄN CƯỜNG NAM

Khi bạn thấy đốm lóe sáng như chớp, thấy 1 đám bụi đen như ruồi bay trước mắt, bạn cần phải để ý ngay đến các dấu hiệu này, đấy có thể là triệu chứng khởi đầu của bệnh bong võng mạc. Nguy cơ của bệnh này ra sao? Và phải làm gì?

Bong võng mạc là gì?

Võng mạc là một màn hình cong phủ ở bên trong nhãn cầu tức là ở phía trong đáy của mắt giữ nhiệm vụ như 1 phim của máy hình. Nó nhận những hình ảnh nhờ những tế bào thị giác đặc biệt được gọi là tế bào nón và tế bào gậy, sau đó hình ảnh được truyền lên não qua trung gian của thần kinh thị giác để cho ta nhận biết được.

Khi chụp hình 1 người với đèn chớp (flash) đôi khi ta thấy điểm tròn giữa mắt màu đỏ đấy chính là hình ảnh phản chiếu của lớp võng mạc ở con ngươi (đồng tử của mắt).

Võng mạc gồm nhiều lớp tế bào chia làm 2 phần chính, lớp màng cảm giác chứa tế bào nón và gậy và phía sau là lớp màng sắc tố (màu hồng đỏ) để truyền hình ảnh. Bình thường 2 màng này dính với nhau nhưng khi lớp cảm giác bị rách, dịch qua lỗ rách này chảy vào võng mạc và làm hai lớp màng trơn tách rời nhau ta gọi đó là bong võng mạc.

Những dấu hiệu báo động cho biết bong võng mạc

Có vài dấu hiệu có thể cho biết trước được võng mạc bị bong:

- Khi thấy trước mắt có những đốm đen như ruồi bay hay như 1 đám mưa bụi di động theo với mắt, khi nhìn lên nó theo lên, khi nhìn xuống nó theo xuống và mất đi khi nhắm mắt.

- Khi những chớp sáng liên tục hay ngắt khoảng không hoặc theo nhịp với chuyển động mắt.

- Hoặc thấy 1 khoảng đen che trước mắt như khi nhìn vào người nào thấy mất phần chân hay mất phần đầu. Lúc đó hãy đi khám mắt ở BS chuyên khoa gấp.

Chẩn đoán bệnh

Sau khi đã biết được lỗ rách (thủ phạm gây bong võng mạc) cách chữa trị duy nhất là phải mổ dán lại lỗ rách để áp hai màng bị bong lại với nhau, bằng cách dùng một miếng độn để áp ở phía ngoài hay bơm khí vào mắt để áp từ phía trong. Phẫu thuật kéo dài khoảng 1 đến 2 giờ tùy theo bệnh nặng hay nhẹ.

Kết quả

Nên đi khám sớm, nếu vết rách còn nhỏ, nơi bong còn ít thì sau khi mổ thị lực tái tạo lại được rất tốt, gần như trở lại bình thường. Trái lại, nếu đến muộn, lỗ rách lớn, vết bong rộng gần hết võng mạc thì tiên lượng rất xấu, thị lực chỉ còn thấy 1 phần hoặc không sáng hơn.

Những ai có thể bị bong võng mạc?

Những người cận thị nặng, những người đã mổ cườm hoặc những người bị chấn thương mắt, hay thường xuyên thấy các chớp sáng hoặc bụi đen bay trước mắt cần phải lưu ý đi khám mắt thường xuyên hoặc khi thấy có gì lạ nên đi khám BS ngay.

Bệnh có tái phát không?

Khi đã được mổ tốt bệnh vẫn có thể tái phát vì võng mạc đã bị suy yếu có thể rách ở 1 nơi khác và gây vết bong mới, vì vậy cần phải được theo dõi thường xuyên. Với những lỗ rách nhỏ chưa gây bong có thể điều trị phòng ngừa bằng cách áp lạnh hay đốt laser để dán lại lỗ rách, tránh việc gây bong võng mạc.