Nhồi máu cơ tim không còn là bệnh của người lớn tuổi
TT -Với cuộc sống hiện nay do ô nhiễm, căng thẳng quá mức, thậm chí có những người trẻ, chỉ ở độ tuổi 30 đã có dấu hiệu của bệnh nhồi máu cơ tim.
Thống kê năm 2002 ở Mỹ cho biết có 60 triệu người trưởng thành đang bị bệnh mạch vành. Tử vong do bệnh chiếm 42% toàn bộ các ca tử vong hằng năm.
Phí tổn do bệnh lên đến 128 tỉ USD/ năm (cao hơn phí tổn do bệnh ung thư gây ra). Ở các nước đang phát triển - trong đó có VN - tần suất mắc bệnh cũng ngày càng tăng do lối sống thay đổi theo hướng công nghiệp hóa...
Bệnh mạch vành và hội chứng mạch vành cấp
Theo BS Huỳnh Quang Trí - trưởng khoa hồi sức cấp cứu, Viện Tim TP.HCM, các yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành (MV) do xơ vữa động mạch (XVĐM) là tăng huyết áp, hút thuốc lá, tiểu đường, tăng cholesterol, tăng triglyceride, ít vận động thể lực, béo phì (nhất là béo bụng), yếu tố di truyền. Người nào càng có nhiều yếu tố nguy cơ thì khả năng mắc bệnh MV càng cao.
Triệu chứng điển hình của bệnh MV là bệnh nhân (BN) bị đau thắt ngực khi gắng sức; có cảm giác đè nặng hoặc bóp nghẹt sau xương ức; đôi khi kèm cảm giác đau tê lan cánh tay trái và hàm dưới bên trái, xuất hiện khi gắng sức thể lực hoặc xúc động, kéo dài 10-15 phút, giảm khi nghỉ ngơi hoặc ngậm thuốc giãn MV. Thế nhưng khi mảng XVĐM bị biến chứng sẽ vỡ ra, làm xuất hiện cục máu đông ở chỗ vỡ mảng, gây nên hội chứng MV cấp khiến BN bị nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp hoặc đau thắt ngực không ổn định. NMCT cấp xảy ra khi cục máu đông làm tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành. Khi cục máu đông không gây tắc hoàn toàn động mạch vành, vùng cơ tim sẽ bị thiếu máu cục bộ rất nặng nhưng chưa chết hẳn, dẫn đến đau thắt ngực không ổn định.
Với cuộc sống hiện nay do ô nhiễm, căng thẳng quá mức, thậm chí có những người trẻ hơn nhiều (mới 30 tuổi) đã có dấu hiệu của bệnh NMCT.
Và không chỉ nam giới, cả nữ giới cũng bị NMCT với tỉ lệ tương
đương nam giới. |
Khi bị hội chứng MV cấp, BN cũng có triệu chứng đau giống như đau thắt ngực nhưng cường độ lớn hơn và kéo dài hơn (trên 30 phút), xuất hiện khi nghỉ ngơi và gắng sức tối thiểu, không giảm (hoặc giảm ít) sau khi nghỉ ngơi hoàn toàn và ngậm thuốc giãn MV. BN thường mặt tái, vã mồ hôi, đầu chi lạnh (nếu có biểu hiện như trên phải đến bệnh viện cấp cứu ngay). Tuy nhiên, trong một số trường hợp BN chỉ có cảm giác ngộp thở, mệt (thường gặp ở người lớn tuổi), đau vùng dưới rốn, đột tử.
BS Trí cho biết khi bị hội chứng MV cấp, BN phải được điều trị tái lưu thông MV bị tắc bằng các phương pháp như dùng thuốc tiêu huyết khối, can thiệp động mạch vành qua da, hoặc phẫu thuật bắc cầu nối động mạch vành càng sớm càng tốt.
Thời gian từ lúc bắt đầu đau ngực đến lúc tái lưu thông động mạch vành bị tắc càng ngắn thì khả năng sống, chất lượng sống của BN càng tốt. Sau khi xuất viện, BN vẫn phải dùng các thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, BN còn phải điều trị bằng một số phương pháp không dùng thuốc khác: bỏ thuốc lá (nếu đang hút), giảm cân (nếu thừa cân, béo phì), chế độ ăn (ít chất béo, nhiều rau quả, ăn cá ít nhất một lần/ tuần), tăng cường vận động thể lực.
Nhồi máu cơ tim: có thể phòng ngừa được
BS Lương Lễ Hoàng - phụ trách chuyên mục sức khỏe, Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn - còn cho biết thêm một số thông tin về NMCT - một biểu hiện của hội chứng MV cấp. Theo BS Hoàng, NMCT là một bệnh khó chữa, diễn biến của bệnh luôn khó lường và có thể tái phát trong thời gian ngắn, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu (và đột ngột) trong các bệnh lý tim mạch. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể phòng ngừa được.
BS Hoàng cho rằng sở dĩ số BN bị NMCT ngày càng gia tăng là do cuộc sống hiện nay của con người quá nhiều căng thẳng, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nhiều. Đặc biệt, trong những yếu tố có liên quan đến NMCT, lâu nay người ta vẫn thường “đổ tội” nhiều nhất cho cholesterol. Song trên thực tế rất nhiều người bị NMCT mà không có cholesterol cao, có những người có cholesterol rất cao nhưng vẫn sống bình thường. Vì sao? BS Hoàng cho rằng con người là một tổng thể, không phải là một vài chỉ số nào đó và mỗi cơ tạng là một thế giới riêng biệt. Khi ở trạng thái thư thái, hân hoan thì người ta sẽ có những nội tiết tố khác có thể chế ngự được hoạt chất của cholesterol, không cho nó đóng trong thành mạch máu.
Do đó, cách phòng ngừa NMCT tốt nhất là sử dụng những kháng tố trong đời sống: giữ cho tinh thần thật thoải mái, thư giãn, nhìn bệnh tật ở mức độ trung dung: không hời hợt quá và cũng không lo lắng thái quá. Lo cho sức khỏe là nghĩ đến sức khỏe chứ không là nô lệ của sức khỏe; chú trọng bữa ăn có đầy đủ thành phần dinh dưỡng, nên ăn cá, sử dụng sinh tố C, E, tiền sinh tố A... để chống bội nhiễm; khám bệnh định kỳ và khám có định hướng, truy tìm bệnh nếu nằm trong nhóm nguy cơ cao...
LÊ THANH HÀ ghi
