PHÒNG NGỪA ĐỘT TỬ SAU NHỒI MÁU CƠ TIM

PTS. BS NGUYỄN THỊ CHÍNH

Khoa Tim Mạch - BV Hữu Nghị

Đột tử là tên gọi chung cho những trường hợp chết nhanh chóng, là những cái chết đột ngột không do chấn thương của các nguyên nhân tự nhiên, xảy ra trong vòng một giờ sau khi các triệu chứng mới xuất hiện, cái chết không dự đoán được trước (đau ngực, nghẹt thở, mệt lả v.v...).

Ở các nước đang phát triển và ở nước ta hiện nay, đột tử cũng là một vấn đề đang được quan tâm. Hàng năm có khoảng 50.000 trường hợp đột tử tại Pháp và 400.000 trường hợp ở Mỹ. Đột tử thường có liên quan chặt chẽ đến bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim, bệnh van tim, bệnh cơ tim, bệnh cao huyết áp và các rối loạn nhịp tim nguyên phát. Trong số những bệnh nhân đột tử do tim, có đến 75% bệnh nhân có bệnh mạch vành và 25% có bệnh cơ tim hay van tim khác. 50% bệnh nhân có bệnh lý động mạch vành sẽ bị đột tử. Theo nhiều nghiên cứu đã được công bố cho thấy, yếu tố nguyên phát đưa đến đột tử nhất là nhịp nhanh thất ở bệnh nhân có bệnh lý tim mạch.

Người ta chia các bệnh nhân có nguy cơ cao đột tử thành hai nhóm:

- Nhóm bệnh nhân có loạn nhịp mà không có triệu chứng, thường là các bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim, bệnh nhân có suy tim ứ huyết.

- Nhóm bệnh nhân loạn nhịp có triệu chứng, thường là các bệnh nhân có cơn nhịp nhanh thất, suy thất.

Nguyên nhân gây đột tử nhiều nhất là các bệnh tim mạch. Đó là các trường hợp:

- Suy tim: Bất kỳ do nguyên do gì, có người do bệnh van tim, bệnh cơ tim v.v... thì những người bệnh suy tim có tỷ lệ đột tử cao hơn người chưa bị suy tim.

- Loạn nhịp tim, các loại loạn nhịp phức tạp như các cơn nhanh kịch phát thất, xoắn đỉnh, ngoại tâm thu thất nhiều ổ, nhịp chậm, bloc nhĩ - thất v.v... đều dễ đưa đến đột tử.

- Tăng huyết áp, với các biến chứng như dày thất trái, bóc tách động mạch chủ, tai biến mạch máu não cũng là yếu tố gây đột tử. Còn nhồi máu cơ tim gây đột tử cao gấp 10 lần người bình thường. Nhất là nhồi máu cơ tim có diện tích rộng, nhồi máu cơ tim có loạn nhịp, nhồi máu cơ tim có suy tim và nhồi máu cơ tim tái phát nhiều lần thì khả năng đột tử lại càng cao hơn các trường hợp nhồi máu cơ tim không có biến chứng kể trên. Vì vậy câu hỏi đặt ra là:

Nên phòng ngừa đột tử sau nhồi máu cơ tim như thế nào?

Qua kinh nghiệm lâm sàng và nghiên cứu người ta nhận thấy rằng sau nhồi máu cơ tim, có từ 5-10% bệnh nhân chết trong vòng 12 tháng đầu tiên (tức là trong một năm đầu bị nhồi máu cơ tim).

Các yếu tố xấu của nhóm bệnh nhân này bao gồm:

1. Vẫn còn thiếu máu cơ tim ở vùng còn lại.

2. Suy giảm chức năng co bóp thất trái.

3. Có xuất hiện các loạn nhịp thất nguy hiểm tức là ngoại tâm thu thất dày (trên 10 lần/giờ), ngoại tâm thu thất đa dạng, cơn nhịp nhanh thất ngắn.

Nếu một bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim vừa bị suy giảm chức năng co bóp thất trái, vừa có ngoại tâm thu thất thì tỷ lệ càng cao.

Cho đến nay chưa một ai có thể nói được là một bệnh nhân suy tim hay nhồi máu cơ tim sẽ chết vào lúc nào, do vậy việc đề phòng đột tử chủ yếu dựa vào việc điều trị những nguyên nhân gây đột tử và trước đó phải đánh giá được nguy cơ đột tử nhiều hay ít ở một cá thể nhất định.

Với một người bị nhồi máu cơ tim cần được làm siêu âm tim để đánh giá chức năng của tim trái, cần ghi điện tim 24 giờ để phân tích các loạn nhịp cũng như các cơn thiếu máu cơ tim, cần ghi được điện thế chậm (late potential), nếu cả 3 yếu tố trên đều bất bình thường thì khả năng đột tử càng cao, và ở bệnh nhân này cần được theo dõi chặt chẽ hơn, điều trị thích hợp hơn.

Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy rằng dùng thuốc chẹn Bê ta giao cảm (Betaloc, Obsidan, Propranolol) cho những ca nhồi máu cơ tim làm giảm tỷ lệ đột tử.

Nếu bệnh nhân có chống chỉ định với thuốc ức chế bê-ta (Hen phế quản...) thì dùng thuốc chống loạn nhịp Amiodarone có thể đề phòng đột tử sau nhồi máu cơ tim.

Bệnh mạch vành

Béo phì làm hư hại các chức năng của tim
Bệnh nhân tim không nên ngừng dùng thuốc hạ cholesterol
Bệnh động mạch vành: nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Chăm sóc bệnh nhân suy mạch vành tại nhà
Cách chăm sóc bệnh nhân suy mạch vành tại nhà
Cơn đau thắt ngực - dấu hiệu thiếu máu nuôi tim
Cơn đau thằt ngực
Một phương pháp điều trị dự phòng nhồi máu cơ tim có kết quả cao
Nhồi máu cơ tim không còn là bệnh của người lớn tuổi
Những bệnh nguy hiểm do mỡ trong máu cao gây ra
Những điều cần biết về cholesterol máu
Phòng ngừa tai biến nhồi máu cơ tim: đâu phải chỉ có thuốc…
Phòng ngừa đột tử sau nhồi máu cơ tim
Tin mừng cho bệnh nhân bị phấn kết ðộng mạch do cholesterol
Tập luyện để tránh tái phát nhồi máu cơ tim

Bệnh huyết áp

Bệnh cao huyết áp
Bệnh cao huyết áp - BS. Nguyễn Văn Đức
Bệnh tăng huyết áp
Cao huyết áp - BS Nguyễn Thanh Sơn
Cao huyết áp và các tai biến
Cao huyết áp và điều trị nội khoa
Cách nhìn mới về số đo huyết áp
Dùng thuốc chữa bệnh cao huyết áp nên đưa con số huyết áp xuống tới mức nào?
Hiệu quả của việc điều trị kết hợp trong bệnh cao huyết áp
Hạ huyết áp
Người tăng huyết áp nên sống như thế nào
Theo dõi bệnh nhân tăng huyết áp như thế nào?
Tập thể dục ở bệnh nhân cao huyết áp
Tự đo lây huyết áp của mình có nên chăng?
Điều chỉnh lối sống để điều trị bệnh tăng huyết áp
Đánh giá hiện nay về bệnh cao huyết áp: kết quả điều trị và hiệu lực của loại thuốc

Bệnh động mạch - tĩnh mạch

Bệnh giãn tĩnh mạch nông và suy tĩnh mạch mạn tính
Bệnh giãn tĩnh mạch ở giáo viên
Bệnh lý động mạch ngoại vi cần được chẩn đoán sớm
Lợi ích của việc chẩn đoán sớm bệnh lý động mạch ngoại vi
Mổ thắt ống thông động mạch bằng nội soi lần đầu ở Việt Nam
Phát hiện và xử trí phình tách động mạch chủ
Phát minh mới giúp tìm tĩnh mạch chính xác
Vỡ phình giả động mạch do tiêm chích ma túy
Xơ vữa động mạch
Điều trị giãn tĩnh mạch không gây đau

Các bệnh tim khác

10 điều hay nhầm lẫn về bệnh tim mạch
Bệnh nhân ghép tim nhân tạo tự hành đầu tiên bị đột quỵ
Bệnh suy tim thế kỷ xxi
Bịt lỗ thông tim không cần phẫu thuật hở
Cho phép sử dụng tim nhân tạo đầu tiên
Cuộc cách mạng trong phẫu thuật tim mạch
Các loại bệnh van tim
Có thể dự phòng đột tử do bệnh tim
Hai nghiên cứu mới về bệnh tim mạch
Hen tim
Kéo dài cuộc sống cho trái tim của người chết
Lần đầu tiên đặt van tim nhân tạo không cần phẫu thuật
Máy hỗ trợ tâm thất - hy vọng mới cho bệnh nhân suy tim
Máy tạo nhịp tim mới cho bệnh nhân suy tim
Ngoại tâm thu là gì?
Những quả tim nhân tạo ở thiên niên kỷ mới
Phát hiện mới về tác dụng giảm nguy cơ ðau tim
Phình động mạch chủ bụng
Phòng đột tử do bệnh tim
Phần lớn các ca đau tim có thể dự đoán được
Phối hợp trị liệu trong tim mạch học
Testosterone có lợi có đàn ông bị suy tim
Thông tin mới về khả năng tự "sửa chữa" của tim
Tìm thấy hoóc môn có thể trị bệnh tim
Túi lưới giúp bệnh nhân lớn tim
Ðặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn
Đau tim dễ xảy ra khi trời lạnh
Đau tim và suy tim
Đánh trống ngực

Thay đổi lối sống cải thiện bệnh tim

Béo phì không gây nguy hại cho người bị suy tim
Bệnh nhân tim mạch có thể tự điều trị
Bệnh nhân tim mạch nên cẩn thận với thời tiết lạnh
Bệnh nhân tim phải cẩn thận khi dùng ibuprofen
Bệnh tim và dược thiện
Chăm sóc trẻ em có thể gây bệnh tim
Kháng sinh có thể giúp giảm nguy cơ tái phát cơn đau tim
Luyện tập giúp ngăn ngừa cơn đau tim tái phát
Lười vận động dễ bị bệnh tim mạch
Muốn có trái tim khỏe mạnh
Mê tín có thể khiến bệnh nhân tim sợ đến chết
Nhiều mỡ nội tạng dễ bị bệnh tim
Những bệnh tim mạch trong xã hội phát triển
Nên tập kiềm chế để bảo vệ trái tim
Nóng tính, bi quan có hại cho tim
Năm phương pháp phòng ngừa bệnh tim mạch
Năng vận động để ngừa đau tim khi mãn kinh
Thời hạn eo hẹp gây hại cho tim
Tập thể thao giúp tránh bệnh suy tim
Tắm hơi giúp cho tim khỏe mạnh
Uống nhiều rượu có thể bị loạn nhịp tim
Uống rượu bia vừa phải có lợi cho tim
Vitamin E rất có ích cho tim
Đi xe đạp - 'Viagra' cho các bệnh nhân tim

THƯ MỤC Y HỌC PHỔ THÔNG
Bệnh da liễu
Bệnh hệ huyết học
Bệnh hệ hô hấp
Bệnh hệ tim mach
Bệnh hệ tiêu hóa
Bệnh hệ tiết niệu
Bệnh ngoại khoa
Bệnh nhãn khoa
Bệnh nội tiết
Bệnh tai mũi họng
Bệnh thường gặp
Bệnh thần kinh
Bệnh truyền nhiễm và ký sinh
Bệnh tâm thần
Bệnh ung bướu
Da liễu - Bệnh của tóc
Da liễu - Bệnh dị ứng
Da liễu - Bệnh ngoài da
Da liễu - Chăm sóc da
Da liễu - Các vấn đề về da
Da liễu - Mụn
Hệ cơ xương khớp - Bệnh cơ và tập luyện
Hệ cơ xương khớp - Bệnh khớp và gout
Hệ cơ xương khớp - Bệnh xương và cột sống
Pháp y
Phương tiện chẩn doán
Sức khỏe du lịch
Sức khỏe sinh sản
Thẩm mỹ